Τις τελευταίες δύο δεκαετίες ο Ελληνοαμερικανός Μάθιου Μπογδάνος έχει αφιερώσει τη ζωή του στον εντοπισμό των κλεμμένων αρχαιοτήτων. Από το γραφείο του στο Μανχάταν, όπου υπηρετεί ως βοηθός (deputy) του εισαγγελέα της Νέας Υόρκης, σχεδιάζει τις μυστικές επιχειρήσεις για την εξάρθρωση κυκλωμάτων αρχαιοκαπήλων που έχουν αρπάξει σπάνια αρχαία από το Ιράκ και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής.
Μάλιστα, με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε για πρώτη φορά τμήμα αρχαιοκαπηλίας στη νεοϋορκέζικη Εισαγγελία, με την υπηρεσία να θέτει ως προτεραιότητά της τον εντοπισμό αρχαιοτήτων που κυκλώματα έχουν αρπάξει από τον ελληνικό χώρο και τον επαναπατρισμό τους στην Ελλάδα. Σαν άλλος Ιντιάνα Τζόουνς, κυνηγάει τους αρχαιοκάπηλους από τη θέση τού επικεφαλής της σημαντικότερης επιχείρησης διάσωσης αρχαιοτήτων. Για την πολύτιμη προσφορά του έχει τιμηθεί με το εθνικό μετάλλιο Ανθρωπιστικών Σπουδών από τον πρώην πρόεδρο Τζορτζ Μπους, για την ανάκτηση αρχαιοτήτων. Στο παλμαρέ του ξεχωρίζουν οκτώ χιλιάδες αρχαιότητες, κυρίως από το Ιράκ και τη Συρία, αλλά και την Ελλάδα, την Αίγυπτο, την Ιταλία κ.α. Μεταξύ των θησαυρών που διέσωσε είναι και ο Ιερός Αμφορέας του Βάρκα, που θεωρείται ο παλαιότερος πέτρινος σφυρηλατημένος αμφορέας στον κόσμο.
Το «Εθνος της Κυριακής» συνάντησε τον 61χρονο βοηθό εισαγγελέα στην Κομοτηνή, όπου παραβρέθηκε για να συμμετάσχει σε διημερίδα με θέμα «Αρχαιοκαπηλία: Ιστορία, πολιτιστική, πολιτική και νομική διαχείριση» που διοργανώνει το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο. Είναι η πρώτη φορά που ο Μάθιου Μπογδάνος, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από τη Λήμνο, μιλάει σε ελληνικό Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης και αποκαλύπτει σημαντικά στοιχεία για τα διεθνή κυκλώματα της αρχαιοκαπηλίας.
Διαβάζοντας από μικρό παιδί την Ιλιάδα, έχοντας αδυναμία στην Ιστορία, αλλά και εξαιτίας της βαριάς ελληνικής του κληρονομιάς, όπως λέει με υπερηφάνεια, δεν δυσκολεύτηκε να πάρει την απόφαση να ασχοληθεί με την ανεύρεση αρχαίων κλεμμένων θησαυρών. «Εχω καταλάβει ότι η αρχαιοκαπηλία είναι ένα δραματικό πρόβλημα. Κυκλοφορούν χιλιάδες αρχαία που πρέπει να βρεθούν και να επαναπατριστούν. Και δυστυχώς ελάχιστοι άνθρωποι ασχολούνται με αυτό το πρόβλημα. Μόλις το συνειδητοποίησα, δημιούργησα αυτό το τμήμα στη Νέα Υόρκη» λέει στο «Εθνος της Κυριακής». Εκεί, στον κεντρικό πύργο της Εισαγγελίας της Νέας Υόρκης πραγματοποιεί αυτή την περίοδο τη νέα του έρευνα αρχαιοκαπηλίας, η οποία έχει και... ελληνικό άρωμα. Τα τελευταία δύο ή τρία χρόνια εξάλλου επέστρεψε στην Ελλάδα ένα... τσουβάλι με κλεμμένες αρχαιότητες, όπως λέει με χαρά και αγωνία ταυτόχρονα.
Πρόκειται για πέντε νομίσματα από τον 5ο αιώνα π.Χ. και μια μαρμάρινη σαρκοφάγο από τον δεύτερο αιώνα, η οποία επέστρεψε στην Ελλάδα ύστερα από 30 χρόνια. Φέτος επέστρεψε επίσης μερικά αγγεία και αμφορείς που ανήκουν στην Ελλάδα. Δεν θέλει όμως να ξεχωρίσει κάποια συγκεκριμένα. «Καθεμία αρχαιότητα που σώζεται από τους εμπόρους και επιστρέφεται στην Ελλάδα είναι κίνητρο για τον δεύτερο επαναπατρισμό. Και ο δεύτερος είναι κίνητρο για τον τρίτο, για τον τέταρτο, τον εκατοστό, τον πεντηκοσιοστό» λέει παθιασμένα ο 61χρονος Ελληνοαμερικανός εισαγγελέας. «Είναι δύσκολο να πεις ποιο είναι το πιο σημαντικό εύρημα. Είναι σαν να ρωτάς έναν πατέρα ποιο είναι το πιο σημαντικό παιδί του. Για μένα κάθε θησαυρός που βρίσκω είναι ξεχωριστός» προσθέτει.
Στη Νέα Υόρκη συναντά περισσότερες αρχαιότητες που λεηλατήθηκαν από την Ιταλία παρά από την Ελλάδα. «Εκεί βρίσκεται και η μεγάλη πρόκληση. Οταν αποκτούμε τα λεηλατημένα κομμάτια, πρέπει να βρούμε σε ποιον ανήκουν. Θα επαναπατριστούν στην Ελλάδα ή στην Ιταλία, δεδομένου ότι οι δύο πολιτισμοί έχουν πολλά κοινά σημεία; Και συνήθως το μυστήριο λύνεται όταν μάθουμε τη διαδρομή των κλοπιμαίων και κυρίως το σημείο από όπου φορτώθηκαν.
