Ο εκπληκτικός αρχαίος Ελληνικός ναός της Αφαίας

Ο αρχαίος Ελληνικός ναός της Αφαίας στο νησί της Αίγινας. Φωτογραφία: Kaspar/Wikimedia Commons/CC BY-SA 4.0

---

Ο αρχαίος Ελληνικός ναός της Αφαίας στο νησί της Αίγινας είναι ένας από τους πιο εντυπωσιακούς αρχαιολογικούς χώρους της χώρας.

Η θεά Αφαία, που σχετιζόταν με τη γεωργία και τη γονιμότητα, θεωρείται τοπική θεότητα, επειδή το συγκρότημα του ιερού στην Αίγινα είναι το μόνο μέρος όπου λατρευόταν η θεά.

Η Αίγινα βρίσκεται στον Σαρωνικό Κόλπο, μόλις 27 χλμ (16 μίλια) μακριά από την πρωτεύουσα της Αθήνας.

Ο εντυπωσιακός ναός, που χτίστηκε σε Δωρικό ρυθμό, βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου με πεύκα. Ο λόφος έχει ύψος περίπου 160 μέτρα (524 πόδια) και βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού, μόλις 13 χλμ. (8 μίλια) μακριά από την κύρια πόλη και το λιμάνι της.

Ο Ναός της Αφαίας ήταν εξέχων ιερό τον έκτο αιώνα π.Χ., αλλά όταν η Αθήνα πήρε τον έλεγχο της Αίγινας τον 5ο αιώνα, η σημασία του άρχισε να μειώνεται και εγκαταλείφθηκε τον δεύτερο αιώνα π.Χ.

Αρχαίος Ελληνικός Ναός της Αφαίας στην Αίγινα

Η ίδια η τοποθεσία θεωρείται ότι χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για λατρεία στη Μυκηναϊκή περίοδο, η οποία ξεκίνησε από το 1750 π.Χ έως 1050 π.Χ. Στην τοποθεσία έχει βρεθεί μεγάλος αριθμός ειδωλίων της εποχής του Χαλκού, μερικά από τα οποία μπορεί να είναι Μινωικής προέλευσης.

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα απομεινάρια ενός παλαιότερου ναού, που χτίστηκε γύρω στο 570 π.Χ., κάτω από τη σημερινή κατασκευή, που χτίστηκε γύρω στο 500 π.Χ.

Η αρχική κατασκευή του ναού πιθανότατα κάηκε σε πυρκαγιά, αλλά ο νεότερος, σωζόμενος ναός περιέχει άθικτα στοιχεία του παλαιότερου ναού στα θεμέλιά του, τα οποία τα κράτησαν καλά διατηρημένα.

Η ανάλυση του χώρου ξεκίνησε για πρώτη φορά στις αρχές του 20ου αιώνα από Γερμανούς αρχαιολόγους της γερμανικής σχολής της Αθήνας, αλλά οι ανασκαφές δεν μπόρεσαν να γίνουν τότε, καθώς θα μπορούσαν να έχουν καταστρέψει τον ίδιο τον ναό.

Οι εκτεταμένες ανασκαφές στον χώρο ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960, όταν Γερμανοί αρχαιολόγοι μπόρεσαν να μελετήσουν τον χώρο χωρίς να καταστρέψουν τον ναό. Κατά τις ανασκαφές τους στο Ναό της Αφαίας, ανακάλυψαν τα ερείπια του παλαιότερου ναού στα θεμέλια του μνημείου.

Η εκπληκτική ομορφιά του Ναού της Αφαίας, που αναδεικνύεται από το όμορφο περιβάλλον του, εμπνέει τους ταξιδιώτες εδώ και αιώνες. Ο διάσημος Βρετανός τοπιογράφος JMW Turner αγαπούσε ιδιαίτερα την τοποθεσία και την σχεδίασε πολλές φορές. Ο αρχαίος Έλληνας ταξιδιωτικός συγγραφέας Παυσανίας επισκέφτηκε επίσης την τοποθεσία κατά τη διάρκεια της παραμονής του στον αρχαίο κόσμο.

Ο ναός της Αφαίας στην Αίγινα είναι ίσως πιο διάσημος για τα μοναδικά αετωμάτια γλυπτά του, τα οποία κάποτε ήταν ζωγραφισμένα με έντονα χρώματα.

Και οι δύο γλυπτικές παραστάσεις απεικονίζουν σκηνές από τον Τρωικό Πόλεμο, όπου πολεμιστές από την Αίγινα λέγεται ότι πολέμησαν γενναία.

Το ένα αέτωμα δείχνει τον ήρωα Ηρακλή και άλλους Έλληνες στρατιώτες να πολεμούν εναντίον ενός Τρώα βασιλιά, του Λαομέδωνα, ενώ στο άλλο απεικονίζεται μια μάχη μεταξύ του Έλληνα βασιλιά Αγαμέμνονα εναντίον του Τρώα ηγεμόνα Πρίαμου, στην οποία συμμετείχαν οι διάσημοι μαχητές Αίας και Αχιλλέας.