Το «Φιλί» του Ροντέν στα... γλυπτά του Παρθενώνα

Από οποιαδήποτε γωνία και αν το δεις, το «Φιλί» του Ροντέν εκπέμπει ακόμη και σήμερα την ίδια ζωντάνια και το πάθος των δύο παράνομων εραστών, σκανδαλίζει τους θεατές. Την ίδια επίδραση αναμένεται να έχει και στο Βρετανικό Μουσείο, όπου θα εκτεθεί μαζί με άλλα έργα του Γάλλου γλύπτη στην αίθουσα των γλυπτών του Παρθενώνα τον ερχόμενο Απρίλιο (23/4/2018) στην έκθεση «Ο Ροντέν και η τέχνη της αρχαίας Ελλάδας».

Με αυτόν τον τρόπο ο Ροντέν «επιστρέφει» έναν αιώνα μετά τον θάνατό του στο μουσείο και στην αίθουσα που αγάπησε και αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τον σπουδαίο καλλιτέχνη στα ώριμα χρόνια του. Πλάι στα γλυπτά από τα αετώματα, τις μετόπες και τη ζωφόρο του Παρθενώνα θα τοποθετηθούν ο «Σκεπτόμενος», το «Φιλί», ο «Ανθρωπος που βαδίζει», «Η χάλκινη εποχή» μαζί με άλλα έργα του από το Μουσείο Ροντέν στο Παρίσι, σχέδια και μερικά μικρότερα αρχαϊκά κομμάτια που συνέλεγε, όπως θραύσματα δακτύλων, χεριών και μελών του σώματος, που πίστευε ότι ορισμένα από αυτά ίσως να είχαν προέλθει από το χέρι του ίδιου του Φειδία τον οποίο θεωρούσε τον μεγαλύτερο γλύπτη όλων των εποχών.

Ο Ροντέν επισκέφθηκε πρώτη φορά το Λονδίνο και το Βρετανικό Μουσείο στα 41 του χρόνια και από τότε έγινε κάτι περισσότερο από συχνός επισκέπτης. Οι γνώσεις του για τον Παρθενώνα, τα αγάλματα και την αρχαία ελληνική τέχνη προέρχονταν από τις σελίδες των βιβλίων που μελετούσε και από μερικά έργα που είχε δει στο Μουσείο του Λούβρου. Η επίδραση που άσκησαν στην τεχνική και στην οπτική του τα γλυπτά του Παρθενώνα όταν τα είδε από κοντά ήταν τόσο μεγάλη, που άρχισε να διαμορφώνει ανάλογα και τα δικά του έργα αφαιρώντας μέλη του σώματος, όπως στον «Ανθρωπο που βαδίζει». Η παρουσίαση των έργων θα γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να προσομοιάζει στις εκθέσεις που έκανε ο ίδιος ο καλλιτέχνης στο στούντιό του όπου έδειχνε την προσωπική του δουλειά μαζί με τη συλλογή του από αρχαία αγάλματα. Μάλιστα, για την υλοποίηση της έκθεσης η αίθουσα του μουσείου σχεδόν θα αδειάσει, μια ανακατάταξη που θα γίνει για πρώτη φορά από την ίδρυσή της.

Ανεκπλήρωτος έρωτας

Μπορεί η εικόνα του έργου να προκαλεί ρομαντικούς συνειρμούς, αλλά η ιστορία πίσω από το «Φιλί» είναι σκοτεινή και μακάβρια. Η έμπνευση για το γλυπτό προήλθε από τους εραστές που βρίσκονται στην «Κόλαση» του Δάντη. Στον μύθο η Φραντσέσκα και ο Πάολο συμβολίζουν τον απαγορευμένο έρωτα, καθώς ο σύζυγός της και αδελφός του Πάολο τους μαχαιρώνει μέχρι θανάτου όταν ανακαλύπτει την παράνομη σχέση τους. Οι δύο ερωτευμένοι διάβαζαν ο ένας στον άλλο ιστορίες αγάπης και γι’ αυτό από το χέρι του Πάολο γλιστρά ένα βιβλίο.

Ο Ροντέν είχε αναλάβει να κατασκευάσει μια μνημειακή πύλη για ένα νέο μουσείο στο Παρίσι και το γλυπτό θα ήταν ένα τμήμα του. Ωστόσο, οι «Πύλες της Κολάσεως», όπως ονομάστηκαν, δεν τοποθετήθηκαν ποτέ, καθώς το μουσείο έμεινε στα χαρτιά και αργότερα ο Ροντέν παρουσίασε το γλυπτό μόνο του, το οποίο αγκαλιάστηκε από το κοινό και τους ερωτευμένους. O ίδιος, ωστόσο, ποτέ δεν το αγάπησε. «Εστιάζει σε δύο προσωπικότητες αντί να ανοίγει τους ορίζοντες σε ονειροπολήσεις», είχε γράψει το 1898.

Πηγή: Σ. Ιωαννίδης, Καθημερινή