Σε γκαλερί της Νέας Υόρκης κλεμμένη σαρκοφάγος

Δώρο μεγάλης αξίας για το νέο έτος έκανε στην Ελλάδα ο αρχαιολόγος και ερευνητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Χρήστος Τσιρογιάννης.

Ο δρ Τσιρογιάννης ανακάλυψε πως μεγάλο τμήμα μιας θαυμαστής ρωμαϊκής σαρκοφάγου που έχει εξαχθεί παράνομα από την Ελλάδα προσφέρεται για πώληση από γκαλερί της Νέας Υόρκης. Το μαρμάρινο αρχαίο με την εξαιρετική παράσταση, έχει περάσει από το αρχείο του διαβόητου Ιταλού αρχαιοκαπήλου Τζανφράνκο Μπεκίνα περί το 1988. Ο δρ Τσιρογιάννης ενημέρωσε, σύμφωνα με πληροφορίες μας, το Τμήμα Αρχαιοκαπηλίας της Ελληνικής Αστυνομίας.

Το τμήμα της μαρμάρινης σαρκοφάγου με παράσταση από τον Τρωικό Πόλεμο, εντοπίστηκε στην γκαλερί «Royal-Athena Galleries», ιδιοκτησίας του Jerome Eisenberg. Σύμφωνα με τον ερευνητή, εμφανίζεται επίσης σε τέσσερις φωτογραφίες τύπου Polaroid και αναφέρεται σε τρία χειρόγραφα σημειώματα, όλα προερχόμενα από το αρχείο Becchina. Το είχαν κατασχέσει ιταλικές και ελβετικές αρχές το 2001.

Όπως σημειώνει ο δρ Τσιρογιάννης, «ο Gianfranco Becchina έχει ήδη καταδικαστεί, τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα, για αποδοχή και διακίνηση κλεμμένων έργων τέχνης (αρχαιοτήτων), ενώ δεκάδες αρχαιότητες που απεικονίζονται στο αρχείο του, έχουν ήδη ταυτιστεί και επαναπατριστεί στην Ιταλία, αλλά και στην Ελλάδα (π.χ. το χρυσό μακεδονικό στεφάνι που επαναπατρίστηκε από το μουσείο Getty το 2007, υπόθεση της μαρμάρινης κεφαλής Ερμού που επαναπατρίστηκε το 2015)». Εκκρεμούν και άλλοι επαναπατρισμοί, σύμφωνα με ταυτίσεις που έχει κάνει ο αρχαιολόγος και ερευνητής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Βεβαρημένο παρελθόν

Η γκαλερί «Royal-Athena Galleries» της Νέας Υόρκης έχει αναμειχθεί στην πώληση αγγείων προερχόμενων από τη μεγάλη κλοπή του μουσείου της Κορίνθου το 1990, και άλλων αρχαιοτήτων που τελικά, σχεδόν όλες, επαναπατρίστηκαν στην Ελλάδα ή στην Ιταλία.

Η πρώτη φωτογραφία με το τμήμα της μαρμάρινης ρωμαϊκής σαρκοφάγου, ήταν σε φάκελο αφιερωμένο με δοσοληψίες που είχε με Ελληνα αρχαιοκάπηλο, που έχει αποβιώσει και αναφέρεται ως Ζε ή ΖΕΝΕ. Σε ξεχωριστό χειρόγραφο σημείωμα ο Μπεκίνα καταγράφει ότι το παρέλαβε, ανάμεσα σε άλλα, στις 25 Μαΐου 1988, πληρώνοντας 60.000 ελβετικά φράγκα.

Σε άλλο χειρόγραφο φαίνεται πως ο Μπεκίνα είχε αγοράσει από τον ΖΕΝΕ αρχαιότητες μεταξύ Νοεμβρίου 1986 και Οκτωβρίου 1988, για περισσότερα από 250.000 δολάρια.
Αλλη Polaroid φωτογραφία με την ίδια αρχαιότητα, είναι κολλημένη σε μία λευκή σελίδα διαστάσεων Α4, όπου έχουν κολληθεί φωτογραφίες και άλλων αρχαιοτήτων που ο «ΖΕΝΕ» εξήγαγε λαθραία από την Eλλάδα στον Becchina. Η σελίδα αυτή φέρει τον τίτλο «PF», που σημαίνει ότι αυτές οι αρχαιότητες (συμπεριλαμβανομένου και του τμήματος της σαρκοφάγου) είχαν αποθηκευθεί από τον Becchina στις αποθήκες που διατηρούσε στο Port Franc της Βασιλείας.

Υπάρχει, τέλος, ένα ακόμα χειρόγραφο σημείωμα του Becchina με το οποίο ζητά από τον Andre Lorenceau, έναν εκ των συντηρητών με τους οποίους συνεργαζόταν για τον καθαρισμό των αρχαιοτήτων πριν διοχετευθούν στο διεθνές εμπόριο, να καθαρίσει («Reinigen») το τμήμα της σαρκοφάγου και να προσθέσει μία βάση σε αυτό («sockeln»), τρυπώντας το.

Σύμφωνα με την παρουσίαση του αντικειμένου από την γκαλερί Royal-Athena Galleries, το τμήμα της σαρκοφάγου έχει κατηγοριοποιηθεί από τον ειδικό στις ρωμαϊκές σαρκοφάγους δόκτορα Guntram Koch ως προερχόμενο από σαρκοφάγο που δημιουργήθηκε προφανώς από το ίδιο εργαστήριο το οποίο δημιούργησε άλλη σαρκοφάγο που σήμερα εκτίθεται στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης.

Η γκαλερί αναφέρει επί λέξει: «Το κομμάτι μας προέρχεται πιθανότατα από το ίδιο εργαστήριο».

Ο δρ Τσιρογιάννης, εκτός από την Ελληνική Αστυνομία, έχει ενημερώσει την Ιντερπόλ και τον ειδικό εισαγγελέα της Νέας Υόρκης. Αναμένεται η αντίδραση της Ελλάδας συνολικά: ως προς την Αστυνομία και ως προς το υπουργείο Πολιτισμού.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ, ethnos.gr