Η Ιππαρχία ήταν Κυνική φιλόσοφος, αδελφή του Μητροκλή και σύζυγος του Κράτη του Θηβαίου, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Κυνικής σχολής.
Η Ιππαρχία καταγόταν από την εύπορη πόλη της Μαρώνειας, διάσημης για την παραγωγή οίνου και κερδοφόρο εμπορικό κέντρο. Προερχόμενη από πλούσια οικογένεια, πιθανότατα ασχολήθηκε με την παραγωγή ή την πώληση κρασιού, αλλά εγκατέλειψε τα προνόμιά της για να παντρευτεί τον Κράτη και να υιοθετήσει τον λιτό τρόπο ζωής της Κυνικής φιλοσοφίας. Έζησε μαζί του στους δρόμους της Αθήνας, γέννησε δύο παιδιά τα οποία μεγάλωσε ενώ δίδασκε, έγραφε, πιθανώς ταξίδευε και θεωρείται ότι ανέλαβε την διεύθυνση της σχολής που ίδρυσε μετά το θάνατό του.
Λέγεται ότι παντρεύτηκε τον Κράτη σε νεαρή ηλικία, ενώ αυτός ήταν αρκετά μεγαλύτερος και πιθανότατα τον φρόντισε όταν η υγεία του άρχισε να επιδεινώνεται πριν πεθάνει από φυσικά αίτια. Τα επιτεύγματά της ήταν εντυπωσιακά, αλλά η Ιππαρχία ξεχώρισε διότι «έλαμψε» σε μία κοινωνία η οποία δεν έτρεφε μεγάλη εκτίμηση για τις γυναίκες.
Οι γυναίκες στην αρχαία Αθήνα υπηρετούσαν κυρίως τους άνδρες στο σπίτι ως σύζυγοι ή σε γιορτές ως εκδιδόμενες, ενώ ως κόρες ήταν το «μέσον» για την απόκτηση πλούτου και κύρους μέσω του γάμου. Η Ιππαρχία της Μαρώνειας ανέτρεψε όλο αυτό το κατεστημένο, αλλά δυστυχώς το παράδειγμά της δεν ακολούθησαν οι Αθηναίες της ηλικίας της.
Χάραξη της Ιππαρχίας και του Κράτη από τον Jacob Cats. Ο Κράτης με ρούχα του 17ου αιώνα, προσπαθεί να μεταπείσει την Ιππαρχία για τα αισθήματά της, δείχνοντας πόσο άσχημος είναι. Daniël van den Bremden after Adriaen Pietersz van de Venne, Public domain, via Wikimedia Commons
Οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα
Η κοινωνική θέση των γυναικών στην αρχαία Ελλάδα, εξαιρουμένης της Σπάρτης, ήταν λίγο πιο πάνω από τους σκλάβους. Δεν είχαν πολιτικά ή νομικά δικαιώματα και η ύπαρξή τους καθοριζόταν πλήρως από τους άνδρες της οικογένειας, αρχικά από τους πατέρες, μετά τους συζύγους και στη συνέχεια τους γιους. Η ιστορικός Helena P. Schrader σημειώνει:
Η σχεδόν πλήρης απουσία Ελληνίδων στην αρχαία ιστορία (σε αντίθεση με την Ελληνική μυθολογία και το δράμα) είναι συνάρτηση του γεγονότος ότι οι αρχαίοι ιστορικοί ήταν κυρίως άνδρες Αθηναίοι από την κλασική ή ελληνιστική περίοδο. Οι Αθηναίοι αυτών των περιόδων δεν πίστευαν ότι οι γυναίκες πρέπει εμφανίζονται – πόσω μάλλον να ακούγονται – δημόσια. Οι γυναίκες δεν είχαν δημόσιο ρόλο και κατά συνέπεια ουδεμία εμπλοκή στην πολιτική ή την ιστορία. Όπως έλεγε ο Περικλής σε μια από τις πιο περίφημες ομιλίες του: «Το μεγαλύτερο προσόν μιας γυναίκας είναι να μην σχολιάζει, άσχετα αν την επαινούν ή την επικρίνουν» (Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, 2:46).
Είναι ενδεικτικό ότι ακόμη και στη Σπάρτη, όπου οι γυναίκες θεωρούνταν σχεδόν ίσες των ανδρών και συχνά ασκούσαν σημαντικό έλεγχο δημοσίως, οι ημερομηνίες που αφορούν στη Γοργώ είναι άγνωστες και στην ιστορία ορίζεται ως σύζυγος του βασιλιά Λεωνίδα (490-480 π.Χ.) ήρωα της μάχης των Θερμοπυλών. Η Σπάρτη ήταν η πιο προοδευτική από τις Ελληνικές πόλεις-κράτη όσον αφορά στα δικαιώματα και το καθεστώς των γυναικών και όμως δεν υπάρχουν οι ημερομηνίες μιας από τις πιο διάσημες βασίλισσες. Η Γοργώ αναφέρεται ως κόρη του βασιλιά Κλεομένη (βασ. 520-490 π.Χ.) ή σύζυγος του Λεωνίδα. Ο μελετητής Thomas Cahill σχολιάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονταν οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αθήνα:
Τα κορίτσια των καλών οικογενειών θεωρούνταν σεξουαλικά όντα και όταν παντρεύονταν αφοσιώνονταν στο έργο τους – φροντίζοντας το σπίτι του άνδρα και μεγαλώνοντας τα παιδιά του. Δεν υπήρχαν ιδανικά για την Ελληνίδα, μόνο καθήκοντα: προετοιμασία, γάμος, τοκετός, ανατροφή παιδιών, ανοχή της κοινωνίας, θάνατος. (216)
Παρότι οι θεές κατείχαν σημαντική θέση στην Ελληνική θρησκεία και η Αθήνα διεκδικούσε την θεά Αθηνά ως προστάτιδα θεότητα, οι γυναίκες στην καθημερινή ζωή στερούνταν οποιασδήποτε συμμετοχής στο εκάστοτε καθεστώς. Η εκπαίδευση ενός κοριτσιού στην Αθήνα θεωρείτο χάσιμο χρόνου, καθώς δεν επρόκειτο να την αξιοποιήσει.
Μαρμάρινη προτομή της Ασπασίας της Μιλήτου, που φέρει επιγραφή με το όνομά της. Ρωμαϊκό αντίγραφο, ελληνιστικού αγάλματος. Μουσείο του Βατικανού, Ρώμη. Vatican Museums, Public domain, via Wikimedia Commons
Τα κορίτσια ανατρέφονταν από τις μητέρες για να μάθουν «γυναικείες εργασίες» οι οποίες επικεντρώνονταν αποκλειστικά στη λειτουργία του νοικοκυριού για τον άνδρα. Τα κορίτσια παντρεύονταν με πολύ μεγαλύτερους για να επισημοποιήσουν επιχειρηματικές συμφωνίες ή να προσθέσουν γη και πλούτο στην οικογένεια του γαμπρού και δεν μπορούσαν καν να ζητήσουν διαζύγιο ή να εκπροσωπηθούν στο δικαστήριο εκτός αν ήταν μέτοικοι (αλλοδαποί). Η σύζυγος του Περικλή Ασπασία της Μιλήτου (470-410/400 π.Χ.) αποτελεί αξιοσημείωτη εξαίρεση στην ανυπαρξία των Αθηναίων γυναικών και αυτό επειδή ήταν μέτοικος.
Κράτης και Κυνική σχολή
Η Μαρώνεια δεν ήταν πιο προοδευτική στα δικαιώματα των γυναικών από την Αθήνα και τα κορίτσια μεγάλωναν σύμφωνα με τις ίδιες αρχές. Οι φιλοσοφικές σχολές που άρχισαν να ανθίζουν σε όλη την Ελλάδα μετά το κλείσιμο της σχολής του Θαλή του Μιλήσιου ήταν κλειστές για τις γυναίκες. Παρότι ο Σωκράτης εκτιμούσε ιδιαίτερα τις γυναίκες, αφού σύμφωνα με τον Πλάτωνα πίστωνε στη σύζυγό του Διοτίμη ότι του δίδαξε την έννοια της αληθινής αγάπης, εντούτοις δεν είχε μαθήτριες.
Ο Πλάτων επίσης δεν είχε μαθήτριες αφού δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες σε κανένα από τα σχολεία που ίδρυσαν οι μαθητές του Σωκράτη εκτός από την Αρετή, κόρη του ηδονιστή φιλοσόφου Αρίστιππου, η οποία όχι μόνο διηύθυνε την Κυρηναϊκή Σχολή μετά το θάνατο του πατέρα της, αλλά μύησε το γιο της, Αρίστιππο τον Νεότερο, στο όραμα του πατέρα της.
Η Κυρηναϊκή Σχολή δίδασκε ότι η ευχαρίστηση ήταν ο μεγαλύτερος στόχος της ζωής και η επιδίωξη της το απόλυτο νόημα. Σύμφωνα με τον Αρίστιππο για να απολαύσει κάποιος την ζωή, πρέπει να μάθει τι είναι πραγματικά καλό και τι χάσιμο χρόνου και στη συνέχεια να αφιερώσει τον εαυτό του στο πρώτο. Οι απολαύσεις πρέπει να βιώνονται εφόσον κάποιος δεν ελέγχεται από αυτές.
Προτομή του Αντισθένη ιδρυτή της Κυνικής Σχολής user:shakko / CC BY-SA
Το όραμα του Αρίστιππου αμφισβητήθηκε από τις σχολές που ίδρυσαν οι άλλοι μαθητές του Σωκράτη, αλλά κυρίως από την Κυνική Σχολή που ίδρυσε ο Αντισθένης, ο οποίος υποστήριζε την απλή ζωή χωρίς πολυτέλειες. Οι Κυνικοί ονομάζονταν έτσι επειδή οι άνθρωποι θεωρούσαν ότι ζούσαν σαν σκύλοι (αρχ. κύων) που επεδίωκαν το συμφέρον τους, όρος ο οποίος σήμερα χαρακτηρίζει κάποιον που είναι δύσπιστος προερχόμενος από την σχολή που αμφισβητούσε όλες τις κοινωνικές συμβάσεις. Ο Αντισθένης δίδασκε ένα ακραίο δόγμα λιτότητας μέσω του οποίου μπορούσε κάποιος να είναι ελεύθερος αποκηρύσσοντας όλες τις παγίδες της κοινωνίας και της συμβατικής αξίας, συμπεριλαμβανομένης της ιδιοκτησίας και της θέσης του, ζώντας χωρίς καμία υποχρέωση προς κανέναν.
Ο διασημότερος μαθητής του Αντισθένη ήταν ο Διογένης της Σινώπης, ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός για το γεγονός ότι κρατούσε ένα φανάρι ή αναμμένο κερί στα πρόσωπα των ανθρώπων μέρα μεσημέρι στους δρόμους της Αθήνας λέγοντας ότι έψαχνε για έναν έντιμο άνθρωπο. Με τον όρο έντιμο εννοούσε πραγματικό, όπως κάποιον που δεν ζούσε σύμφωνα με αυτά που είχε διδαχτεί από τους γονείς και την κοινωνία, αλλά κάποιον που ήταν ένας πραγματικός άνθρωπος που ζούσε σύμφωνα με τις δική αντίληψη για την κοινωνία και την θέση του σε αυτήν. Ο Διογένης επηρέασε αρκετούς νέους της Αθήνας και ειδικά εκείνους που είχαν ταξιδέψει εκεί ειδικά για να σπουδάσουν φιλοσοφία και να γίνουν το είδος του ανθρώπου που έψαχνε ο Διογένης, όπως ο Κράτης της Θήβας.
