Αρχαιολογικοί Θησαυροί στην Ακρόπολη της Αμφίπολης

Αρχαία Ανθρώπινη Οδόντα και Εκπληκτικά Ειδώλια στην Ακρόπολη της Αμφίπολης

Ένα ανθρώπινο δόντι που ανήκε σε παιδί και εντυπωσιακά ειδώλια ήρθαν πρόσφατα στο φως στην Ακρόπολη της Αμφίπολης, στο κέντρο της διάσημης αρχαίας πόλης της Μακεδονίας.

Κατά τη διάρκεια του ετήσιου διήμερου επιστημονικού συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη αυτή την εβδομάδα, ο Δημήτρης Δαμάσκος, Καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών, αναφέρθηκε στις περσινές ανασκαφές.

Όπως ανέφερε, κατά την ανασκαφική περίοδο του 2024, η έρευνα επικεντρώθηκε δυτικά της πρώιμης παλαιοχριστιανικής Βασιλικής III, όπου αποκαλύφθηκε ένα επιμήκες ορθογώνιο κτίριο με ισχυρούς τοίχους και κατώτερα δάπεδα από μεγάλες, καλά λαξευμένες πλίνθους.

Σώζεται μόνο το δυτικό τμήμα του κτιρίου, καθώς το υπόλοιπο έχει καταστραφεί από τη Βασιλική. Τα ευρήματα μέχρι στιγμής χρονολογούνται στην αρχική φάση κατασκευής, τον 4ο αιώνα π.Χ.

Εντυπωσιακά Ευρήματα και Λατρευτική Χρήση

Η ανακάλυψη ανθρώπινου δοντιού από παιδί στην πρώιμη εφηβεία, ενός ακέραιου μικρού ειδωλίου ταύρου με οπή στο σώμα του και μιας μικρής πηλοειδούς αναγλύφου κεφαλής του Ασκληπιού, συγκαταλέγονται στα πιο εντυπωσιακά ευρήματα της περσινής ανασκαφής.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, η ποικιλία και η συγκέντρωση των αντικειμένων που βρέθηκαν — ανάμεσά τους πήλινα γυναικεία ειδώλια, ειδώλια μήτρας, όστρακα και ζωικά οστά σε στρώμα πλούσιο σε κάρβουνο — υποδεικνύουν πως ο ανασκαμμένος χώρος χρησιμοποιήθηκε για λατρευτικές πρακτικές. Το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται και από προηγούμενα ευρήματα.

Όπως εξήγησε ο Δαμάσκος, «Η ανασκαφή αποκαλύπτει λατρευτικό κτίριο, ανακατασκευασμένο τον 4ο αιώνα π.Χ., το οποίο πιστεύουμε ότι ήταν αφιερωμένο σε γυναικεία θεότητα. Η ερμηνεία αυτή στηρίζεται σε κινητά ευρήματα, κυρίως συλλογή γυναικείων ειδωλίων και ενδείξεις που παραπέμπουν σε τελετουργίες.»

Η πήλινη ανάγλυφη κεφαλή του Ασκληπιού. Πηγή: ΑΜΝΑ

Η Ταύτιση με τη Λατρεία της Άρτεμης

Ένα κορμό αγάλματος της Άρτεμης βρέθηκε, αν και η κατάσταση διατήρησής του δεν επιτρέπει ακριβή χρονολόγηση. Ωστόσο, άλλα ευρήματα από το λατρευτικό κτίριο, που ήρθαν στο φως το 2019 και το 2022, υποδεικνύουν ισχυρά ότι ο χώρος ήταν αφιερωμένος στην Άρτεμη.

Συγκεκριμένα, μία προτομή αλόγου και ένα όστρακο συνδέονται με τη λατρεία της Ταυροπόλου, που αποτελεί εξειδικευμένη εκδοχή της λατρείας της Άρτεμης ως προστάτιδας των νεαρών κοριτσιών κατά τη μετάβασή τους στη γυναίκεια ηλικία.

Η αφθονία σε όστρακα δυτικά του κτιρίου ενισχύει αυτή την εκδοχή. Τα όστρακα, που συμβολίζουν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως, πιθανότατα αφέθηκαν από κορίτσια μετά από τελετουργικά γεύματα. Η σπάνια ανεύρεση παιδικού δοντιού εκτός ταφικού πλαισίου θεωρείται επίσης ως αναθήματα προς την προστάτιδα θεά.

Η ανακάλυψη της μικρής κεφαλής του Ασκληπιού εξηγείται πλήρως στο λατρευτικό πλαίσιο της Άρτεμης. «Η Άρτεμις, αδελφή του πατέρα του Ασκληπιού, Απόλλωνα, εμφανίζεται συχνά μαζί με τον Ασκληπιό,» διευκρίνισε ο καθηγητής.

«Στην ίδια την Αμφίπολη, μαρμάρινοι κορμοί της Άρτεμης και του Ασκληπιού είχαν βρεθεί μαζί κατά την ανασκαφή μεγάλου αρχαίου σπιτιού κοντά στην ακρόπολη. Η ανεύρεση πήλινου ειδωλίου του Πάνα στο περυσινό στρώμα με καμένα φρούτα, μαζί με τον Ασκληπιό, ενισχύει περαιτέρω την τεκμηρίωση λατρείας της θεάς στον χώρο.»

Ο αρχαιολογικός χώρος της Αμφίπολης. Πηγή: ΑΜΝΑ

Η Ιστορία της Αμφίπολης

Η Αμφίπολη ήταν σημαντική αρχαία ελληνική πόλη και αργότερα ρωμαϊκή, τα εκτεταμένα κατάλοιπα της οποίας διατηρούνται μέχρι σήμερα.

Η πόλη ήταν αρχικά αποικία των αρχαίων Αθηναίων και υπήρξε το πεδίο της μάχης μεταξύ Σπαρτιατών και Αθηναίων το 422 π.Χ.

Αργότερα, αποτέλεσε το μέρος όπου ο Μέγας Αλέξανδρος προετοιμάστηκε για τις εκστρατείες του στην Ασία το 335 π.Χ. Οι τρεις σημαντικότεροι ναύαρχοί του, ο Νέαρχος, ο Ανδροσθένης και ο Λαομέδων, διέμεναν στην Αμφίπολη. Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου, η σύζυγός του Ρωξάνη και ο γιος τους Αλέξανδρος Δ' φυλακίστηκαν και δολοφονήθηκαν εκεί το 311 π.Χ.

Οι ανασκαφές εντός και γύρω από την πόλη έχουν αποκαλύψει σημαντικά κτίρια, αρχαία τείχη και τάφους. Τα ευρήματα εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο Αμφίπολης. Το μνημείο του Λέοντα της Αμφίπολης παραμένει δημοφιλής προορισμός επισκεπτών.

Ο γειτονικός τεράστιος Τάφος της Αμφίπολης ή Τύμβος Καστά έχει καθηλώσει αρχαιολόγους και λάτρεις της ιστορίας παγκοσμίως από την ανακάλυψή του το 2012. Το ερώτημα για το ποιος είναι θαμμένος εκεί παραμένει μυστήριο.

Ο Τάφος της Αμφίπολης είναι ο μεγαλύτερος ταφικός τύμβος που έχει βρεθεί ποτέ στην Ελλάδα και, σε σύγκριση, επισκιάζει αυτόν του Φιλίππου Β' της Μακεδονίας στη Βεργίνα.

Πηγή : greekreporter.com