Οπως εξηγεί στο Εθνος της Κυριακής, οι δρόμοι μεταφοράς των κλεμμένων αρχαιοτήτων διαφέρουν ανάλογα από πού προέρχονται. Αν είναι από τη Συρία ή το Ιράκ, τότε ταξιδεύουν κυρίως από κει στη Βηρυτό ή συχνά και από το Ομάν και από κει καταλήγουν στη Γενεύη μέσα από κάποιο ελεύθερο λιμάνι ποταμού της Ελβετίας. Στη Γενεύη οι έμποροι ψωνίζουν και δειγματίζουν τους θησαυρούς τους, ενώ οι κυριότερες αγορές βρίσκονται στη Νέα Υόρκη, στο Λονδίνο, το Παρίσι και το Τόκιο.
Με παθιασμένο τρόπο ο Μ. Mπογδάνος μάς εξομολογείται πώς δούλεψε και δουλεύει ξεπερνώντας τα εμπόδια της γραφειοκρατίας. Οι έρευνες αυτές είναι εξαιρετικά δύσκολες και βασίζονται κυρίως στην πολύ καλή συνεργασία μεταξύ των διαφόρων χωρών. Είμαι σε στενή συνεργασία είτε με τους Ελληνες ομολόγους μου είτε με τους Ιρακινούς είτε με τους Ιταλούς. Και αυτό που θέλω να πω είναι ότι αν δεν είχα την ικανότητα να σηκώσω το τηλέφωνο και να μιλήσω απευθείας με συγκεκριμένους ανθρώπους, δεν θα είχε γίνει τίποτα μέχρι σήμερα. Αν βασιζόμασταν μόνο σε κυβερνήσεις και σε διακρατικές συμφωνίες και μνημόνια συνεργασίας, τότε δεν θα καταφέρναμε τίποτα. Ολα αυτά είναι για τα μάτια του κόσμου, πιστέψτε με.
Ο ελληνικής καταγωγής βοηθός εισαγγελέα μόλις εντοπίσει έναν κλεμμένο θησαυρό σηκώνει το τηλέφωνο για να μιλήσει σε έναν ντετέκτιβ στη Σκότλαντ Γιαρντ τον οποίο γνωρίζει πολύ καλά, έπειτα τηλεφωνεί σε έναν φίλο του στην ιταλική αστυνομία ή και κάποιο υπάλληλο του υπουργείου Πολιτισμού στην Ελλάδα με τον οποίο έχει συνεργαστεί στενά. Κάπως έτσι εξελίσσονται τα πράγματα. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το κάνεις. Δεν χρησιμοποιούμε κυβερνητικούς αξιωματούχους, ούτε και συμφωνίες. Αν προσπαθήσουμε να χρησιμοποιήσουμε μια κυβερνητική συνθήκη, συνήθως αυτό το αίτημα κάνει 9 μήνες για να ικανοποιηθεί. Οι αρχαιοκάπηλοι μπορούν όμως να μεταφέρουν τους θησαυρούς μέσα σε λίγες ώρες. Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουν και οι Οργανισμοί. Αυτοί προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν κυβερνήσεις, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την Ιντερπόλ ή και την UNESCO. Και το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι αποφεύγω να τους χρησιμοποιώ. Προσωπικά κατάφερα να ανακτήσω 8.000 κλεμμένες αρχαιότητες από 19 διαφορετικές χώρες.
Ο ίδιος έχει ασχοληθεί και με θέματα τρομοκρατίας καθώς και με τη νέα φάση της καταστροφής-αρπαγής αρχαιοτήτων από το ISIS. Το πετρέλαιο είναι η πρώτη πηγή εισοδήματος για το ISIS, αλλά η δεύτερη είναι οι αρχαιότητες, όπως λέει, ενώ έχει δημιουργήσει ένα ειδικό τμήμα που είναι υπεύθυνο γι' αυτό, μας εξηγεί.
Επισκέπτεται κάθε χρόνο την πατρίδα
Ο Μάθιου Μπογδάνος φροντίζει να επισκέπτεται την Ελλάδα κάθε χρόνο, όχι όμως όσο συχνά θα ήθελε, όπως λέει. Εχει ξαδέρφια στη Λήμνο αλλά και συγγενείς έξω από τα Χανιά. Ο πατέρας του έφυγε το 1930 από τη Λήμνο για να κυνηγήσει το όνειρό του στην Αμερική. Εκεί δημιούργησε στο νότιο Μανχάταν ένα εστιατόριο, όπου ο Μάθιου έβγαλε και το πρώτο του χαρτζιλίκι ως σερβιτόρος. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και μετεκπαιδεύτηκε στις Κλασικές Σπουδές. Στο μυαλό του δεν διαχωρίζει την αρχαία από τη σύγχρονη Ελλάδα. Τις βλέπει ως ένα ενιαίο σύνολο, ως δυο πράγματα που κινούνται κατά μήκος της ίδιας γραμμής. «Κάθε χώρα περνάει από κύκλους, έχει τα πάνω της και τα κάτω της. Αυτή είναι η φύση του κόσμου. Iσως η Ελλάδα δεν πηγαίνει καλά τώρα. Οι Ελληνες έχουν το ίδιο αίμα στις φλέβες τους, το ίδιο πνεύμα, την ίδια καρδιά, την ίδια αποφασιστικότητα με τους προγόνους τους, οπότε δεν ανησυχώ» λέει στο «Eθνος της Κυριακής».
ΠΗΓΗ: ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Τρίτη, Ιανουαρίου 09, 2018
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: