Άγνωστοι Έλληνες: Η Ελληνική χερσόνησος του Αίμου

Ακολουθώντας τόσον καιρό το αέναο ταξίδι των Ελλήνων σε όλον τον κόσμο, παρατηρώντας τις εκφάνσεις του πολιτισμού και της παράδοσής μας στα διάφορα σημεία πάνω στον χάρτη φτάνουμε σιγά σιγά στην περιοχή των Βαλκανίων ή Ελληνική χερσόνησο του Αίμου, όπως την ονόμαζαν οι Έλληνες.

Ο Ελληνισμός ήκμασε σε μεγάλο βαθμό σε εκείνα τα μέρη, αφού συναντούσε εκεί κανείς πάνω από 90 ελληνικές αποικίες!

Η μεγάλη ακμή σημειώθηκε επί Μ. Αλεξάνδρου, ο οποίος θέλοντας να εξασφαλίσει τα βόρεια σύνορά του διέσχισε τον Δούναβη με αυτοσχέδιες κατασκευές. Ωστόσο, Έλληνες ζούσαν εκεί και πολύ πριν τον Μ. Αλέξανδρο. Είχαν οικοδομήσει μεγάλο αριθμό πόλεων, όπως η Διονυσόπολις, η Τύρα, η Κωστάντζα (σημ. Τόμις), η Κάλλα (σημ. Magnalia) και πλειάδα εμπορικών κέντρων.

Η οικονομική αυτή άνθηση συνεχίστηκε και επί Μ. Αλεξάνδρου αλλά άρχισε να φθίνει με την κυριαρχία των Ρωμαίων, μέχρι την άνοδο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κατά την οποία τα οικονομικά πράγματα ξαναέγιναν ως είχαν.

Ειδικότερα, το 1300 σημειώνεται τρομερή άνοδος της οικονομίας με την συγκρότηση παραδουνάβιων Ηγεμονιών ενώ τον 17ο αιώνα οι Έλληνες Φαναριώτες αναλαμβάνουν την διοίκηση των Ηγεμονιών αυτών κι έτσι ανεβαίνει κατακόρυφα η ανάπτυξη –εμπορική και οικονομική- στις εν λόγω περιοχές.

Αλλά και η επαφή με το έξωθεν ελληνικό στοιχείο δεν ήταν καθόλου σπάνια, καθώς οι Επτανήσιοι πηγαινοέρχονταν πολύ συχνά, λόγω των αγγλικών ή βενετικών διαβατηρίων που διέθεταν και μετά την διεθνοποίηση του εμπορίου ανέλαβαν θέσεις-κλειδιά.

Ας μην ξεχνάμε φυσικά και τους Κύριλλο και Μεθόδιο, που κατάφεραν να δημιουργήσουν σλαβικό αλφάβητο, πάντα κατά το ελληνικό πρότυπο.

Όταν όμως, το 1921, απορρίφθηκε η ελληνική συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή του Δουνάβεως, όλη αυτή η χρόνια προσπάθεια των Ελλήνων κατακερματίστηκε, όπως και το ελληνικό στοιχείο στην περιοχή γενικότερα.

Παρόλ’ αυτά υπάρχουν ακόμη και σήμερα πολλά ελληνογενή φύλα, των οποίων η καταγωγή αμφισβητείται χωρίς να υπάρχει καμία ένδειξη για το αντίθετο. Ανάμεσα σε αυτά είναι οι Σαρακατσάνοι, νομαδικό ελληνικό φύλο, που κατάγεται από το χωριό Σακαρέστη, στην Αιτωλοακαρνανία, οι Αρβανίτες της Βορείου Ηπείρου, οι Πομάκοι της Θράκης, οι Βλάχοι, κλπ.

Τους παραπάνω πληθυσμούς, λόγω του όγκου των πληροφοριών, θα τους αναλύσουμε σε επόμενα άρθρα μας.

Ας δούμε αναλυτικότερα την Ελληνική παρουσία στην περιοχή των Βαλκανίων:

Βουλγαρία: Οι βασικές Ελληνικές αποικίες στην Βουλγαρία είναι η Φιλιππούπολη, η οποία ιδρύθηκε από τον Φίλιππο, βασιλιά της Μακεδονίας, το 341π.Χ., ο Πύργος (σημ. Burgas), η Σωζόπολη, από τον Αναξίμανδρο τον Μιλήσιο, το 600π.Χ. με το όνομα Απολλωνία, η Μεσημβρία από τους Μεγαρείς το 493π.Χ., η Βάρνα, κ.α. Αυτές οι πόλεις συγκροτούσαν την Ανατολική Ρωμυλία, την χώρα των Ρωμιών, δηλαδή.

Δυστυχώς, οι Τούρκοι κατέλαβαν και αυτήν την περιοχή, διαιρώντας σε τρία μέρη: Τρανσυλβανία, Κατεχόμενο και Βασιλική Επικράτεια.

Ελληνικό θέατρο στην Φιλιππούπολη

Και στα τρία ξαναπήγαν οι Έλληνες και κυρίως οι Μακεδόνες, γι’ αυτό και η περιοχή ονομάστηκε Μακεδονία Εξωτερικού. Μερικοί από τους Έλληνες που διακρίθηκαν εκεί ήταν ο Κ. Χρηστομάνος, καθηγητής Ελληνικών της Βασίλισσας Ελισσάβετ της Αυστρίας, ο μαθηματικός Κ. Καραθεοδωρής, που δίδαξε τις Θετικές Επιστήμες στον Ein Stein, o Ρήγας Βελεστινλής ή Φεραίος, κ.α.

