Μετά από 2.500 χρόνια Ινδός φοιτητής έλυσε τον «γρίφο του Πανίνι»: Ο σανσκριτικός γλωσσολογικός μηχανισμός των… Αντικυθήρων με τους 4.000 κανόνες

Tο έγγραφο Aṣṭādhyāyī του Πανίνι πιστεύεται ότι γράφτηκε γύρω στο 500 π.Χ. και περιέχει 4000 πολύ σύντομους κανόνες. Photo screenshot via YpouTube

---

Ένας γραμματικός γρίφος που απασχολούσε τους μελετητές από τον 5ο αιώνα π.Χ. επιλύθηκε τελικά μετά από 2.500 χρόνια.

Ο Δρ Rishi Rajpopat, Ινδός διδακτορικός φοιτητής στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, αποκωδικοποίησε έναν κανόνα που επινόησε ο “πατέρας της γλωσσολογίας” Pāṇini.

Ο κανόνας αποτελεί θεμελιώδες μέρος ενός ευφυούς γραμματικού συστήματος που δημιούργησε ο Pāṇini, το οποίο ονομάζεται “γλωσσική μηχανή” και είχε ως στόχο να διδάξει την ιερή σανσκριτική γλώσσα της Ινδίας.

Οι προσπάθειες του Δρ Rajpopat, οι οποίες περιγράφονται λεπτομερώς στη διδακτορική του διατριβή που δημοσιεύθηκε σήμερα, σημαίνουν τώρα ότι η γλωσσική μηχανή του Pāṇini μπορεί να διδαχθεί για πρώτη φορά σε υπολογιστές.

Ο Pāṇini ήταν φιλόλογος, γραμματικός και σεβαστός λόγιος στην αρχαία Ινδία, ο οποίος έζησε μεταξύ του 6ου και του 4ου αιώνα π.Χ.

Η “γλωσσική του μηχανή” θεωρείται ευρέως ως ένα από τα μεγαλύτερα πνευματικά επιτεύγματα στην ιστορία.

Περιγράφεται λεπτομερώς στο σεβαστό έργο του, το Aṣṭādhyāyī, που πιστεύεται ότι γράφτηκε γύρω στο 500 π.Χ.

“Είναι ένα έγγραφο και το μόνο που έχει είναι 4.000 πολύ σύντομοι κανόνες”, δήλωσε ο Δρ Rajpopat στη MailOnline.

‘Κάθε κανόνας είναι περίπου τρεις με τέσσερις λέξεις κατά μέσο όρο. Αυτό που κάνουν αυτοί οι 4.000 κανόνες είναι να μας βοηθούν να αντλήσουμε οποιαδήποτε λέξη των σανσκριτικών.

‘Αυτοί οι 4.000 κανόνες ουσιαστικά λειτουργούν μαζί ως μηχανή’.

Ο Dr Rajpopat αναφέρεται σε αυτό ως μια εννοιολογική μηχανή και όχι ως μια φυσική μηχανή.

Ο σκοπός της γλωσσικής μηχανής είναι η “παράγωγη” – ο σχηματισμός μιας λέξης με την αλλαγή της μορφής της βάσης ή με την προσθήκη επιθέτων σε αυτήν (π.χ., το “hope” σε “ελπιδοφόρος” ή το “combine” σε “συνδυασμός”).

Για να δώσουμε ένα παράδειγμα στα αγγλικά, ένας χρήστης θα έπαιρνε τη βασική λέξη ‘define’ και το επίθημα ‘ation’ και θα έδινε τη λέξη που προέκυπτε προς χρήση – ‘definition’.

Το θέμα είναι ότι, όταν συνδυάζεται μια βασική λέξη και ένα επίθημα, υπάρχουν ηχητικές διαφορές που πρέπει να ληφθούν υπόψη, διαφορετικά θα έδινε μια ανούσια λέξη όπως το ‘define-ation’ (προφέρεται def-ine-ey-shun).

Οι 4.000 κανόνες που απαρτίζουν το σύστημα της Pāṇini βοηθούν αποτελεσματικά τους χρήστες να παράγουν γραμματικά ορθές μορφές λέξεων.

Κάθε κανόνας έχει έναν αύξοντα αριθμό, με βάση τη σειρά του στο έγγραφο – για παράδειγμα, 7.3.103.

Σε περίπτωση που ένας χρήστης διαπιστώσει ότι δύο από αυτούς τους κανόνες είναι εφαρμόσιμοι – μια κατάσταση γνωστή ως “σύγκρουση κανόνων” – ο Pāṇini δημιούργησε ένα “μετακατηγορία” για να βοηθήσει τους χρήστες να αποφασίσουν ποιος από τους δύο κανόνες πρέπει να εφαρμοστεί.

Ο Δρ Rajpopat ονομάζει το metarule του Pāṇini “1.4.2 vipratiṣedhe paraṁ kāryam”.

Μέχρι τώρα, η σημασία αυτού του ‘μεταρρήματος’ παρερμηνεύτηκε ευρέως για περίπου 2.500 χρόνια, οδηγώντας σε γραμματικά λανθασμένα αποτελέσματα.

“Δυστυχώς ο πρώτος μελετητής που σχολίασε τη γραμματική του Pāṇini, ο Katyayana, παρερμήνευσε αυτή τη μεταβλητή”, δήλωσε ο Dr Rajpopat.

‘Ήταν εξοικειωμένος με δύο πιθανές ερμηνείες αυτού του κανόνα και δυστυχώς επέλεξε τη λανθασμένη.

“Στη συνέχεια, όλοι οι μελετητές που έγραψαν για τη γραμματική του Pāṇini τα τελευταία 2.500 χρόνια ουσιαστικά προχώρησαν με αυτή τη λανθασμένη ερμηνεία”.

Η παραδοσιακή αλλά λανθασμένη ερμηνεία του κανόνα 1.4.2 είναι ότι όταν υπάρχει σύγκρουση μεταξύ δύο κανόνων, πρέπει να επιλέγεται ή να “κερδίζει” ο κανόνας με την υψηλότερη σειριακή σειρά (για παράδειγμα, 7.3.103 αντί 7.1.9).

“Τώρα αυτό φυσικά μας δίνει κάθε είδους γραμματικά λανθασμένες μορφές, αν ακολουθήσουμε αυτή την ερμηνεία”, δήλωσε ο Δρ Rajpopat.

‘Επανερμήνευσα αυτόν τον κανόνα ως εξής: σε περίπτωση τέτοιας αλληλεπίδρασης μεταξύ δύο κανόνων στο ίδιο βήμα, κερδίζει ο κανόνας που ισχύει για το δεξιό μέρος της λέξης.

‘Αυτό μας βοήθησε να καταλάβουμε τον αλγόριθμο που τρέχει αυτή τη μηχανή, οπότε τώρα όταν ακολουθείτε τη σωστή ερμηνεία αυτού του κανόνα παίρνετε αυτόματα τη σωστή απάντηση’.

Για τα τελευταία 2.500 χρόνια, οι μελετητές ανέπτυξαν με κόπο εκατοντάδες άλλους μεταβλητούς κανόνες για να προσπαθήσουν να διορθώσουν το σύστημα και να το κάνουν να λειτουργήσει – παρόλο που το σύστημα δεν ήταν σπασμένο.

‘Έπρεπε να επινοήσουν όλα τα είδη των επιπλέον οδηγιών για να βοηθήσουν τη γραμματική να επιτύχει τη γραμματικά σωστή μορφή’, δήλωσε ο Dr Rajpopat στη MailOnline.

‘Ο Pāṇini είχε ένα εξαιρετικό μυαλό και κατασκεύασε μια μηχανή απαράμιλλη στην ανθρώπινη ιστορία. Δεν περίμενε από εμάς να προσθέσουμε νέες ιδέες στους κανόνες του.

‘Όσο περισσότερο πειράζουμε τη γραμματική του Pāṇini, τόσο περισσότερο μας διαφεύγει’.

Η εργασία του Dr Rajpopat σημαίνει ότι έχουμε έναν “πολύ κομψό, απλό, διδάξιμο” αλγόριθμο που εκτελεί τη γραμματική του Pāṇini, ο οποίος θα μπορούσε δυνητικά να διδαχθεί σε υπολογιστές.

Ο καθηγητής Vincenzo Vergiani, επιβλέπων καθηγητής του Dr Rajpopat στο Cambridge, δήλωσε: “Η ανακάλυψη αυτή θα φέρει επανάσταση στη μελέτη των σανσκριτικών σε μια εποχή που το ενδιαφέρον για τη γλώσσα αυξάνεται”.

ΠΗΓΗ: dailymail.co.uk , hellasjournal