Αρχαίο θέατρο Θορικού: Το αρχαιότερο γνωστό θέατρο στον κόσμο

Φωτογραφία: diazoma.gr/theaters

Ο Θορικός είναι ένας σχεδόν ξεχασμένος αρχαιολογικός χώρος όπου το παλαιότερο γνωστό θέατρο που υπάρχει ακόμα στέκεται περήφανα, ακριβώς βόρεια της αρχαίας μεταλλευτικής πόλης του Λαυρίου, ανατολικά της Αθήνας.

Το θέατρο του Θορικού χρονολογείται στο τέλος της Αρχαϊκής εποχής, μεταξύ 525 και 480 π.Χ.

Δεν είναι όμως αυτή η μόνη της διάκριση. Σε αντίθεση με τα Ελληνικά θέατρα που κατασκευάστηκαν σε μεταγενέστερες εποχές, έχει σχήμα ελλειπτικό και όχι κυκλικό και έχει ορθογώνια και όχι κυκλική ορχήστρα.

Με είκοσι μία σειρές καθισμάτων, το θέατρο είχε εντυπωσιακή χωρητικότητα 4.000 ατόμων όταν κατασκευάστηκε.

Οι λίγοι άνθρωποι που επισκέπτονται την τοποθεσία σήμερα μπορούν να δουν τη βάση ενός αρχαίου ναού στην ανατολική πλευρά της ορχήστρας, σμιλεμένη από το βράχο, και ένα δωμάτιο, επίσης σμιλεμένο από τον βράχο.

Οι επισκέπτες απολαμβάνουν επίσης μια πανοραμική θέα της ακτογραμμής της νότιας Αττικής στα ανατολικά και των αρχαίων ελαιώνων στα δυτικά.

Το θέατρο δεν προοριζόταν ποτέ μόνο για θεατρικές παραστάσεις, αλλά χρησιμοποιήθηκε και για συναντήσεις των πολιτών του Θορικού, του οικισμού που είχε κατοικηθεί από τη Νεολιθική Εποχή.

Ο Στράβων, αναφερόμενος στον ιστορικό Φιλόχορο και το έργο του «Ατθίς» (ή Ατθίδες ή Ιστορίαι) λέει ότι ο Θορικός ήταν μια από τις δώδεκα πόλεις, οι οποίες ιδρύθηκαν στην Αττική από τον μυθικό βασιλιά της Αθήνας, Κέκροπα και αργότερα ο Θησέας την ένωσε με την πόλη της αρχαίας Αθήνας. Στη συνέχεια έγινε ένας από τους δήμους της Αττικής (δήμος Θορικίων).

Ο δημότης του αρχαίου Θορικού ονομαζόταν Θορίκιος ή Θορικεύς. Σύμφωνα με την παράδοση η πόλη του Θορικού ιδρύθηκε από τον Κέκροπα και ήταν ένας από τους 12 δήμους της Αττικής που συνένωσε ο Θησέας σε ένα κράτος.

Φωτογραφία: C messier/Wikipedia Commons

Η περιοχή γύρω από το θέατρο του Θορικού ήταν μεταλλευτικό κέντρο

Η περιοχή γύρω από τον Θορικό, που σήμερα είναι γνωστή ως Λαύριο, έγινε επίσης το μεταλλευτικό κέντρο της περιοχής ανατολικά της σύγχρονης Αθήνας.

Στην αρχαιότητα, το Λαύριο φημιζόταν για τα πλούσια ορυχεία αργύρου του, τα οποία είναι μερικά από τα παλαιότερα στον κόσμο.

Οι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει στοιχεία εξόρυξης στην περιοχή που χρονολογούνται από το έτος 3.200 π.Χ.

Από αυτούς τους ασημένιους πόρους απέκτησε η Αθήνα μεγάλο μέρος του πλούτου της κατά την Κλασική Περίοδο, πλούτο που συνέχισε να χρηματοδοτεί τον τεράστιο στόλο της με 200 τριήρεις, επιτρέποντας στην Αθήνα να γίνει η μεγαλύτερη ναυτική δύναμη στον αρχαίο κόσμο.

Υπάρχουν ενδείξεις εξόρυξης μολύβδου εκεί που ξεκίνησε την 3η χιλιετία π.Χ. και αργύρου από το 1500 π.Χ.

Το κέντρο της αρχαίας πόλης και η ακρόπολη της βρίσκονται στο λόφο Βελατούρι, δίπλα στο θέατρο.

Η πόλη κάποτε ήταν γεμάτη από κτίρια ακανόνιστου μεγέθους που χρησίμευαν ως σπίτια και εργαστήρια σιδηρουργών, πολλά από τα οποία χρονολογούνται από τον 7ο–4ο αιώνα π.Χ.

Οι ανασκαφές έφεραν στο φως μέρος του προϊστορικού οικισμού, συμπεριλαμβανομένων οικιστικών συνοικιών που επεκτάθηκαν στην κορυφή του λόφου, νεκροταφείων και της λεγόμενης «βιομηχανικής συνοικίας», μαζί με τα αρχαία ορυχεία.

Μετά την εξάντληση των μεταλλείων του Λαυρίου και την καταστροφή του Θορικού από τον Ρωμαίο στρατηγό Σύλλα το 86 π.Χ., η περιοχή εγκαταλείφθηκε προσωρινά.

Ξανακατοικήθηκε κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο μέχρι τον 6ο αιώνα μ.Χ., όταν η ύπαιθρος της Αττικής σχεδόν άδειασε από τον πληθυσμό της λόγω των σλαβικών επιδρομών της εποχής.