Γράφει η Ρίκη Ματαλλιωτάκη
Ο θρύλος για τη χαμένη Ατλαντίδα, την ήπειρο που άνοιξε η γης και τη κατάπιε, αποτελεί ίσως ένα από τα πιο πολυσυζητημένα μυστήρια του κόσμου δίχως ωστόσο κανείς να είναι σε θέση να αποδείξει αν όντως τούτη η χώρα υπήρξε κάποτε και που ακριβώς υπήρξε.
Επειδή όμως, όπως αναφέρει κι ο Πλούταρχος σε πολλά κεφάλαια των συγγραμμάτων του «οι περισσότεροι μύθοι περικλείουν πραγματικά περιστατικά», ίσως γι΄ αυτό η υπόθεση της χαμένης Ατλαντίδας δε σταμάτησε ποτέ να απασχολεί τους ανθρώπους από την εποχή ακόμα της αρχαιότητας.
Αναφορές λοιπόν για την Ατλαντίδα γίνονται ήδη από τον Όμηρο και τον Ησίοδο, τα πρώτα γραπτά στοιχεία όμως που έχουμε πηγάζουν από τον Αθηναίο φιλόσοφο Πλάτωνα ο οποίος έζησε μεταξύ 427 και 347 π. Χ..
Από όλα τα έργα του, πιο σχετικό για τη συγκεκριμένη περίπτωση κρίνεται αυτό που περιέχει τους διαλόγους Τιμαίου και Κριτία όπου ο πρώτος –Τιμαίος-ήταν φιλόσοφος και μαθηματικός από τη Λοκρίδα της Ιταλίας ενώ ο δεύτερος- Κριτίας- υπήρξε ο προπάππος του. Σε αυτούς τους διαλόγους εμφανίζεται ο Κριτίας να προσφέρει τις γνώσεις του σχετικά με την Ατλαντίδα που κι αυτός με τη σειρά του είχε λάβει από το προπάππο του Σόλωνα ο οποίος ήταν εκείνος που τις δέχτηκε αρχικά κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του στην Αίγυπτο από τους τοπικούς ιερείς.
Από το Πλάτωνα λοιπόν μαθαίνουμε πως οι Άτλαντες ήταν ένας λαός με υπερφυσικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή που ζούσε σε μια ήπειρο που υπήρξε 10.000 τουλάχιστον χρόνια πριν από την εποχή του και βρίσκονταν πέρα από τις Πύλες των Ηρακλειδών που στην αρχαιότητα ήταν τα σημερινά στενά του Γιβραλτάρ.
Συνεχίζοντας ο Πλάτωνας λέει πως οι Άτλαντες άρχισαν σταδιακά να χάνουν τη θεϊκή δύναμη τους όταν κυριεύτηκαν από ανθρώπινες αδυναμίες κι αποφάσισαν να στραφούν ενάντια σε άλλους εύπορους λαούς με σκοπό την υποταγή. Γι΄αυτό και είχαν ταξιδέψει προς τη Μεσόγειο όπου συναντηθήκαν με τους παντοδύναμους και γενναίους Αθηναίους από τους οποίους και νικήθηκαν για πρώτη φορά.
Μετά από εξαντλητικές όμως μάχες οι Αθηναίοι λύγισαν εν τέλει και οι θεοί τότε εξοργίστηκαν με τους Άτλαντες τόσο πολύ που αποφάσισαν να τους τιμωρήσουν με παντοτινό αφανισμό και τους καταστρέψανε μέσα σε μια νύχτα αφήνοντας πίσω τους μόνο μάζες από λάσπες και πυκνούς καπνούς.
Νεότερα στοιχεία
Φυσικά δεν υπάρχει περίπτωση να μάθουμε ποτέ με ακρίβεια αν τα γραφόμενα του Πλάτωνα αναφέρονται σε πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα, το τελευταίο καιρό όμως όλο και συχνότερα ακούγονται απόψεις που θέλουν τη χαμένη Ατλαντίδα να μετακινείται από τα στενά του Γιβραλτάρ και να σχετίζεται άμεσα με το Μινωικό πολιτισμό και συγκεκριμένα την αρχαία Θήρα προβάλλοντας μάλιστα αρκετά στοιχεία για να το τεκμηριώσουν.
Οι αρχαιολογικές ενδείξεις τοποθετούν την ηλικία του Μινωικού πολιτισμού με τη Κρήτη ως βάση αυτού- ενός ανεπτυγμένου πολιτισμού με εμπόριο, θρησκεία, φιλοσοφία, αρχιτεκτονική, αθλητικές δραστηριότητες, κάπου ανάμεσα στο 3.000 και το 1500 π.Χ.
