Βρήκαν νέα ναυάγια στον βυθό της Δήλου με κύριο φορτίο αμφορείς

Από τις 2 έως τις 20 Μαΐου αποτυπώθηκε με λεπτομέρεια ο μεγάλος λιμενοβραχίονας, που προστάτευε κατά την αρχαιότητα το κεντρικό λιμάνι της Δήλου (ιερός λιμένας) από τους ισχυρούς βορειοδυτικούς ανέμους.

Ο λιμενοβραχίονας βρίσκεται σήμερα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, λόγω της ανόδου της στάθμης κατά 2 μέτρα, από την αρχαιότητα. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή ισχυρή κατασκευή, μήκους περίπου 160 μ. και πλάτους τουλάχιστον 40 μ. Θεμελιώθηκε σε μια λιθορριπή (σωρός ακατέργαστων λίθων) ενώ στην ανωδομή ήταν κατά ένα μεγάλο μέρος κατασκευασμένος με εντυπωσιακού μεγέθους γρανιτένιους ογκόλιθους. Η χρονολόγηση της κατασκευής παραμένει ακόμη άγνωστη. Αποτυπώθηκαν επίσης τοίχοι κτισμάτων και δομικά στοιχεία πεσμένης κιονοστοιχίας στον αιγιαλό κατά μήκος της ακτογραμμής εντός και βορείως του ιερού λιμένα.

Βόρεια του λιμενοβραχίονα και σε μικρό σχετικά βάθος εντοπίστηκαν τα υπολείμματα ναυαγίου της ύστερης Ελληνιστικής εποχής, με κύριο φορτίο αμφορείς για τη μεταφορά κρασιού και λαδιού, από την Ιταλία καθώς και τη Δυτική Μεσόγειο. Η Δήλος εκείνη την περίοδο ήταν το κεντρικό λιμάνι στο Αιγαίο και ένα από τα κεντρικότερα της Μεσογείου.

Στο πλαίσιο της έρευνας πραγματοποιήθηκε φωτογράφηση και χαρτογράφηση δύο ακόμη ναυαγίων στις θαλάσσιες περιοχές των Φούρνων και του Κάτω Κερενάλε. Επιπροσθέτως εντοπίστηκαν ακόμη δύο νέα ναυάγια της ύστερης Ελληνιστικής εποχής: Στη Χερόννησο (στο νότιο άκρο της Δήλου) και στη Ρήνεια στον όρμο Φυλλάδι. Τα ναυάγια στη Χερόννησο της Δήλου, στο Φυλλάδι της Ρήνειας και στο Κάτω Κερενάλε καθώς και στο κεντρικό λιμάνι ανήκουν στην περίοδο της μεγαλύτερης ακμής του νησιού (τέλη 2ου - αρχές 1ου αι. π.Χ.), λίγο δηλαδή πριν από την καταστροφή της Δήλου από τον Μιθριδάτη και τους πειρατές της Κιλικίας.

Σημαντική είναι η παρουσία αμφορέων από περιοχές εκτός του Αιγαίου (Ιταλία, Ισπανία, Βόρεια Αφρική), που καταδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο την ευρύτητα των εμπορικών συναλλαγών του νησιού σε όλη τη Μεσόγειο κατά την Ελληνιστική περίοδο. Σημαντική είναι επίσης η ανακάλυψη κάποιων αμφορέων που χρονολογούνται σε πρωιμότερες εποχές (όπως του 5 ου αι. π.Χ.), για τις οποίες η γνώση μας είναι περιορισμένη, ως προς τη Δήλο.

Η εύρεση αμφορέων που χρονολογούνται σε περιόδους υστερότερες από την καταστροφή της Δήλου (2ος - 4ος αι. μ.Χ.), όπως και το προαναφερόμενο ναυάγιο των Φούρνων, δείχνουν ότι το νησί δεν έπαψε να κατοικείται, αλλά έπαιζε ακόμη ρόλο στο εμπόριο και τη ναυσιπλοΐα της εποχής αυτής.

Η υποβρύχια έρευνα διεξήχθη υπό τη διεύθυνση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, διά της προϊσταμένης δρος Αγγελικής Γ. Σίμωσι. Ελαβαν μέρος οι: Μαγδαληνή Αθανασούλα και Αικατερίνη Ταγωνίδου. Διεξήχθη σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή (δρ Jean-Charles Moretti) και με το Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών (δρ Μ. Ζαρμακούπη).