Όταν ο Ηρακλής πέρασε από το Παγγαίο

Το Παγγαίο όρος είναι μεγάλος ορεινός όγκος της Ελλάδας που εκτείνεται στους νομούς Καβάλας και Σερρών. Στο βουνό και στις γύρω από αυτό περιοχές υπάρχουν πολλές και μεγάλες πηγές, καθώς και ρέματα που τροφοδοτούνται από το βουνό. Η υψηλότερη κορυφή του είναι το "Μάτι" με υψόμετρο 1.956 μέτρα. Τα δασαρχεία Καβάλας και Σερρών είναι υπεύθυνα για την προστασία του βουνού.

Κατά την Ελληνική μυθολογία το όρος αρχικά ονομαζόταν Καρμάνιον, για να ονομαστεί μετέπειτα Παγγαίον από τον Παγγαίο, γιο του θεού Άρη και της Κριτοβούλης, ο οποίος, μη μπορώντας να αντέξει τις τύψεις του για την αιμομιξία που άθελά του διέπραξε με την θυγατέρα του, αυτοκτόνησε πάνω στο όρος αυτό.

Το Παγγαίο όρος αναφέρεται συχνά από τις αρχαίες ελληνικές και λατινικές πηγές και ήταν ιδιαίτερα φημισμένο για τα αργυρωρυχεία και χρυσωρυχεία του, καθώς και για τη ναυπηγήσιμη ξυλεία που παρείχαν τα δάση του. Ακόμη περίφημα ήταν τα εκατόφυλλα τριαντάφυλλα που φύονταν σε αυτό.

Ο Αισχύλος στην τραγωδία Πέρσαι αναφέρει το όρος Παγγαίο στην περιγραφή της πορείας που ακολούθησαν οι ηττημένοι Πέρσες:

«ἔς τε Μακεδόνων χώραν ἀφικόμεσθ᾽, ἐπ᾽ Ἀξιοῦ πόρον, Βόλβης θ᾽ ἕλειον δόνακα, Πάγγαιόν τ᾽ ὄρος» («φτάσαμε στη Μακεδονία, στον Αξιό, και στους βάλτους και τις καλαμιές της Βόλβης και στο Παγγαίο όρος»).

Στην κορυφή του Παγγαίου όρους βρισκόταν το φημισμένο ιερό του Διονύσου, το οποίο είχαν υπό τον έλεγχό τους οι Σάτρες. Στο μαντείο υπήρχε μια γυναίκα ως "προμάντιδα", δηλαδή σαν Πυθία. Επίσης είχε έμπειρους ιερείς, τους «προφήτες», προερχόμενους από το πολεμικό φύλο των μαχαιροφόρων Βησσών της Ροδόπης, οι οποίοι μετέφεραν στους πιστούς τους χρησμούς που ο Βάκχος ενέπνεε στην προμάντιδα.

Ηρακλής και Συλέας

Από τους μυθικούς χρόνους ο ρόλος της περιοχής του Νομού Σερρών ήταν ενεργός.

Διάσημος ήταν στο Νομό Σερρών κατά την εποχή αυτή ο Συλέας, βασιλιάς που ζούσε στην περιοχή του Παγγαίου. Θεωρείται ότι η περιοχή της Νέας Ζίχνης αντιστοιχεί στο Αρχαίο βασίλειο του Συλέα, ο οποίος υποχρέωνε τους διαβάτες να δουλεύουν στους αμπελώνες του.

Σ' ένα σατυρικό δράμα ο Ευριπίδης σε μια παραλλαγή του ίδιου μύθου, παρουσιάζει τον Ηρακλή να έχει πουληθεί ως δούλος στο Συλέα. Τότε εκείνος έστειλε τον ήρωα στους αμπελώνες του, αλλά ο Ηρακλής κατέστρεψε όλα τα κτήματα, τα φορτώθηκε στους ώμους του και τα μετέφερε στα ανάκτορα του Συλέα.

Εκεί σκότωσε τον καλύτερο ταύρο, άνοιξε το καλύτερο βαρέλι με κρασί, κατασκεύασε ένα τραπέζι στις πύλες των ανακτόρων και στη συνέχεια υποχρέωσε το Συλέα να τον σερβίρει με δουλοπρέπεια.