Ο Κράτης ενστερνίστηκε το όραμα του Διογένη και το εφάρμοσε πλήρως όπως ο δάσκαλός του. Ενώ ο Διογένης ήταν κάπως απότομος και ακοινώνητος, ο Κράτης ήταν ευγενικός και προσιτός. Συχνά μετέβαινε στα σπίτια όταν άκουγε κάποιον να χρειάζεται συμβουλές ή παρηγοριά και η ευχάριστη προσωπικότητά του τον έκανε ευπρόσδεκτο όπου κι αν πήγαινε. Όταν βοήθησε τον νεαρό φιλόσοφο Μετροκλή της Μαρώνειας σε ένα πρόβλημα, αυτός τον σύστησε στην αδελφή του, Ιππαρχία η οποία τον ερωτεύτηκε.
Ο Διογένης στο πιθάρι του και ο Κράτης που εγκαταλείπει τον πλούτο για την αρετή. Χειρόγραφο του 15ου αιώνα.
Σύζυγος και μητέρα
Σύμφωνα με τον Διογένη Λαέρτιο, η Ιππαρχία δεν ήθελε κανέναν από τους μνηστήρες, απορρίπτοντας τους πάντες και απειλώντας με αυτοκτονία, αν οι γονείς της δεν συναινούσαν στο γάμο της με τον Κράτη.
Ερωτεύτηκε τον λόγο και τον τρόπο ζωής του και δεν έδινε σημασία σε κανέναν από τους μνηστήρες της, τον πλούτο, την υψηλή καταγωγή ή την ομορφιά τους. Για εκείνη, ο Κράτης ήταν τα πάντα. Συνήθιζε ακόμη και να απειλεί τους γονείς της ότι θα έφευγε αν δεν της επέτρεπαν να τον παντρευτεί. Οι γονείς της ικέτευσαν τον Κράτη να μεταπείσει την κόρη τους και παρότι αυτός έκανε ό,τι μπορούσε όταν τελικά απέτυχε να την πείσει, σηκώθηκε έβγαλε τα ρούχα του μπροστά της και είπε: «Αυτός είναι ο γαμπρός και αυτά είναι τα υπάρχοντά του: κάνε την επιλογή σου διότι δεν μπορείς να είσαι μαζί μου αν δεν μοιραστείς τις αρχές μου. Το κορίτσι επέλεξε και ακολούθησε τον σύζυγό της σε κάθε δημόσια εκδήλωση». (Βιβλίο VI. Χ. 7, 96-97)
Η Ιππαρχία αφιερώθηκε στον Κράτη υιοθετώντας πλήρως τη φιλοσοφία του. Όλες οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι την προσέλκυσε επειδή τον θεώρησε ως έναν πραγματικά έντιμο άνθρωπο χωρίς προσχήματα ή κοινωνικές αγκυλώσεις. Υπήρχαν λίγες επιλογές για μια γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα που επέλεγε οτιδήποτε άλλο εκτός από γάμο, διασκέδαση ή πορνεία και στον Κράτη η Ιππαρχία είδε την ευκαιρία να ζήσει όπως ήθελε έξω από κοινωνικές επιταγές, εκτός από τον αμοιβαίο έρωτα, στοιχείο που ήταν ο βασικός λόγος να είναι μαζί.
Ο Κράτης απορρίπτει τα πλούτη του. Από την Αλληγορία του Λόφου της Σοφίας, Καθεδρικός ναός της Σιένα. Ψηφιδωτό δαπέδου από τον Pinturicchio (περ. 1505). Public domain, via Wikimedia Commons
Όλα τα στοιχεία που την αφορούν εμφανίζονται πολύ καιρό μετά το θάνατό της και αρκετοί θεωρούν ότι είναι πολύ πιο ενδιαφέροντα από ότι παρουσιάζονται, αλλά λέγεται ότι κάποια στιγμή επικρίθηκε από τον Κράτη όταν του ύφανε έναν μανδύα επειδή αμφισβήτησε ότι το έπραξε λόγω φροντίδας ή επειδή ήθελε να θεωρηθεί από τους άλλους καλή σύζυγος που εκτελούσε τον παραδοσιακό της ρόλο να φροντίζει τον σύζυγό της. Αυτή η ιστορία, που αναφέρεται στο έργο Κυνικές Επιστολές (1ος αιώνας) μπορεί να μην είναι ακριβής, αλλά πιστεύεται ότι διασώθηκε προφορικά από οπαδούς του ζεύγους και υπογραμμίζει την αφοσίωση της Ιππαρχίας στον σύζυγό της μέχρι σημείου να διακινδυνεύσει την μομφή του προκειμένου να του παρέχει μερικά ζεστό ρουχισμό.
