Αρχαιολογική έρευνα στην Άνδρο για το μυστήριο της ξαφνικής εξαφάνισης της αρχαίας Ζαγοράς

Αυστραλιανή αρχαιολογική έρευνα στην Άνδρο για τη διαλεύκανση του μυστηρίου της ξαφνικής εγκατάλειψης του γεωμετρικού οικισμού της Ζαγοράς κατά τον ένατο αιώνα π.Χ.

To κρατικό αυστραλιανό δίκτυο της SBS μετέδωσε ρεπορτάζ για μια ομάδα πέντε Αυστραλών αρχαιολόγων του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, η οποία πραγματοποιεί ανασκαφές στην Άνδρο, σε μία προσπάθεια "να διαλευκανθεί το μυστήριο της ξαφνικής εγκατάλειψης του γεωμετρικού οικισμού της Ζαγοράς κατά τον ένατο αιώνα π.Χ., ενώ βρισκόταν σε ιδιαίτερη άνθιση".

Όπως αναφέρθηκε στο ρεπορτάζ ο οικισμός της Ζαγοράς εγκαταλείφθηκε κακήν κακώς από τους κατοίκους της κατά τον 8ο αιώνα, ενώ άκμαζε στο θαλάσσιο εμπόριο, στη γεωργία και τη βιομηχανία. Οι Αυστραλοί αρχαιολόγοι με τους συνεργάτες τους έχουν βάλει στοίχημα να ανακαλύψουν αν η αιτία ήταν η έλλειψη γλυκού νερού ή κάποιος μεγάλος σεισμός.

Οι ανασκαφές, που επιχορηγούνται με 1.000.000 δολάρια από το Αυστραλιανό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών, το Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ και το Αυστραλιανό Συμβούλιο Ερευνών αναμένεται να ολοκληρωθούν σύντομα

Η επικεφαλής της ομάδας δρα Μάργκαρετ Μίλερ δήλωσε ότι χρειάστηκε να επιστρατεύσουν ακόμη και μουλάρια για να προσεγγίσουν τον αρχαιολογικό χώρο της Ζαγοράς, όπου θα παραμείνουν έως τις 4 Νοεμβρίου.

"Η Ζαγορά είναι κάτι σαν την Πομπηία, ο χρόνος έχει παγώσει", λέει η δρ Μίλερ.

"Για τη μεταφορά των βαριών εργαλείων κάνουμε χρήση μουλαριών, ενώ η αποστολή μένει στο Μπατσί. Η ανασκαφή και τα ευρήματα του αρχαιολογικού χώρου της Ζαγοράς, του καλύτερα διατηρημένου οικισμού της Γεωμετρικής Περιόδου, παρέχουν σημαντικά στοιχεία για τη ζωή στο Αιγαίο τότε.

Κανένας άλλος χώρος στον Ελλαδικό κόσμο δεν προσφέρει μια τόσο καθαρή εικόνα της ιδιωτικής ζωής στην περίοδο αυτή", είπε η Μάργκαρετ Μίλερ.

Ο οικισμός της Ζαγοράς

Ο σημαντικότερος και πιο οργανωμένος χώρος του νησιού είναι ο οχυρωμένος και εκτεταμένος οικισμός της Ζαγοράς, ο οποίος άκμασε κατά τη Γεωμετρική περίοδο (10ος-8ος αι. π.Χ.).

Το ισχυρό τείχος, η εντυπωσιακή πύλη με το μακρόστενο προμαχώνα, τα καλοδιατηρημένα σπίτια με τους αποθηκευτικούς χώρους, τους εσωτερικούς κίονες και τους χώρους εστίασης και συγκέντρωσης, καθώς και το τέμενος με το μεταγενέστερο ναό την καθιστούν ένα από τα πιο ευανάγνωστα οικιστικά σύνολα της Γεωμετρικής εποχής στον ελλαδικό χώρο.

Η Ζαγορά είναι προσιτή μέσω ενός ευρύχωρου βατού χωματόδρομου, ο οποίος διασχίζει το οροπέδιο της απόκρημνης χερσονήσου μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο.

Για να φτάσει κανείς στο σημείο αυτό, ακολουθεί τον επαρχιακό δρόμο Μπατσί - Κόρθι και μετά το χωριό Ζαγανιάρης συναντά τη συμβολή με το χωματόδρομο.

Ο λόφος της Υψηλής, λίγο βορειότερα της Ζαγοράς, στα όρια του κεντρικού οδικού δικτύου από το Μπατσί στην πόλη της Άνδρου, φιλοξενεί έναν εξίσου εκτεταμένο γεωμετρικό οικισμό με ισχυρό οχυρωματικό τείχος, οικοδομικά κατάλοιπα που φτάνουν μέχρι τη Ρωμαϊκή περίοδο και μεγαρόσχημο ναό με διπλό βωμό του 6ου αι. π.Χ.

Η Ζαγορά και η Υψηλή καθιστούν την Άνδρο το σημαντικότερο τόπο για τη μελέτη της Γεωμετρικής περιόδου στο νησιωτικό ελλαδικό χώρο και τη συσχετίζουν με αντίστοιχα στοιχεία από την Αττική και την Εύβοια, ενώ υπογραμμίζουν το ρόλο του νησιού ως κέντρο ελέγχου των θαλάσσιων δρόμων της περιοχής.

Ανάμεσα στη Ζαγορά και στην Υψηλή βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Παλαιόπολης, της αρχαίας πρωτεύουσας της Άνδρου (6ος αι. π.Χ. - 6ος αι. μ.Χ.), η οποία ανασκάφηκε ανά περιόδους από το 19ο αι. π.Χ. (Κλεάνθης, Θ. Καΐρης, Α. Μηλιαράκης, Ν. Κοντολέων).

Έχουν έρθει στο φως το ογκώδες σχιστολιθικό τείχος με τις οδοντώσεις και τις διαδοχικές πύλες, η αρχαία Αγορά και δύο νεκροταφεία με σημαντικά επιτύμβια γλυπτά (4ος αι. π.Χ.), καθώς και λείψανα πρωτοβυζαντινών βασιλικών.

Επίσης, στον πυθμένα της θάλασσας διακρίνονται ίχνη από τον αρχαίο λιμενοβραχίονα. Στο σύγχρονο ομώνυμο οικισμό υπάρχει το Αρχαιολογικό Μουσείο Παλαιόπολης με μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά ευρήματα.

news247