Ανατολική Αδριατική και Αιγαίο στην Εποχή του Χαλκού: µία αμοιβαία αυτοαποκάλυψη;

Στα πλαίσια της 5ης συνάντησης του Μυκηναϊκού Σεμιναρίου που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 09/02/2017 στις 19:00 στο Αµφιθέατρο Α. Αργυριάδη (Κεντρικό Κτήριο Πανεπιστηµίου Αθηνών Πανεπιστηµίου 30) θα μιλήσει η ∆ρ Helena Tomas, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιγαιακής Προϊστορίας και Μυκηναϊκής Επιγραφικής με θέμα: "Ανατολική Αδριατική και Αιγαίο στην Εποχή του Χαλκού: µία αµοιβαία αυτοαποκάλυψη;"

Αντίθετα µε πολλές περιοχές της Μεσογείου που έχουν αποδώσει πληθώρα στοιχείων για επαφές µε το Αιγαίο, η ανατολική ακτή της Αδριατικής, βόρεια της Ελλάδας, δεν έτυχε ανάλογης προσοχής. Κατά το δεύτερο µισό της πρώτης χιλιετίας π. Χ. ιδρύθηκαν εκεί αρκετές ελληνικές αποικίες. Κατά την ΄Υστερη Εποχή του Χαλκού όµως, αυτή η περιοχή φαίνεται ότι για κάποιο λόγο περέµενε µακρινή και µυστηριώδης. Σποραδικά ευρήµατα πιστοποιούν επαφές µεταξύ του Αιγαίου και της ανατολικής Αδριατικής. Εν τούτοις, αδιευκρίνιστες συνθήκες φαίνεται ότι εµπόδισαν την Αδριατική να διαδραµατίσει ένα σηµαντικότερο ρόλο στο µυκηναϊκό θαλάσσιο δίκτυο επαφών.

Νωρίτερα, ωστόσο, κατά την Πρώιµη Εποχή του Χαλκού, η ανατολική ακτή της Αδριατικής δεν είχε τόσο περιφερειακό ρόλο. Τότε αναπτύχθηκε ο Πολιτισµός Cetina στην πεδιάδα του οµώνυµου ποταµού, στην ενδοχώρα της Κροατίας. Η τυπική κεραµική του πολιτισµού αυτού εξαπλώθηκε στις ιταλικές και βόρειες ακτές της Αδριατικής, την κεντρική Βαλκανική χερσόνησο, την Αλβανία και το Αιγαίο. Η ευρεία διάδοσή της µαρτυρεί ότι αποτελούσε αντικείµενο εµπορικών ανταλλαγών.

Χάλκινα αντικείµενα που βρέθηκαν σε τύµβους στην περιοχή της Cetina και το γεγονός ότι δεν υπήρχαν εκεί διαθέσιµες πηγές µετάλλων οδηγούν στο συµπέρασµα ότι τα µέταλλα αποτελούσαν προϊόν εµπορίου και ότι οι φορείς του Πολιτισµού Cetina µπορεί να αντάλλασσαν την κεραµική (ή το περιεχόµενό της) µε µέταλλα. Η κατανοµή των αιγαιακών θέσεων όπου βρέθηκε τέτοια κεραµική υποδεικνύει το δρόµο που ακολουθούσαν οι φορείς του πολιτισµού Cetina προς τις πηγές πρώτων υλών, ίσως ακόµη και προς το Λαύριο.

Θα ήταν πολύ διαφωτιστικό να αποδειχθεί ότι πράγµατι οι άνθρωποι αυτοί ταξίδευαν µέχρι την Αττική για να προµηθευτούν µέταλλα - µε άλλα λόγια ότι µέταλλα από το Λαύριο µπορεί να εξάγονταν εκτός του Αιγαίου σε µια τόσο πρώιµη εποχή. Το εµπόριο µετάλλων που αποτέλεσε κινητήρια δύναµη καθόλη τη διάρκεια της Εποχής του Χαλκού µπορεί να είχε ευρύτερους ορίζοντες από όσο µέχρι τώρα πιστευόταν.

Πηγή: ΕΚΠΑ, anaskafi