Με τον ίδιο τρόπο, περιγράφεται ως ευσυνείδητη μητέρα που φρόντισε τον εαυτό της κατά τη διάρκεια της πρώτης εγκυμοσύνης και γέννησε τον γιο της, Πασικλή, χωρίς κανένα πρόβλημα λόγω της πειθαρχίας της. Λέγεται ότι τον μεγάλωσε μαζί με την κόρη της (άγνωστο όνομα) σύμφωνα με τις Κυνικές πεποιθήσεις. Η απλότητα έγινε τρόπος ζωής και έτσι αντί για λίκνο, ο Πασικλής κοιμόταν σε κέλυφος χελώνας, έκανε μπάνιο με κρύο νερό για να ζωντανέψει το πνεύμα του και έτρωγε ποσότητες φαγητού αρκετές για να συντηρηθεί. Αν και δεν υπάρχουν αναφορές για την ανατροφή της κόρης της, θεωρείται ότι η Ιππαρχία τήρησε την ίδια πειθαρχία.
Ιππαρχία και φιλοσοφία
Η Ιππαρχία λέγεται ότι έγραψε μια σειρά από ομιλίες, πραγματείες και επιστολές, αλλά καμία από αυτές δεν έχει διασωθεί. Η λόγιος Τζόις Σόλσμπερυ περιγράφει τη ζωή με τον σύζυγό της:
«Η Ιπποκράτεια έζησε την απλή ζωή ενός κυνικού, ντυμένη με τα ίδια τραχιά ρούχα με τον Κράτη και συμμετέχοντας στον δημόσιο λόγο των φιλοσόφων… Η Ιππαρχία συνόδευε τον Κράτη σε δημόσια δείπνα, σοκάροντας Έλληνες που περίμεναν μόνο εκδιδόμενες να εμφανίζονται σε αυτές τις συγκεντρώσεις». (159)
Οι δύο κύριες πηγές πληροφόρησης για τη ζωή της Ιππαρχίας – Βίοι Επιφανών Φιλοσόφων του Διογένη Λαέρτιου και το λεξικό Σούδα αναφέρουν τις πιο γνωστές ιστορίες της φιλοσοφικής και δημόσιας ζωής της Ιππαρχίας. Αμφότερες διαπραγματεύονται την επαγγελματική – και φαινομενικά ανταγωνιστική – σχέση της με τον Κυρηναϊκό φιλόσοφο Θεόδωρο τον Άθεο (340 – 250 π.Χ.) ο οποίος, όπως και ο μέντοράς του Αρίστιππος ο Νεότερος, υποστήριξε την ευχαρίστηση ως απώτερο στόχο στη ζωή και όπως ο Αρίστιππος ο πρεσβύτερος, χρέωνε τους μαθητές να παρακολουθήσουν τις διαλέξεις του. Υποστήριξε επίσης και δίδασκε ότι η εκπαίδευση συμβαδίζει με την επιδίωξη της ευχαρίστησης προκειμένου να μάθει κάποιος να διακρίνει τι πρέπει να επιδιώκει στη ζωή του.
