Ξενοφών

Ο Ξενοφών γεννήθηκε στην Αθήνα μεταξύ του 434 π.Χ και του 427π.Χ. Ήταν γιος του Γρύλου από το Δήμο Ερχειάς. Η οικογένειά του ανήκε στην τάξη των Ιππέων,δηλ. ήταν γόνος μιας αριστοκρατικής πλούσιας οικογένειας. Έγινε μαθητής του Σωκράτη και αυτή του η μαθητεία του καλλιέργησε έναν βαθύτατο σεβασμό για το δάσκαλό του σ' όλη του τη ζωή.

Το 401 π.Χ με πρόσκληση του φίλου του Προξένου βρίσκεται στην Περσία. Εκεί αποφασίζει να λάβει μέρος ,συμμετέχοντας σ' ένα Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα, στην εκστρατεία του Κύρου του Νεότερου κατά του αδελφού του Αρταξέρξη του Β'. Στα Κούναξα οι Έλληνες νίκησαν τους αντιπάλους τους Πέρσες ,αλλά ο Κύρος σκοτώθηκε.

Οι Μύριοι (10.000) ,όπως ονομάστηκε το Ελληνικό εκστρατευτικό σώμα, αποφάσισε να επιστρέψει πίσω .Ύστερα απ πολλές ταλαιπωρίες σ' άγνωστα και εχθρικά μέρη και αφού στο μεταξύ ο Ξενοφών είχε εκλεγεί ένας από τους πέντε στρατηγούς ,κατόρθωσαν να φτάσουν στην ελληνική Τραπεζούντα και ύστερα στο Βυζάντιο. Φτάνοντας στον Εύξεινο Πόντο αναφώνησαν το ιστορικό Θάλαττα, θάλαττα.Όλη αυτή την πορεία ,την κάθοδο των Μυρίων εξιστόρησε o Ξενοφών στο έργο του Κύρου Ανάβασις.

Μετά από αυτά ο Ξενοφών θα ενταχθεί στις σπαρτιατικές δυνάμεις και κάτω από την αρχηγία του βασιλιά Αγησιλάου θα πάρει μέρος στις επιχειρήσεις εναντίον των περσών και στη συνέχεια το 394 π.Χ στη μάχη της Κορώνειας εναντίον των Αθηναίων. Γι' αυτό και εξορίζεται από την Αθήνα αλλά ανταμείβεται από τη Σπάρτη και ως το 371 ζει στο Σκιλλούντα, στην Ηλεία στο αγρόκτημα που του παραχώρησαν. Εδώ ασχολείται με τη γεωργία ,το κυνήγι και τη συγγραφή των συγγραμμάτων του.

Το 371, μετά την ήττα της Σπάρτης στα Λεύκτρα από τους Θηβαίους, θα καταφύγει στην Κόρινθο. Εδώ θα ζήσει πιθανώς ως το θάνατό του αν και στο μεταξύ οι Αθηναίοι ανακάλεσαν το ψήφισμα για την εξορία του.Το 362, ο γιος του Γρύλλος σκοτώνεται πολεμώντας μαζί με τους Αθηναίους στη μάχη της Μαντινείας. Το 356 πιθανώς πεθαίνει και ο ίδιος ο Ξενοφών.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

Α. Ιστορικά έργα

1."Κύρου Ανάβασις". Σ' αυτό περιγράφεται η κάθοδος των Μυρίων και η σωτηρία τους , μετά την άτυχη εκστρατεία του Κύρου του νεότερου εναντίον του αδελφού του Αρταξέρξη του Β΄, βασιλιά της Περσίας,(Ανάβασις από τις Σάρδεις της Λυδίας έως το σημείο της σύγκρουσης, τα Κούναξα).Ο Ξενοφών αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων και φυσικός ηγέτης των Μυρίων μετά από ένα σημείο, μας μεταφέρει το κλίμα διάλυσης της περσικής αυτοκρατορίας, τη γεωγραφία της ευρύτερης περιοχής της Μ.Ασίας, και πολλά εθνολογικά στοιχεία των λαών της περιοχής.

2."Ελληνικά" .Ιστορούνται τα γεγονότα της περιόδου 411 π.χ έως 362π.χ.

3."Αγησίλαος"Εγκώμιο του βασιλιά της Σπάρτης Αγησιλάου.

4."Κύρου Παιδεία".Παιδευτικό μυθιστόρημα,όπου ο Ξενοφών προβάλλει το βίο και την πολιτεία του ιδρυτή της Περσικής αυτοκρατορίας Κύρου .Παράλληλα παρουσιάζει τη δική του αντίληψη για το ρόλο του ηγέτη.Το έργο εκτιμήθηκε και μελετήθηκε από σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο Κικέρων, ο Σκιπίων o Πρεσβύτερος,ο Ιούλιος Καίσαρας, ο Αμερικανός πρόεδρος Τόμας Τζέφερσον κ.ά.

Β. Φιλοσοφικά έργα

Τα έργα αυτά έχουν ως βάση τη διδασκαλία του Σωκράτη καθώς και το βίο του. Ο Ξενοφώντας προσπαθεί να αποδώσει τις ιδέες του δασκάλου του μέσα από τη δική του εκδοχή και βιοθεωρία. Τα έργα αυτά είναι :

1."Απομνημονεύματα Σωκράτους". Διάλογοι του Σωκράτη. Στο έργο ο συγγραφέας απολογείται υπέρ του άδικα καταδικασθέντα φιλοσόφου και προβάλλει τις απόψεις του Σωκράτη.

2."Απολογία Σωκράτους". Στόχος του έργου να εξηγηθεί τι οδήγησε το Σωκράτη στο θάνατο. Είναι το μόνο από τα Σωκρατικά έργα, όπου οΞενοφώντας δεν είναι ο αυτήκοοος μάρτυρας ,αφού το 401 π.Χ βρισκόταν στην Ασία και ως παρών στη δίκη παρουσιάζεται ο Ερμογένης.

3."Συμπόσιον". Περιγράφεται η τυπική διασκέδαση ενός Αθηναίου αριστοκράτη.

4."Οικονομικός". Συγγραφή σχετική με την άριστη διαχείριση ενός οίκου και ενός αγροκτήματος.

Γ. Πολιτικά έργα ή Πρακτικά ή Διδακτικά

1."Ιέρων" Διαφορές ενός απόλυτου μονάρχη και ενός πολίτη.

2." Περί Ιππικής" . Οδηγίες για την εκπαίδευση και την περιποίηση των αλόγων.

3 ."Ιππαρχικός". Πώς πρέπει να διοικεί ο Ίππαρχος (στρατιωτικό αξίωμα).

4. "Πόρου ή περί προσόδων". Μια πρώτη προσπάθεια μελέτης και προτάσεων για τα δημοσιονομικά της πόλης των Αθηνών.

5."Λακεδαιμονίων Πολιτεία ". Περιγραφή της ζωής και της κοινωνίας της Σπάρτης. Προσπάθεια να δειχτεί, γιατί η Σπάρτη έγινε στην εποχή του η ισχυρότερη πόλη στην Ελλάδα.

6."Κυνηγετικός". Η οργάνωση του κυνηγιού.