Η Σαντορίνη λοιπόν ως αρκετά κοντινός τόπος προς τη Κρήτη είναι πολύ πιθανόν να αποτελούσε κι αυτή κομμάτι του παραπάνω πολιτισμού και η περιγραφή της αρχαίας Θήρας σαν ένας τέλειος επίγειος παράδεισος που καταστράφηκε περίπου το 1500 π. Χ. μαζί με ένα πλήθος από γειτονικά παράλια συμπαρασύροντας μαζί της λαμπρά δείγματα πολιτισμού του Αιγαίου ταιριάζει απόλυτα με τα γραφόμενα Πλάτωνα στα οποία η Ατλαντίδα περιγράφεται σαν ένα τόπος ιδιαίτερα εύφορος και μια μεγάλη και υπέροχη αυτοκρατορία με μια κοινωνία ευγενή και εκλεπτυσμένη.
Σύμφωνα επίσης με τα Αιγυπτιακά αρχεία από τα οποία ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος αντλεί τις πληροφορίες του, η «Κέφτιου», ή «η γη των στηλών που κρατούσε τον ουρανό» και ο Πλάτωνας αναφέρει ως Ατλαντίδα, καταστράφηκε κι εκείνη σε μια μέρα μέσα από μα διαδικασία που θύμιζε αποκάλυψη.
Η σε μια μέρα βέβαια καταστροφή της Ατλαντίδας ίσως να μη μπορεί να σχετιστεί με τη Κρήτη ταιριάζει όμως απόλυτα με τα γεγονότα που έλαβαν χώρα στη Σαντορίνη η οποία απέχει μόνο εβδομήντα πέντε χιλιόμετρα από τη Μεγαλόνησο.
Το ανενεργό πλέον ηφαίστειο της Σαντορίνης ήταν εκείνο που έδωσε μια βιαιότατη έκρηξη το 1470 π. Χ. και άλλαξε οριστικά τη δομή και το υψόμετρο του νησιού καταβυθίζοντας σημαντικό μέρος του στη θάλασσα. Η έκρηξη τούτου του ηφαιστείου υπήρξε αποδεδειγμένα μια από τις ισχυρότερες που έχει δει ο πλανήτης μας τις τελευταίες χιλιετίες καθώς η στάχτη του ταξίδεψε τεράστιες αποστάσεις, παλιρροιακά κύμματα και σεισμοί συγκλόνισαν όλη τη περιοχή του Αιγαίου με πρώτα θύματα φυσικά τις ακτές της Κρήτης.
Μόνο το τετραώροφο παλάτι της Κνωσού .σώθηκε επειδή απείχε αρκετά από τις ακτές ενώ κατόπιν η έλευση του Μυκηναϊκού πολιτισμού ήταν και το τελευταίο χτύπημα που δέχτηκε ο Μινωικός πολιτισμός μετά από το οποίο τελικά και εξαφανίστηκε..
Μιλώντας λοιπόν ο Πλάτωνας για τη καταστροφή της Ατλαντίδας λέει «υπήρξαν βίαιοι σεισμοί και καταποντισμοί και μέσα σε μια μέρα και μια νύχτα ατυχίας όλοι βυθίστηκαν στη γη και το νησί της Ατλαντίδας εξαφανίστηκε στα βάθη της θάλασσας.»
Εντυπωσιακή επίσης είναι και η συσχέτιση των δύο πολιτισμών με αθλήματα που περιείχαν τη παρουσία των ταύρων, κάτι που επιβεβαιώνετε τόσο από τα Αιγυπτιακά αρχεία για τη Κέφτιου όσο και από αρχαιολογικές πηγές για το Μινωικό πολιτισμό.
Πέρα όμως από τη περιγραφή της Ατλαντίδας μέσα από το γραφτά του Πλάτωνα υπήρξαν κι άλλοι αρχαίοι στοχαστές , όπως ο Αριστοτέλης, που απέρριψαν πλήρως τη πιθανότητα της ύπαρξης της και βεβαίως οι αντιπαραθέσεις για την ύπαρξη της Ατλαντίδας εξακολουθούν να συνεχίζονται μέχρι σήμερα και να είναι πολλές.
Η ομοιότητα όμως αρκετών κτισμάτων καθώς και παραδόσεων σε αμφότερες πλευρές του ωκεανού, υποδηλώνουν πως κάτι υπήρξε τελικά μεταξύ τους οπότε αν οι νεότερες απόψεις ισχύουν και η χαμένη Ατλαντίδα σχετίζεται όντως με το Μινωικό πολιτισμό, τότε ο Πλάτωνας δεν θα μάθει ποτέ πως όταν έγραφε τα κείμενα αγνοούσε δυστυχώς το πόσο κοντά στη χαμένη Ατλαντίδα βρίσκονταν ο ίδιος…
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Σάββατο, Μαρτίου 02, 2013
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: