Ο τάφος της Περσεφόνης αποκαλύπτει τους νεκρούς του

Μια απλή εξέταση αρχαίο-DNA, που θα μπορούσε να είχε γίνει από τα τέλη της δεκαετίας του '80, καταρρίπτει, ύστερα από 29 χρόνια, τον ισχυρισμό ότι ο Φίλιππος Β' δεν είχε ταφεί στο Βασιλικό Τάφο ΙΙ της Βεργίνας, αλλά στον Βασιλικό Τάφο Ι, τον τάφο της Περσεφόνης όπως αποκαλείται λόγω της αναπαράστασης της αρπαγής της Περσεφόνης από τον Άδη, η οποία τον κοσμεί.

Όπως λέει στην «Ε» ο προϊστάμενος της ομάδας Ανθρωπολογικών Ερευνών της ανασκαφής της Βεργίνας δρ Θεόδωρος Αντίκας, ο τάφος της Περσεφόνης βρέθηκε λίγο πριν από τον τάφο του Φιλίππου Β'. Η ανασκαφή στον πρώτο τάφο διακόπηκε μόλις ο Μανόλης Ανδρόνικος διαπίστωσε ότι ο δεύτερος τάφος ήταν αυτός του Μακεδόνα βασιλέα.

Αργότερα η ανασκαφή στον τάφο της Περσεφόνης συνεχίστηκε. Από το ημερολόγιο της ανασκαφής προκύπτει ότι στο εσωτερικό του βρέθηκαν πάρα πολλά στρώματα και περί τα 70 οστέινα κατάλοιπα.

Το 1985, 12 από αυτά δόθηκαν προς εξέταση στον Βρετανό καθηγητή Νας Γκρέι, του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, προς εξέταση. Ο Ν. Γκρέι, σε ένα κείμενό του για τις καύσεις των νεκρών, περιέλαβε ένα υστερόγραφο, σύμφωνα με το οποίο τα οστά από τον τάφο της Περσεφόνης «ανήκουν σε άντρα ηλικίας 25-30 ετών, γυναίκα ηλικίας περίπου 35 ετών και νεογέννητο ή περί τη γέννα μικρό ηλικίας 38-39 εβδομάδων».

«Όσοι αμφισβήτησαν από την αρχή ότι ο Βασιλικός Τάφος ΙΙ ανήκει στον Φίλιππο Β' χρησιμοποίησαν το υστερόγραφο του Ν. Γκρέι ως απόδειξη ότι τα οστά ανήκουν στον Φίλιππο Β', τη σύζυγό του Κλεοπάτρα και το παιδί τους, την Ευρώπη. Αλλά γνωρίζουμε ότι ο Φίλιππος Β' ήταν 45-49 ετών και η Κλεοπάτρα 18. Επίσης τα οστά που βρέθηκαν στον τάφο της Περσεφόνης προέρχονται από ενταφιασμό και όχι από καύση νεκρού, όπως συνήθιζαν οι αρχαίοι Μακεδόνες», επισημαίνει ο Θ. Αντίκας.

Στις 10 Οκτωβρίου του 2009 η αρχαιολόγος του ΑΠΘ Χρυσούλα Παλιαδέλη συστήνει την ομάδα Ανθρωπολογικών Ερευνών της ανασκαφής της Βεργίνας. Τα μέλη της ομάδας αποφάσισαν να εξετάσουν τα οστά του τάφου της Περσεφόνης. Όμως επί 3 χρόνια δεν μπορούσαν να βρουν τα κιβώτια στα οποία είχαν τοποθετηθεί. Τελικά, μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο βρέθηκαν εντελώς τυχαία τα 3 κιβώτια με τα οστά του τάφου της Περσεφόνης, σε μία αποθήκη με χιλιάδες άλλα ευρήματα.

Από την εξέταση DNA η ομάδα διαπίστωσε ότι πρόκειται για οστά που προέρχονται από ενταφιασμό και όχι από καύση. Διαπίστωσαν επίσης ότι ανήκουν σε 7 διαφορετικά άτομα. Άντρα, γυναίκα, 4 παιδιά 8-10 σεληνιακών μηνών και 1 έμβρυο 6,5 σεληνιακών μηνών (σ.σ. η εγκυμοσύνη διαρκεί 10 σεληνιακούς μήνες).

Επίσης βρέθηκαν οστά από 3 είδη ζώων με εμφανή ίχνη σφαγής. Αυτό ανατρέπει το συμπέρασμα ότι ο τάφος ανήκει μόνο σε έναν άντρα, μία γυναίκα και ένα παιδί. «Διαπιστώσαμε ότι κατά την αρχαιότητα ο τάφος της Περσεφόνης μετατράπηκε απλά σε χώρο όπου πετούσαν διάφορα οστά.

Ήταν ένα κενοτάφιο όπου οι μεταγενέστεροι των αρχαίων Μακεδόνων, που κατοίκησαν στην περιοχή, πετούσαν εκεί οστά νεκρών ζώων και ανθρώπων, αντί να ανοίγουν νέους τάφους για να τους θάβουν», δηλώνει ο Θ. Αντίκας. Και προσθέτει: «Δεν φταίει ο Νας Γκρέι, φταίνε οι ιστορικοί. Ήταν σχεδόν αδύνατο με μια τέτοια τοιχογραφία στον τάφο (την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Άδη) να πρόκειται για τάφο που ανήκει σε άντρα».

Όμως αυτή η λάθος ερμηνεία δεν διορθώθηκε ποτέ επί 29 ολόκληρα χρόνια, παρά το ότι η χαρτογράφηση του ανθρώπινου DNA έγινε στα τέλη της δεκαετίας του '80 και η απάντηση σε όσους αμφισβητούσαν την ανακάλυψη του Μ. Ανδρόνικου θα μπορούσε να είχε δοθεί ήδη από πολύ νωρίς, υπογραμμίζει ο ίδιος.

Τα αποτελέσματα και τα νέα επιστημονικά δεδομένα για τον Βασιλικό Τάφο ΙΙ της Βεργίνας ανακοινώνονται σήμερα, 5 χρόνια μετά τη σύσταση της ομάδας, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, σε ειδική ημερίδα που ξεκινά από τη 1 το μεσημέρι.

Όμως η ομάδα Ανθρωπολογικών Ερευνών της ανασκαφής της Βεργίνας δεν σταματά εδώ. Αναζητά κι άλλη τρανταχτή απόδειξη κατάρριψης αυτής της λάθος ερμηνείας και επαλήθευσης ότι ο Τάφος του Πρίγκιπα ανήκει όντως στον Αλέξανδρο Δ', γιο του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης.

«Περιμένουμε από το ΚΑΣ να μας δώσει την άδεια να πάρουμε δείγμα αρχαίο-DNA από τον Αλέξανδρο Δ'. Θα το συγκρίνουμε με το DNA του Φίλιππου Β', ώστε να επαληθεύσουμε ότι όντως πρόκειται για παππού και εγγονό», λέει ο κ. Αντίκας. Και υπάρχει και σειρά άλλων εξετάσεων που μπορεί να δώσει ακόμη περισσότερες πληροφορίες για τους αρχαίους προγόνους μας.