Οι «θησαυροί» της Ημαθίας

Τους τάφους των Λευκαδίων, στην πεδιάδα της Νάουσας, δύο από τους πιο εντυπωσιακούς και καλύτερα διατηρημένους μακεδονικούς τάφους που έχουν έρθει στο φως μέχρι σήμερα, ανοίγει για το κοινό η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας, έπειτα από ένα μακροχρόνιο έργο συντήρησης.

Λεπτομέρεια από τον τοιχογραφικό διάκοσμο του Τάφου των Ανθεμίων

Οι Τάφοι της Κρίσεως (4ος π.Χ. αιώνας) και των Ανθεμίων (α' μισό 3ου π.Χ. αιώνα) είναι επισκέψιμοι με δωρεάν είσοδο και εκτενές ωράριο (Δευτέρα με Παρασκευή 10:00-18:00) για το κοινό. Μαζί με το αρχαίο θέατρο της Μίεζας, που ανοίγει επίσης για το κοινό, έπειτα από την ολοκλήρωση της συντήρησης και αποκατάστασής του, οι επισκέπτες θα μπορούν να πάρουν μια γεύση από την αρχαία Μίεζα στα χρόνια των Μακεδόνων βασιλέων, όταν δίδασκε εκεί ο Αριστοτέλης «τον ηθικόν και πολιτικόν λόγον» στους νεαρούς Μακεδόνες ευγενείς, μεταξύ αυτών και στον ίδιο τον Αλέξανδρο.

«Στη Μίεζα, τον τόπο όπου μαθήτευσαν αυτοί που άλλαξαν τον κόσμο πρέπει να γίνουν πολλά, σήμερα κάνουμε ένα μικρό βήμα...» σημειώνει η προϊσταμένη της Εφορείας, Αγγελική Κοτταρίδη.

Η πρόσοψη του Τάφου των Ανθεμίων

Και οι δύο τάφοι είχαν κατασκευαστεί στον αρχαίο δρόμο που ένωνε τη Μίεζα με την Πέλλα, πρωτεύουσα του μακεδονικού βασιλείου.

Ο Τάφος της Κρίσεως οφείλει την ονομασία του στη μοναδική για την αρχαία τέχνη ζωγραφική παράσταση που τον διακοσμεί και έχει ως θέμα την κρίση του νεκρού. Ο νεκρός πολεμιστής οδηγείται από τον ψυχοπομπό Ερμή στους κριτές του Κάτω Κόσμου, Αιακό και Ραδάμανθυ, θέμα εξαιρετικά σπάνιο στην εικονογραφία.

Το μνημείο ανήκει στον τύπο του διθάλαμου μακεδονικού τάφου με καμαρωτή στέγη. Η πρόσοψή του είναι διώροφη και συνδυάζει δωρικό και ιωνικό ρυθμό. Τέσσερις δωρικοί ημικίονες και δύο παραστάδες στις γωνίες κρατούν το επιστύλιο και τη δωρική ζωφόρο, ενώ στην ιωνική ζωφόρο, πιο πάνω, εικονίζεται ανάγλυφα πολεμική παράσταση.

Λεπτομέρεια από την εντυπωσιακή ζωγραφική παράσταση στο αέτωμα της πρόσοψης του Τάφου των Ανθεμίων

Υπόγειος

Ο Τάφος των Ανθεμίων, σε απόσταση 150 μέτρων από αυτόν της Κρίσεως, είναι υπόγειος, διθάλαμος, κεραμοσκεπής και έχει ναόσχημη πρόσοψη με τέσσερις ημικίονες ιωνικού ρυθμού και διακόσμηση από πολύχρωμα ιωνικά και δωρικά κυμάτια. Στο αέτωμα κυριαρχεί εντυπωσιακή ζωγραφική παράσταση, που εικονίζει ζευγάρι ώριμης ηλικίας, καθισμένο σε ανάκλιντρο συμποσίου.

Πολεμική σκηνή στη ζωφόρο του Τάφου της κρίσεως

Μια εξίσου εντυπωσιακή παράσταση διακοσμεί την οροφή του προθαλάμου: έξι ανθέμια εναλλάσσονται με νερολούλουδα πάνω σε γαλαζοπράσινο βάθος, που θυμίζει λουλούδια να πλέουν στην επιφάνεια λίμνης. Από τα λουλούδια αυτά ο τάφος ονομάστηκε συμβατικά «Ανθεμίων».

Το θέατρο της αρχαίας Μίεζας

Η αρχαία Μίεζα, που αποκαλύπτεται σταδιακά στην εύφορη πεδιάδα της Νάουσας, στους πρόποδες του Βερμίου, αποτελούσε μια δυναμική πόλη του μακεδονικού βασιλείου, που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στους χρόνους των Μακεδόνων βασιλέων, αλλά συνέχισε να ευημερεί και στους μετέπειτα αιώνες. Πρώτα εντοπίστηκαν οι μεγάλοι μακεδονικοί τάφοι των Λευκαδίων και λίγο αργότερα ο χώρος του Νυμφαίου, κοντά στη Νάουσα, που ταυτίζεται με τη Σχολή του Αριστοτέλους.

Το αρχαίο θέατρο είναι της ελληνιστικής περιόδου (2ος αι. π.Χ.) και αποκαλύφθηκε το 1992 στη θέση Μπελοβίνα Κοπανού.