Αρχαία τριήρης Ολυμπιάς - Το μοναδικό πλοίο του είδους του στον κόσμο

Το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, αλλά και από μεμονωμένους δωρητές - Πέτυχε ταχύτητα 9 κόμβων και μπόρεσε να εκτελέσει 180 μοίρες στροφές σε ένα λεπτό σε τόξο όχι μεγαλύτερο από δυόμισι (2,5) φορές το μήκους πλοίου. - Σήμερα, ο Ολυμπίας στηρίζεται στην αποβάθρα στο Παλαιό Φάληρο στην Αθήνα.

Η τριήρης Ολυμπίας ξεκίνησε να κατασκευάζεται στην Ελλάδα τον Μάιο του 1985 και περατώθηκε τον Ιούλιο του 1987. Τα σχέδια για την κατασκευή της παρασχέθηκαν από το 'Trireme Trust' της Βρετανίας, ενώ τα απαραίτητα κονδύλια διατέθηκαν από το ΠΝ. Τα πρώτα έτη η τριήρης χρησιμοποιήθηκε για πλόες στο πλαίσιο πειραματικής αρχαιολογίας.

Δηλαδή στο πλαίσιο εκτέλεσης δοκιμών ώστε να καθοριστούν τα χαρακτηριστικά πλεύσης της (ταχύτητα, ελικτικά στοιχεία, κλπ. ), η αντοχή της, να γίνουν κατανοητές οι συνθήκες διαβίωσης του προσωπικού της, καθώς επίσης και να κατανοηθεί πληρέστερα η τακτική που χρησιμοποιείτο κατά την μάχη.

Λεπτομέρειες επί του ιστορικού της κατασκευής και των δοκιμών που ακολούθησαν περιγράφονται σε σχετικό άρθρο του Αντιπλοιάρχου (Μ) Σ. ΠΛΑΤΗ ΠΝ που έχει δημοσιευθεί στο τεύχος 458 της Ναυτικής Επιθεώρησης. Πρόσθετες πληροφορίες υπάρχουν στο βιβλίο ' The Trireme Trials 1988, Report on the Anglo - Hellenic Sea Trials of Olympias by J.F. Coates , S.K. Platis , J.T. Shaw ' της εκδοτικής εταιρείας Oxbow Books.

Λόγω της συχνής χρήσης της τριήρους, της πλεύσης της σε γλυκά ύδατα όταν μεταφέρθηκε στην Βρετανία το 1993 στο πλαίσιο εκδηλώσεων για τα 2.500 χρόνια από τη γέννηση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, και του τρόπου σχεδίασης και κατασκευή της, προκλήθηκαν σημαντικές φθορές στο σκάφος αυτής. Από το θέρος του 1995 μέχρι το φθινόπωρο του 1996 εκτελέστηκαν μεγάλης έκτασης επισκευές και συντήρηση στο ξύλινο σκάφος της, οι οποίες και πάλι καλύφθηκαν από τον προϋπολογισμό του ΠΝ και αποκαταστάθηκαν όλα τα ευρήματα φθορών που είχαν παρουσιαστεί. Το 1997 το Ανώτατο Ναυτικό Συμβούλιο (ΑΝΣ) αποφάσισε την χρήση της μόνο σαν έκθεμα και όχι για πλόες. Η τριήρης μεταφέρθηκε στο Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης στο Τροκαντερό όπου παρέμεινε ως έκθεμα. Το 1998 διαπιστώθηκε η ύπαρξη νέων ευρημάτων φθορών στο σκάφος της τριήρους, ενώ το 1999 διαπιστώθηκε ότι η έκταση των φθορών είχε μεγαλώσει.

Λόγω των εκτεταμένων φθορών που εμφανιστήκαν στην Τρίωρη ΟΛΥΜΠΙΑΣ, καθόσον ήταν εκτεθειμένη στις καιρικές συνθήκες, και στο πλαίσιο απαίτησης ενεργοποίησής της για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων, απεφασίσθη η εκτέλεση γενικής επισκευής αυτής. Το 2002 τα Ναυπηγεία Ελευσίνας (ΝΒΕΕ) προσεφέρθησαν να αναλάβουν την επισκευή της Τριήρους άνευ κόστους. Το ΠΝ απεδέχθη τη προσφορά και η Τριήρης μεταφέρθηκε στους χώρους των Ναυπηγείων. Στο πλαίσιο της επισκευής αντικαταστάθηκε το σύνολο της ξυλείας των υφάλων του πλοίου και προστέθηκαν ενισχύσεις ώστε να αυξηθεί η ακαμψία του. Για τη σύνδεση και στεγανοποίηση της ξυλείας ακολουθήθηκαν σύγχρονες μέθοδοι κατασκευής ξύλινων πλοίων, προκειμένου να εξασφαλισθεί η μακροβιότητα της κατασκευής. Επιπρόσθετα αντικαταστάθηκε η ξυλεία στο 01 κατάστρωμα και επισκευάσθηκαν οι ιστοί και τα πηδάλια.

Η Τριήρης καθελκύστηκε την 14 Μαΐου του 2004 και παρέμεινε στα ΝΒΕΕ επί δέκα ημέρες για έλεγχο στεγανότητας. Παράλληλα το ΠΝ ανέλαβε τον εξοπλισμό της Τριήρους και την εκτέλεση των ελέγχων ευστάθειας. Εν συνεχεία το πλοίο παραδόθηκε προς χρήση για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων στο Δήμο Πειραιά την 9 Ιουλ 04 και μετέφερε την Ολυμπιακή Φλόγα το βράδυ της 11ης Αυγούστου. Στη συνέχεια η Τριήρης μετείχε στο Κλάσικ Γουίκ (Classic Week) 2004 και παρελήφθη πάλι από το Πολεμικό Ναυτικό την 15 Σεπ 04.

Το Σεπτέμβριο του 2004, λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος συντήρησης που είχε κατά το παρελθόν, το μεγάλο αριθμό ατόμων που θα έπρεπε να απασχολούνται σε αυτήν, τόσο για την καθημερινή συντήρησή της, όσο και για τους πλόες της, καθώς επίσης και το ότι δε διαφαίνετο να υπάρχει πρακτικό όφελος για το Πολεμικό Ναυτικό από τη χρήση της για πλόες, αποφασίστηκε από το ΑΝΣ η τοποθέτηση της Τριήρους ως έκθεμα στον ειδικά διαμορφωμένο στεγασμένο χώρο στο Πάρκο Ναυτικής Παράδοσης και η υπαγωγή της στο Θ/Κ Αβέρωφ ως οργανικό τμήμα αυτού. Η κατάλληλη στέγαση και προστασία από τις καιρικές συνθήκες, εκτιμάται ότι θα εξασφαλίσει τη μακρύτερη παραμονή της σε καλή κατάσταση, με πολύ χαμηλότερο απαιτούμενο κόστος για τη συντήρησή της. Η Τριήρης ανελκύθηκε και τοποθετήθηκε στο συγκεκριμένο χώρο την 25 Νοε 05.

Η Τριήρης ΟΛΥΜΠΙΑΣ, μετά την παραμονή επί δέκα συνεχή έτη στον εν λόγω ειδικά διαμορφωμένο στεγασμένο χώρο, καθελκύστηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2015 και την επομένη 3 Σεπτεμβρίου, έπλευσε ρυμουλκούμενη στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας, για την απαραίτητη συντήρηση, ώστε να καταστεί ξανά, πλήρως πλεύσιμη. Μετά την ολοκλήρωση επισκευαστικών εργασιών διάρκειας 7 μηνών, η Τριήρης επέστρεψε στις 28 Μαρτίου 2016 στο Άλσος Ελληνικής Ναυτικής Παράδοσης στον Φλοίσβο Παλαιού Φαλήρου, όπου και ελλιμενίζεται.