Ρωμαϊκή τοιχογραφία της Ιππαρχίας και του Κράτη από τη Villa Farnesina της Ρώμης. Η Ιππαρχία πλησιάζει τον Κράτη μεταφέροντας ένα κουτί, υπονοώντας ότι έρχεται ως νύφη που φέρνει τα υπάρχοντά της. Unknown author, Public domain, via Wikimedia Commons
Η Ιππαρχία λέγεται ότι έγραψε πολλές επιστολές στον Θεόδωρο, οι οποίες εκτιμάται ότι περιείχαν επιχειρήματα κατά των ισχυρισμών και της πρακτικής του να χρεώνει αμοιβή για τις γνώσεις του. Το περιεχόμενο αυτών των επιστολών είναι άγνωστο, αλλά δύο δημόσια συμβάντα που αφορούν στην Ιπποκράτεια και τον Θεόδωρο υποδηλώνουν έντονα ότι τα γράμματα ήταν μια σειρά φιλοσοφικών επιχειρημάτων και εκατέρωθεν αντικρούσεων. Η Salisbury παραθέτει την προσέγγιση του Σούδα στην εκδοχή του Λαέρτιου για ένα δείπνο στο οποίο ο Θεόδωρος προσπάθησε να φέρει σε δύσκολη θέση και να ντροπιάσει την Ιππαρχία:
[Σε αυτό το δείπνο, η Ιππαρχία] αιφνιδίασε έναν από τους επικριτές της, τον Θεόδωρο, προβάλλοντας επιχειρήματα σε φιλοσοφικό ύφος:
«Αν δεν αποτελεί λάθος για τον Θεόδωρο μια συγκεκριμένη πράξη, το ίδιο ισχύει για την Ιππαρχία. Επιπλέον, αν ο Θεόδωρος χαστουκίσει τον εαυτό του, δεν κάνει κάτι κακό, επομένως, αν η Ιππαρχία χαστουκίσει τον Θεόδωρο, επίσης δεν κάνει κάτι κακό».
Η λογική της δεύτερης δήλωσης, αν και αμφισβητήσιμη, αιφνιδίασε τον Θεόδωρο. Ευρισκόμενος σε σύγχυση για το τι πρέπει να κάνει, προσπάθησε να ντροπιάσει την Ιππαρχία τραβώντας τον μανδύα της. Αρνήθηκε τον εκφοβισμό και σύμφωνα με [το Σούδα] «δεν πανικοβλήθηκε σαν γυναίκα». (159)
Αργότερα, στο ίδιο δείπνο (φαίνεται) ο Θεόδωρος αποφάσισε να υπενθυμίσει σε όλους τους παρευρισκόμενους ότι η Ιππαρχία ήταν γυναίκα και ως εκ τούτου, θα έπρεπε να είναι στο σπίτι και να ασχολείται με «γυναικείες δουλειές» όπως η ύφανση. Ο Διογένης Λαέρτιος αναφέρει ότι ο Θεόδωρος φώναξε: «Αυτή είναι η γυναίκα που άφησε τις χτένες της δίπλα στον αργαλειό;» αναφορικά με τον παραδοσιακό ρόλο της γυναίκας ως υφαντή. Η Ιππαρχία λέγεται ότι απάντησε: «Εγώ είμαι, Θεόδωρε – αλλά θεωρείς ότι ήμουν ασύνετη αν, αντί να σπαταλήσω περισσότερο χρόνο στον αργαλειό, τον ξόδεψα στην μόρφωση;» (Βιβλίο VI, κεφ. 7, 98). Ο Θεόδωρος δεν είχε καμία απάντηση σε αυτό, καθώς δεν μπορούσε να απαντήσει χωρίς να αντικρούσει τις δικές του διδασκαλίες σχετικά με τη σημασία της εκπαίδευσης ή να παραδεχτεί ότι οι γυναίκες πρέπει να εκπαιδεύονται όπως και οι άνδρες.
