Οι επιστήμονες στην εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου - Ο γιατρός που του έσωσε τη ζωή και οι βηματιστές, που μέτρησαν με ακρίβεια την Ασία πριν 2.300 χρόνια

Ο Μέγας Αλέξανδρος ξεκίνησε την εκστρατεία του με 32.000 στρατιώτες και σε διάστημα δέκα ετών έφτασε μέχρι την μακρινή Ινδία. Παρά τον ολιγάριθμο στρατό του, δημιούργησε την μεγαλύτερη αυτοκρατορία της αρχαιότητας και διέδωσε στους «βαρβάρους» τον ελληνικό ιδεώδες και πολιτισμό. Στο έργο του τον βοήθησαν σπουδαίοι Έλληνες επιστήμονες που τον ακολούθησαν στην εκστρατεία. Ανάμεσα τους ήταν σημαντικοί φιλόσοφοι, γιατροί, αρχιτέκτονες, τοπογράφοι, καλλιτέχνες και μάντεις.

Οι γιατροί

Η υγειονομική υπηρεσία που ακολουθούσε τον Μ. Αλέξανδρο ονομαζόταν «βασιλική θεραπεία» και την απάρτιζαν οι γιατροί: Δράκων, Κριτόβουλος, ο Κριτόδημος, ο Γλαυκίας και Ιπποκτάτης, εγγονός του μεγάλου Έλληνα γιατρού. Ο τελευταίος ήταν ο προσωπικός γιατρός της Ρωξάνης και δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο. Ο Γλαυκίας ήταν ο γιατρός που θεράπευσε τον Αλέξανδρο, όταν τραυματίστηκε από βέλος στο οχυρό των Μαλλών στην Ινδία. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, τον δολοφόνησε ο Αλέξανδρος, επειδή δεν κατάφερε να σώσει τον Ηφαιστίωνα. Ο Φίλιππος από την Ακαρνανία ήταν επίσης σημαντικός γιατρός του Αλέξανδρου, ο οποίος θεράπευσε τον Μακεδόνα βασιλιά από μια σοβαρή ασθένεια.

Στο μακεδονικό βασίλειο είχαν δημιουργηθεί εγκαταστάσεις νοσηλείας. Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν ειδικά ιατρικά εργαλεία για χειρουργικές επεμβάσεις και αφαίρεση βελών από τους στρατιώτες. Επίσης, χρησιμοποιούσαν σκευάσματα φυτικής προέλευσης είτε για κατάποση είτε για επάλειψη.

Οι Ιστορικοί και τοπογράφοι

Ανάμεσα στους ιστορικούς που ακολούθησαν τον Μέγα Αλέξανδρο, ήταν ο Αριστόβουλος ο Κασσανδρεύς, ο οποίος έγραψε σε ένα έργο το χρονικό της εκστρατείας και ο Καλλισθένης, ανιψιός του Αριστοτέλη, ο οποίος κατέγραφε τα «νέα» της Αυλής του Αλεξάνδρου. Ανάμεσα στα καθήκοντά του ήταν να στέλνει ειδήσεις με την πορεία της εκστρατείας στην Ελλάδα, περιγράφοντας τις πράξεις και τις νίκες του βασιλιά.

Οι «βηματιστές»

Οι «βηματιστές» ήταν τοπογράφοι, οι οποίοι ανίχνευαν τα σωστά μέρη για στρατοπέδευση και μετρούσαν τα βήματα των στρατιωτών και τις αποστάσεις. Διέθεταν οδόμετρα και κατέγραφαν τα στοιχεία, τα οποία έλεγχε ο Μέγας Αλέξανδρος. Η μετρήσεις του ήταν αρκετά ακριβείς και αποτέλεσαν τη βάση για την μετέπειτα τοπογραφική περιγραφή της Ασίας.

Οι ζωγράφοι και οι ποιητές

Τραγωδοί, κωμικοί και ηθοποιοί εκστράτευσαν επίσης στην ασιατική Ήπειρο.  Ανάμεσά τους ο Αθηνόδωρος, ο Θεσσαλός, ο Λύκων και ο μουσικός Αριστόνικος, ο οποίος σκοτώθηκε σε μάχη εναντίον των Σκυθών. Ο ζωγράφος Απελλής και ο γλύπτης Λύσιππος, ήταν οι μόνοι που είχαν το δικαίωμα να φιλοτεχνήσουν τη μορφή του Αλεξάνδρου. Μάλιστα, ο Αλέξανδρος δώρισε στον Απελλή την παλλακίδα Παγκάστη, την οποία είχε ερωτευτεί. Τα έργα των καλλιτεχνών δεν βρέθηκαν ποτέ.

Οι Μάντεις

Μια από τις σημαντικότερες ομάδες μη στρατιωτικών ακολούθων ήταν οι μάντεις, όπως ο Αρίστανδρος από την Τελμισσό και ο Κλεομένης από τη Σπάρτη. Ερμήνευαν τους οιωνούς και τα παράξενα όνειρα και συμβούλευαν τον βασιλιά. Ο Πλούταρχος είχε περιγράψει ότι κάποια στιγμή ο Αρίστανδρος έκανε θυσία και είδε ότι η πόλη της Τύρρου θα κυριευόταν εκείνο τον μήνα. Εν τω μεταξύ οι Μακεδόνες πολιορκούσαν για μήνες την φοινικική πόλη. Όταν ο Αρίστανδρος ανακοίνωσε την προφητεία του, οι στρατιώτες γέλασαν γιατί εκείνη ήταν η τελευταία μέρα του μήνα. Τότε, ο Αλέξανδρος διέταξε να μην θεωρείται εκείνη η μέρα η τριακοστή αλλά η εικοστή όγδοη και αμέσως να γίνει επίθεση, με αποτέλεσμα η πόλη να κυριευτεί σε μερικές ώρες, όπως είχε προφητεύσει ο μάντης. 

Το κείμενο βασίστηκε στο δημοσίευμα του ιστορικού Σωτήριου Αράθυμου, περιοδικό «Ιστορικά θέματα», εκδοτική ΓΝΩΜΩΝ.

Πηγή