Ύψιστη η θέση της μουσικής στην αρχαία ελληνική κοινωνία
Ο Σείκιλος έζησε στις Τράλλεις της Μικράς Ασίας κατά το 200 π.Χ.
Είναι γνωστός για το αρχαιότερο παγκοσμίως γνωστό τραγούδι, του οποίου σώζονται πλήρως και οι στίχοι και η μουσική.
Η μουσική στήλη
Ο Σείκιλος έγραψε το τραγούδι του μετά το 200 π.Χ. σε επιτύμβια κυλινδρική στήλη που έχει ύψος 40 εκατοστά και περιέχει στην κοινή ελληνική της ελληνιστικής εποχής ένα επίγραμμα δώδεκα λέξεων και ένα μέλος (τραγούδι) δεκαεφτά λέξεων μαζί με τη μουσική του.
Στην κορυφή της στήλης, το επίγραμμα αναφέρει τον άνθρωπο που το έγραψε, καθώς και το σκοπό για τον οποίο το έγραψε:
ΕΙΚΩΝ Η ΛΙΘΟΣ ΕΙΜΙ. ΤΙΘΗΣΙ ΜΕ ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΝΘΑ ΜΝΗΜΗΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΣΗΜΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΝ
(Εγώ η πέτρα είμαι μια εικόνα. Με έβαλε εδώ ο Σείκιλος ως διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης).
Στη μέση υπάρχουν οι στίχοι του τραγουδιού μαζί με τα σύμβολα της μελωδίας, η οποία είναι του λεγόμενου φρυγικού τύπου:
ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ, ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ. ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ, ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ
(Όσο ζεις λάμψε, καθόλου μη λυπάσαι. Για λίγο διαρκεί η ζωή, ο χρόνος καθορίζει το τέλος).
Ο «επιτάφιος» του Σείκιλου, σε αρχαιοελληνική μουσική σημειογραφία.
Στο κάτω μέρος της στήλης αναγράφεται η αφιέρωση ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗΙ (Ο Σείκιλος στην Ευτέρπη), αλλά δεν γίνεται κατανοητό εάν πρόκειται για τη σύζυγο, την ερωμένη, τη φίλη, την αδελφή ή την κόρη του, ή και απλώς την Μούσα της μουσικής.
Το μήνυμα αυτό αντιστοιχεί στο επικούρειο απόφθεγμα «όσο ζούμε πρέπει να χαιρόμαστε όπως οι θεοί» γιατί ο θάνατος είναι το τέλος και δεν υπάρχει συνέχεια. Εμφανώς επικούρεια είναι όλα τα αναφερόμενα συστατικά του μέλους: η ηδονή της ζωής, η αταραξία, καθώς και το τελικό όριο της ζωής, ο θάνατος.
Η επιτύμβια στήλη ανακαλύφθηκε το 1883 στην τουρκική πόλη Αϊδίνιο, όπως είναι το σύγχρονο όνομα των αρχαίων Τραλλέων.
Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922 η στήλη χάθηκε και πολλά χρόνια αργότερα ξαναβρέθηκε σε έναν κήπο τουρκικού σπιτιού.
Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού είχε κόψει τη βάση της στήλης για να την χρησιμοποιήσει ως βάζο για λουλούδια. Σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας στην Κοπεγχάγη. Πιστά αντίγραφά του υπάρχουν σε διάφορα μουσεία.
Reviewed by Αναστάσιος
on
Κυριακή, Ιανουαρίου 19, 2014
Rating:
ΓΙΑΤΙ ΑΔΡΑΝΟΥΝ ΟΙ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ; Είναι πολύ σοβαρό αλλά και ιδιαίτερα πολύπλοκο το πρόβλημα της περιοχής των αρχαίων ιερών της Θεσσαλονίκης. Κανείς δεν τολμά να αναμειχτεί ενεργά, διότι είναι έργο ζωής και ίσως κανείς δημόσιος λειτουργός του υπουργείου πολιτισμού δεν έχει το ανάλογο όραμα, ούτε υπάρχει ένα στοιχειώδες έστω πρόγραμμα. Υπάρχει μια πρόταση της πολυτεχνικής σχολής του Α.Π.Θ. αλλά δεν υπάρχει ανάλογος σχεδιασμός από ένα επιτελείο ειδικών, ούτε οι αναγκαίες οικονομικές πιστώσεις. Άρα δεν έχουν κανένα ιδιαίτερο …συμφέρον να ασχοληθούν με το έργο τέχνης έστω και αν πρόκειται για το σημαντικότερο αρχαίο ελληνικό υστεροαρχαϊκό μνημείο της πόλης! Έτσι εξηγείται γιατί δεν μας προέκυψε και η ανάλογη …πολιτική βούληση. Υπάρχουν φυσικά και ικανοί αρχαιολόγοι και πανεπιστημιακοί καθηγητές στο δημόσιο που είναι επιστήμονες και αγωνιούν μαζί με τους ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών για το τεράστιο πρόβλημα της διαχείρισης του αρχαίου θησαυρού της πόλης. Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός! Γ.Σπανουδάκης 21.1.2014 μ.Χ.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠολύ ωραίο άρθρο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν είναι όμως το αρχαιότερο γνωστό τραγούδι, αφού πριν από αυτό ξέρουμε ότι υπήρχαν κι άλλα (π.χ. το πρώτο στάσιμο από τον Ορέστη του Ευριπίδη).
Αυτό που καθιστά ιδιαίτερο το συγκεκριμένο κομμάτι είναι ότι πρόκειται για το μοναδικό κομμάτι αρχαίας ελληνικής μουσικής το οποίο σώζεται ολόκληρο.
Επίσης, όσον αφορά την παρασημαντική του κομματιού, αυτό είναι γραμμένο σε ιώνιο τόνο, κι όχι σε φρύγιο.
Η ηχογράφηση αυτή πότε και από ποιους έγινε;
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ επιλογή τού οργάνου πώς έγινε;;Υπάρχει αντίστοιχο σύγχρονο τραγούδι με αυτή τήν μουσική;;;Θα ήθελα καί κάποιο σχόλιο γιά τό μέτρο πού ξέρουμε πώς οι αρχαίοι το πρόσεχαν....
ΑπάντησηΔιαγραφή