Αναπαράσταση του μνημείου του Θρασύλλου, Ακρόπολις Αθηνών

Αναπαράσταση του χορηγικού μνημείου του Θρασύλλου,Ακρόπολις Αθηνών

Στο μέσον του κατακόρυφα λαξευμένου βράχου πάνω από το Θέατρο του Διονύσου, δεσπόζει το σπήλαιο του χορηγικού μνημείου του Θρασύλλου. Ο Παυσανίας αναφέρεται έμμεσα σε αυτό, παρέχοντας την πληροφορία ότι στο εσωτερικό του υπήρχε παράσταση του φόνου των τέκνων της Νιόβης από τον Απόλλωνα και την Άρτεμη.

To μνημείο του Θρασύλλου συνίστατο από μία κτιστή μαρμάρινη πρόσοψη μπροστά από το φυσικό σπήλαιο. Η όψη του είχε μορφή δίθυρου πυλώνος με παραστάδες, κεντρικό πεσσό, δωρικό επιστύλιο με συνεχή σειρά σταγόνων, ιωνική ζωφόρο και γείσο πάνω στο οποίο εδράζονταν βάθρα για χορηγικούς τρίποδες. Η ζωφόρος έφερε διακόσμηση με ένα στεφάνι κισσού στο μέσον - έπαθλο των νικητών χορηγών των θεατρικών αγώνων - και άλλα δέκα στεφάνια ελιάς.

Σύμφωνα με την επιγραφή στο επιστύλιο, το μνημείο κτίσθηκε από το χορηγό Θράσυλλο επί άρχοντος Νεαίχμου, το 320/319 π.Χ. Επόμενη ιστορική φάση, τεκμηριωμένη και πάλι από τις κατακείμενες χορηγικές επιγραφές, είναι η αναμόρφωση του άνω μέρους και η ανίδρυση δύο ακόμη τριπόδων από το νικητή χορηγό Θρασυκλή, υιό του Θρασύλλου, επί άρχοντος Πυθαράτου, το 271/270 π.Χ. Η χρήση του σπηλαίου ως τόπου άσκησης λατρείας κατά την εγκαθίδρυση του χριστιανισμού, πρέπει να θεωρείται βέβαιη.

Από περιηγητές του 17ου αιώνα πιστοποιείται η ύπαρξη στο σπήλαιο ενός ιδιότυπου διμερούς ναϋδρίου, με την ονομασία «Παναγία η Σπηλιώτισσα», κατάλοιπα του οποίου σώζονται σήμερα στο εσωτερικό του σπηλαίου. Τη μορφή του Θρασυλλείου κατά την Τουρκοκρατία αποτύπωσαν πολλοί περιηγητές του 18ου και των αρχών του 19ου αι. Στην αρχική θέση του τρίποδα του Θρασύλλου, διακρίνεται σε όλα αυτά τα σχέδια ένα μαρμάρινο άγαλμα του Διονύσου, επέμβαση χρονολογούμενη ίσως στους ρωμαϊκούς χρόνους. Το άγαλμα αποσπάστηκε το 1802 για λογαριασμό του Λόρδου ΄Ελγιν και εκτίθεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο.

Το μνημείο του Θρασύλλου, ενώ είχε διατηρηθεί σχεδόν ακέραιο για είκοσι αιώνες, καταστράφηκε το 1827, κατά την πολιορκία της Ακροπόλεως από τους Τούρκους.

Choregic Monument of Thrasyllos Acropolis of Athens, Greece

In the middle of the vertical carved rock above the Theatre of Dionysos, is the cave of the choregic monument of Thrasyllos. Pausanias refers to it indirectly, informing us that a representation of Apollo and Artemis slaughtering the children of Niobe decorated its interior.

The choregic monument of Thrasyllos consisted of a marble facade in front of the natural cave. Ιts facade consisted of two door openings, with antae and a central pillar, a Doric architrave with continuous guttae, an ionic frieze and a cornice which supported the bases for the choregic tripods. The frieze is decorated with a single wreath of ivy leaves in the middle, trophy for the winner of the theatre competitions, and ten more olive wreaths.

According to the inscription on the architrave, the monument was built by the sponsor Thrasyllos during the archonship of Neaichmos (320/319 BC). The next historical phase, documented again by the surviving choregic inscriptions, includes the modification of the monument's upper section and the positioning of two additional tripods by the son of Thrasyllos, Thrasykles, victorious sponsor of the theatre competition during the time of Pytharatos' archonship (271/270 BC). The religious use of the monument during the Early-Christian times is doubtless.

Testimony from 17th century foreign travelers, confirms the existence of a two-part Christian chapel. This was dedicated to ?Virgin Mary of the Rocks?. Remains of this period can still be seen in the interior of the cave. The condition of the monument during the Ottoman Occupation was displayed in 18th and early 19th century pictorial material. As all these drawings testify, a statue of Dionysos replaced the central tripod of Thrasyllos. This intervention perhaps dates back in the Roman times. The statue was violently removed in 1802 on behalf of Lord Elgin and is now exhibited in the British Museum.

The Thrasyllos monument, which for over 2000 years had remained almost intact, was finally destroyed in 1827, during the siege of the Acropolis by the Turks.

Πηγή