Ψάχνουν τα πλοία από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας

Τον λιμένα όπου συγκεντρώθηκαν τα ελληνικά πλοία για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας εντόπισαν υποβρύχιες αρχαιολογικές έρευνες.

Βρισκόταν στη Σαλαμίνα και είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια τέτοια έρευνα σε αυτόν τον μείζονα αρχαιολογικό χώρο. Κατά τα επόμενα χρόνια, οι έρευνες θα συνεχιστούν και οι αρχαιολόγοι ελπίζουν να βρουν κατάλοιπα ναυαγισμένων πλοίων από τη ναυμαχία του 480 π.Χ.

Η έφορος εναλίων αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, δρ Αγγελική Σίμωσι, εξηγεί στο «Εθνος» πως ο εντοπισμός τους είναι ιδιαίτερα δύσκολος, καθώς επρόκειτο για πολεμικά πλοία, χωρίς φορτίο.

Τα ξύλινα σκαριά δεν σώζονται, καθώς τα οργανικά υλικά αποσυντίθενται στη θάλασσα. Ελπίζει όμως να εντοπισθούν έμβολα από τα συγκεκριμένα πλοία (περί τα 200 πλοία των ηττημένων Περσών και 40 τριήρεις των νικητών Ελλήνων.)

Η έρευνα ήταν αναγνωριστική και διενεργήθηκε Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2016 υπό τη διεύθυνση της δρος Σίμωσι και του καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και προέδρου του Ινστιτούτου Γιάννου Λώλου, με τη συμμετοχή του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, υπό τον καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου και με κύρια οικονομική υποστήριξη από το Βρετανικό Ιδρυμα Honor Frost.

Αυτή είναι η πρώτη συστηματική υποβρύχια έρευνα, η οποία εγκαινιάζεται, από ελληνικούς φορείς (με 20μελή επιστημονική ομάδα), σε βεβαρημένο θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά σε χώρο μείζονος ιστορικής σημασίας.

Τον λιμένα όπου συγκεντρώθηκαν τα ελληνικά πλοία για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας εντόπισαν υποβρύχιες αρχαιολογικές έρευνες

Κύριο πεδίο της έρευνας του 2016 αποτέλεσε το εσώτερο (δυτικό) τμήμα του Ορμου του Αμπελακίου. Πρόκειται για τον εμπορικό και πιθανότατα πολεμικό λιμένα της Κλασικής και Ελληνιστικής πόλης-δήμου της Σαλαμίνος, τον σημαντικότερο και πλησιέστερο του αθηναϊκού κράτους, μετά από τους τρεις λιμένες του Πειραιώς (Κάνθαρο, Ζέα, Μουνιχία).

Πρόκειται, ακόμη, για τον χώρο συγκέντρωσης τμήματος του ενωμένου ελληνικού στόλου την παραμονή της μεγάλης ναυμαχίας του 480 π.Χ., ο οποίος γειτνιάζει με τα σημαντικότερα μνημεία της Νίκης: το πολυάνδρειον (τύμβο) των Σαλαμινομάχων και το Τρόπαιον, επί της Κυνόσουρας. Αναφορές στον αρχαίο λιμένα της Σαλαμίνος απαντούν στα έργα του γεωγράφου Σκύλακος (του 4ου αι. π.Χ.), του γεωγράφου Στράβωνος (του 1ου αι. π.Χ.-1ου αι. μ.Χ.) και του περιηγητή Παυσανία (του 2ου αι. μ.Χ.).

Καταβυθισμένες αρχαιότητες

Από την έρευνα επιβεβαιώθηκε ότι και στις τρεις πλευρές του Ορμου του Αμπελακίου (βόρεια, δυτική και νότια) διατηρούνται καταβυθισμένες αρχαιότητες, οι οποίες σταδιακά βυθίζονται και αναδύονται, ανάλογα με τη μεταβολή της στάθμης της θάλασσας, η πτώση της οποίας, ιδιαίτερα τον μήνα Φεβρουάριο, φθάνει το μισό μέτρο (!). Στα αρχαία κατάλοιπα που αναγνωρίσθηκαν στον αιγιαλό και σε ρηχά ύδατα περιλαμβάνονται: λιμενικές δομές, οχυρωματικές κατασκευές και διάφορες κτιριακές εγκαταστάσεις. Μετά από αεροφωτογράφηση, φωτογραμμετρική επεξεργασία και τοπογραφική και αρχιτεκτονική τεκμηρίωση όλων των ορατών στοιχείων, προέκυψε ο πρώτος ενάλιος αρχαιολογικός χάρτης της περιοχής, που θα αποτελέσει τη βάση για τη συνέχιση της έρευνας κατά τα επόμενα έτη.

Αγγελική Κώττη