Σήμερα ζουν περίπου 1.000.000 περίπου Ελληνογενείς, οι οποίοι είχαν αρνηθεί την μετακίνησή τους το 1926 κατά την ανταλλαγή πληθυσμών. Πρόκειται, συγκεκριμένα, για Ανατολικορωμυλιώτες, Ελληνοβλάχους και Σαρακατσάνους, οι οποίοι, μάλιστα, είναι ντυμένοι στα μαύρα, γιατί θρηνούν για την άλωση της Πόλης.

Έλληνες που περνούν τον Δουναβη

Ρουμανία: Πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν καταγεγραμμένοι 110.000 Έλληνες, καθώς ήδη από το 1453 ζούσαν πολλοί Έλληνες εκεί, πολλοί εκ των οποίων διέθεταν και καίριες διοικητικές θέσεις. Έδραζαν, ακόμη, πολλά ελληνικά σχολεία (Βουκουρέστι, Κραϊόβα, Τεργοβίστι, κλπ), εκδίδονταν ελληνικές εφημερίδες (Έθνος, Λόγος, Ίρις, κ.α.), έως το 1899, οπότε επήλθε ρήξη στις σχέσεις Ελλάδας-Ρουμανίας, εξαιτίας του Κουτσοβλαχικού ζητήματος, που αφορούσε την κληροδότηση της περιουσίας των Ελλήνων της Ρουμανίας στο ελληνικό κράτος, μιας και δεν είχαν εκεί απογόνους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Κ. Ζαππα, ο οποίος θέλησε να δωρίσει την περιουσία του στο ελληνικό Δημόσιο και γι αυτό η Ρουμανία την κατέσχεσε ολόκληρη.

Αλλά και αργότερα η καταστροφική μανία του Στάλιν οδήγησε πολλούς Έλληνες στο να μεταναστεύσουν σε Καναδά, Αμερική και κυρίως Ελλάδα.

Σκόπια: Έντονη υπήρξε η παρουσία των Ελλήνων κυρίως στο νότιο τμήμα των Σκοπίων (Κρούσοβο, Στρώμνιτσα, Μοναστήρι, κλπ). Χαρακτηριστικό είναι το αίτημα των Ελλήνων της περιοχής να μετατρέψουν ξανά τα επίθετά τους σε ελληνικά, καθώς είχαν αναγκαστεί να τα σλαβοποιήσουν, λόγω της αδιάκοπης σφαγής των ελληνικών πληθυσμών. Ζήτησαν ακόμη να αποκτήσουν ελληνική ιθαγένεια, προκειμένου να μπορέσουν να επαναπατριστούν στα ελληνογιουκοσλαβικά σύνορα, από όπου του είχε εκτοπίσει το καθεστώς του Τίτο.

Πρόκειτα δηλαδή για Σαρακατσάνους και Ελληνοβλάχους, οι οποίοι υπολογίζονται περί το 1.000.000!

Ουκρανία: Πρώτοι αποίκησαν την περιοχή οι Μιλήσιοι και ακολούθησαν αποικίες στο Παντικαπαιο (Κερτς), στο Νυμφαίον, στην Τιρικτάτη, κλπ. Με αυτόν τον τρόπο συγκροτήθηκε και διατηρήθηκε για εννιά αιώνες το Βασίλειο του Κιμερίου Βοσπόρου, το οποίο μετετράπη στον βασικό προμηθευτή διατροφικών προϊόντων στις ελληνικές πόλεις της Μ. Ασίας και ολόκληρων των Βαλκανίων.

Σημαντική Ελληνική πόλη συνιστά η Μαριούπολη που οικήθηκε το 1780 από Έλληνες μετανάστες και πρόσφυγες. Σήμερα υπάρχουν 29 χωριά Ελλήνων, οι οποίοι αυτοαποκαλούνται «Ρουμαίοι» και μιλούν την «ρουμέϊκου γλώσσα», η οποία είναι ελληνική.

H Άννα Παύλοβα καθηγήτρια φιλόλογος στο Κρατικό Πανεπιστήμιο Ανθρωπιστικών Σπουδών της Μαριούπολης, στο τεύχος 68 του ΟΔΕΓ, αναφέρεται στην σύγχρονη κατάσταση και λειτουργικότητα των διαλέκτων των Ελλήνων της περιοχής της Αζοφικής.

Το άξιον προσοχής είναι το γεγονός ότι προτάσσει, σαν μότο, τα λόγια του Γερμανού φιλοσόφου Εμμανουήλ Καντ: «Σʼ έναν μικρό λαό ήταν γραφτό να διαμορφώσει τις αρχές του πολιτισμού και της προόδου. Και ο λαός αυτός είναι οι Έλληνες. Εκτός από τις τυφλές δυνάμεις της φύσης, ό,τι κινείται στον κόσμο αυτόν έχει την προέλευσή του από την Ελλάδα…».

Σας αναφέραμε κάποια ενδεικτικά στοιχεία της ελληνικής παρουσίας στην περιοχή των Βαλκανίων και σας καλούμε, όπως κάνουμε πάντα μέσω των άρθρων μας, σε περαιτέρω αναζήτηση και έρευνα, προκειμένου να ανακαλύψετε ακόμη περισσότερα…