Εκτός από αυτά τα δύο ανέκδοτα, μερικές αναφορές από άλλους συγγραφείς και ένα επίγραμμα που διατηρήθηκε από τον Ρωμαίο ποιητή Αντίπατρο τον Σιδώνιο (2ος αιώνας π.Χ.) τίποτα άλλο δεν είναι γνωστό για τη Ιππαρχία της Μαρώνειας, αλλά ακόμη και αυτές οι αναφορές είναι αρκετές για να καθορίσουν ότι εκτιμήθηκε ιδιαίτερα και χωρίς αμφιβολία, υπήρξε αμφιλεγόμενη στην εποχή της και για πολλούς αιώνες μετά. Το γεγονός ότι ο Διογένης Λαέρτιος την συμπεριλαμβάνει στον Βίο Επιφανών Φιλοσόφων αποδεικνύει ότι άντεξε η κληρονομιά της.
Αρίστιππος ο Κυρηναίος ή πρεσβύτερος
Συμπέρασμα
Εφόσον η ημερομηνία θανάτου το 280 π.Χ. της Ιππαρχίας είναι ακριβής, αυτό σημαίνει ότι διηύθυνε την Κυνική Σχολή Αθηνών μόνο για λίγους μήνες μετά το θάνατο του Κράτη και στη συνέχεια, η σχολή επέστρεψε σε ανδρική ηγεσία. Την σύγχρονη εποχή, μελετητές και συγγραφείς προσπάθησαν να κάνουν τη Ιππαρχία πρότυπο πρωτοφεμινισμού, υποστηρίζοντας ότι το παράδειγμά της ενέπνευσε άλλες γυναίκες στην αρχαιότητα να ξεφύγουν από το κοινωνικό κατεστημένο και να ζήσουν τη ζωή τους. Η Τζόις Σόλσμπερυ κάνει μια αξιόλογη επισήμανση σε αυτόν τον ισχυρισμό, γράφοντας:
«Ενώ μεγάλο μέρος της πνευματικής κληρονομιάς της έχει χαθεί, η ζωή της παραμένει παράδειγμα πολλών τάσεων που χαρακτηρίζουν τον Ελληνιστικό κόσμο. Στον μεγαλύτερο, απρόσωπο κόσμο των κοσμοπολίτικων πόλεων, οι οικογενειακοί δεσμοί διαλύθηκαν και αρκετοί νέοι άνδρες και γυναίκες άρχισαν να επιλέγουν τους δικούς τους συντρόφους για αγάπη αντί για πρακτικές συμμαχίες. Πολλοί απέρριψαν την παραδοσιακή θρησκεία και ηθική για να βρουν προσωπική ολοκλήρωση όπως έκαναν η Ιππαρχία και ο Κράτης, ακολουθώντας τη φιλοσοφία και αψηφώντας τις συμβάσεις. Χαράσσοντας το δικό τους μονοπάτι, άνθρωποι όπως αυτό το ζευγάρι διεύρυναν τις σύγχρονες επιλογές στη Δύση». (159-160)
Αν και υπάρχει σίγουρα ένα μέτρο αλήθειας στους ισχυρισμούς της Salisbury, δυστυχώς, το παράδειγμα της Ιππαρχίας δεν ενέπνευσε την απελευθέρωση των γυναικών στην Αθήνα ή αλλού στην αρχαία Ελλάδα. Η αρχαία Αθήνα θεωρείται ως η «γενέτειρα της δημοκρατίας», αλλά ουδέποτε αναγνώρισε τα δικαιώματα, τα συναισθήματα ή τις φιλοδοξίες του μισού πληθυσμού της. Γυναίκες όπως η Ασπασία και η Ιππαρχία και πολύ λίγες άλλες ξεχώρισαν στην ιστορία επειδή η αναγνώριση της ατομικότητας και των επιτευγμάτων τους ήταν σπάνια.
Πηγές – βιβλιογραφία
https://www.worldhistory.org/article/121/hipparchia-the-cynic-devoted-wife-mother–outspoke/
https://en.wikipedia.org/wiki/Hipparchia_of_Maroneia
Διογένης Λαέρτιος (1925), «Οι Κυνικοί: Ιππαρχία» , Βίοι Επιφανών Φιλοσόφων, 2:6, μετάφραση Hicks, Robert Drew , Loeb Classical Library
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Κυριακή, Σεπτεμβρίου 26, 2021
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: