Περιγραφή του Φάρου της Αλεξάνδρειας που βρέθηκε σε αρχαία Κινεζικά γραπτά

Αρχαία κινεζικά γραπτά περιγράφουν τον φάρο της Αλεξάνδρειας. Εικόνα: Philip Galle / Δημόσιος Τομέας / Wikimedia Commons

Η επαφή μεταξύ της Μεσογείου και της Κίνας ήταν πρακτικά ανύπαρκτη στην αρχαία και μεσαιωνική περίοδο. Ωστόσο, τον 13ο αιώνα, ένας Κινέζος αξιωματούχος περιέγραψε την πόλη της Αλεξάνδρειας στο εκτενές έργο του για τη γεωγραφία.

Ο Ζάο Ρουκούο ήταν Κινέζος αξιωματούχος και μέλος της αυτοκρατορικής φυλής της δυναστείας Σονγκ. Μεταξύ 1224 και 1225, έγραψε το Zhu Fan Zhi, το οποίο όταν μεταφράζεται σημαίνει Περιγραφή Βάρβαρων Εθνών ή Αρχεία Ξένων Ανθρώπων.

Παρά την τεράστια απόσταση μεταξύ της Κίνας και του μεσογειακού κόσμου, η οποία περιόριζε την άμεση επαφή μεταξύ αυτών των πολιτισμικών ομάδων, ο Zhao Rukuo μπόρεσε να περιγράψει λεπτομερώς τον αρχαίο Φάρο της Αλεξάνδρειας, αν και με πολλές υπερβολές.

Ζου Φαν Ζι

Δεδομένης της έλλειψης άμεσης επαφής μεταξύ της Μεσογείου και της Κίνας τον 13ο αιώνα, είναι πολύ αξιοσημείωτο ότι ένας Κινέζος αξιωματούχος μπόρεσε να περιγράψει την πόλη της Αλεξάνδρειας.

Το ταξίδι στη θάλασσα ή στη στεριά τον 13ο αιώνα ήταν επίπονο, χρονοβόρο και επικίνδυνο. Το εμπόριο όντως περνούσε μεταξύ της Κίνας και του μεσογειακού κόσμου μέσω του Δρόμου του Μεταξιού, αλλά τα αγαθά άλλαξαν πολλά χέρια και η άμεση επαφή μεταξύ των λαών της Ανατολικής Ασίας και της Μεσογείου ήταν εξαιρετικά περιορισμένη.

Ο Zhao Rukuo μπόρεσε να συλλέξει πληροφορίες για μακρινές χώρες κατά τη διάρκεια του χρόνου του ως επόπτης του θαλάσσιου εμπορίου στο Quanzhou της επαρχίας Fujian. Ως επόπτης του εμπορίου, μιλούσε συχνά με εμπόρους, μελετούσε χάρτες και εξέταζε πλήθος ξένων αγαθών. Ο ίδιος δεν ταξίδεψε ποτέ από τη νότια Κίνα, αλλά χρησιμοποίησε τις πληροφορίες που έμαθε από άλλους για να γράψει το Zhu Fan Zhi, το οποίο περιλαμβάνει περιγραφές σχεδόν 60 ξένων χωρών.

Οι Κινεζικές αντιλήψεις για την Αλεξάνδρεια τον 13ο αιώνα

Στο κείμενο, ο Zhao Rukuo αναφέρεται στην Αλεξάνδρεια ως "Egentuo". Αυτή ήταν μια καντονέζικη μεταγραφή του al-ʾIskandariyya, του Αραβικού ονόματος για την Αλεξάνδρεια. Η Αίγυπτος αναφέρεται επίσης με το άγνωστο όνομα "Wusili".

Ο Κινέζος συγγραφέας περιέγραψε τον Φάρο της Αλεξάνδρειας ως έναν τεράστιο πύργο δίπλα στη θάλασσα. «Έχουν έναν μύθο ότι στην αρχαιότητα, ένας εξαιρετικός άνθρωπος ονόματι Cugeni έχτισε έναν μεγάλο πύργο δίπλα στη θάλασσα», αναφέρει το κείμενο. «Στη βάση του, είχε δύο θόλους σκαμμένους και ενισχυμένους ισχυρά με τούβλα. Το ένα από αυτά τα θησαυροφυλάκια χρησιμοποιείται για την αποθήκευση σιτηρών και το άλλο για την αποθήκευση όπλων».

Ο Cugeni πιθανώς αναφέρεται στον Μέγα Αλέξανδρο και είναι πιθανώς μια καντονέζικη μεταγραφή του Dhu al-Qarnayn, μιας θρυλικής ισλαμικής φιγούρας που συνήθως ταυτίζεται με τον Μέγα Αλέξανδρο. Ωστόσο, ήταν στην πραγματικότητα ο Πτολεμαίος Α' Σωτήρ, ένας από τους στρατηγούς του Αλεξάνδρου και ιδρυτής της Δυναστείας των Πτολεμαίων, που ανέθεσε την κατασκευή του φάρου.

Ο Zhao Rukuo πίστευε ότι ο πύργος ήταν «δύο χιλιάδες πόδια ψηλός» και ότι ολόκληρος ο πληθυσμός της πόλης μπορούσε να χωρέσει μέσα σε περίπτωση πολιορκίας. Στην πραγματικότητα, ο Φάρος της Αλεξάνδρειας είχε ύψος περίπου 338 με 387 πόδια και η ικανότητά του να κρατά ανθρώπους ήταν πολύ κάτω από τον αριθμό των 20.000 που έδωσε ο Zhao Rukuo.

Ωστόσο, ο Φάρος της Αλεξάνδρειας θα ήταν ένα εντυπωσιακό θέαμα και θεωρήθηκε ως ένα από τα Επτά Θαύματα του Κόσμου. Χτίστηκε με μεγάλους ογκόλιθους ανοιχτόχρωμης πέτρας και μπορούσε να εκτοξεύσει το φως στη θάλασσα 29 μίλια (47 χιλιόμετρα).

Ο Zhao Rukuo περιέγραψε επίσης τα θαλάσσια αμυντικά μέτρα του πύργου. Σύμφωνα με τον Κινέζο αξιωματούχο «Στην κορυφή του πύργου, υπήρχε ένας πολύ μεγάλος καθρέφτης. Εάν ένας στόλος από άλλη χώρα ερχόταν να εισβάλει, ο καθρέφτης αντανακλούσε την εικόνα του εκ των προτέρων και οι άνθρωποι μπορούσαν να αρχίσουν να προετοιμάζονται για να αμυνθούν».