Στο «φως» χειρόγραφα που αποκαλύπτουν μεσαιωνικές θεραπείες φρίκης

Τα περισσότερα χειρόγραφα τοποθετούνται χρονικά στον 14ο ή 15ο αιώνα, με το παλαιότερο να είναι 1.000 ετών - CNNi

Αν η γνώση σας στα παραδοσιακά γιατροσόφια για να ξεπεράσετε ένα κρυολόγημα εξαντλείται στις κοτόσουπες, χειρόγραφα που ανακτήθηκαν πρόσφατα με τοποθετούνται έως και 1.000 χρόνια πριν, ανασύρουν την επιφάνεια τουλάχιστον αδόκιμες θεραπευτικές τεχνικές που δέσποζαν στη μεσαιωνική περίοδο.

Σε αυτά αναδεικνύεται με λεπτομέρειες η βιαιότητα εκείνων των χρόνων, με θεραπευτικές συνταγές με συνδρομή ζώων, με φρικιαστικές λεπτομέρειες για τον τρόπο χρήσης των σπασμένων οστών τους ή του κρανίου τους.

Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ του Ηνωμένου Βασιλείου ξεκίνησε το διετές έργο για την ψηφιοποίηση, την αρχειοθέτηση και τη συντήρηση των περισσότερων από 180 μεσαιωνικών χειρογράφων που περιέχουν περίπου 8.000 μη επεξεργασμένες, χειρόγραφες ιατρικές συνταγές.

Τα περισσότερα χειρόγραφα τοποθετούνται χρονικά στον 14ο ή 15ο αιώνα, με το παλαιότερο να είναι 1.000 ετών.

Μερικά είναι απλά βιβλία τσέπης, ειδικά σχεδιασμένα ώστε να μεταφέρονται εύκολα και θα μπορούσαν να έχουν κατασκευαστεί από τους ίδιους τους ιατρούς, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.

Σχέδια που απεικονίζουν φιάλες με ούρα, με τα διαφορετικά χρώματα για κάθε ασθενή, ενώ πάνω περιγράφονται οι παθήσεις τους - CNNi

Οι συνταγές συνοδεύεται από μια σύντομες απλές οδηγίες, παρόμοιες με αυτές που συναντάμε σήμερα στα βιβλία μαγειρικής.

Περιλαμβάνουν συνηθισμένα υλικά που γνωρίζουμε και σήμερα, όπως βότανα σαν το φασκόμηλο, το δεντρολίβανο, το θυμάρι και η μέντα, καθώς και μπαχαρικά όπως κύμινο, πιπέρι και τζίντζερ.

Συνταγή «για την ασθένεια της εφίδρωσης» του 15ου αιώνα - CNNi

Ωστόσο, κάποια άλλα εγείρουν ερωτήματα, ειδικά εκείνα που προέρχονται από ζώα.

Υποφέρετε από ποδάγρα; Μια μεσαιωνική θεραπεία περιελάμβανε το γέμισμα ενός κουταβιού με σαλιγκάρια και φασκόμηλο και το ψήσιμο του ζώου πάνω από μια φωτιά.

Το λιωμένο λίπος χρησιμοποιούνταν στη συνέχεια για την παρασκευή μιας αλοιφής.

Μια εναλλακτική συνταγή πρότεινε το αλάτισμα μιας κουκουβάγιας και το ψήσιμό της μέχρι αυτή να γίνει σκόνη και να αναμιχθεί με λίπος αγριογούρουνου για τη δημιουργία μιας αλοιφής για επάλειψη στο σώμα του πάσχοντος.

Διάγραμμα του 16ου αιώνα του ανθρώπινου σώματος, που δείχνει τις φλέβες που πρέπει να ανοίξουν για αιμοληψία

Αν έχετε όμως καταρράκτη; Μια συνταγή πρότεινε την ανάμειξη της χοληδόχου κύστης ενός λαγού με μέλι και την εφαρμογή της στο μάτι με ένα φτερό για τρία συνεχόμενα βράδια.

«Αυτά τα γιατροσόφια είναι μια υπενθύμιση του πόνου και της επισφάλειας της ζωής του μεσαίωνα: πριν τα αντιβιοτικά, πριν τα αντισηπτικά και τα αναλγητικά, όπως τα ξέρουμε σήμερα», λέει ο ειδικός στα μεσαιωνικά χειρόγραφα από την πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη Τζέιμς Φρίμαν, ο οποίος ηγείται το πρότζεκτ «Περίεργες Θεραπείες».

«Πίσω από κάθε συνταγή, όσο μακρινή κι αν είναι, κρύβεται μια ανθρώπινη ιστορία: Εμπειρίες αρρώστιας και πόνου, αλλά και η επιθυμία να ζεις και να είσαι υγιής. Μερικά από τα πιο συγκινητικά είναι αυτά που μιλούν για τις ελπίδες ή τις τραγικές απογοητεύσεις των ανθρώπων του Μεσαίωνα: Μια συνταγή «για να κάνεις έναν άντρα και μια γυναίκα να αποκτήσουν παιδιά», να γνωρίζει αν μια έγκυος γυναίκα κουβαλάει αγόρι ή κορίτσι και «να γεννήσει μια γυναίκα νεκρό παιδί», προσθέτει.

Διαγνωστικό διάγραμμα που συνδέει την ηλικία του ασθενούς, την ιδιοσυγκρασία, τις εποχές και τα στοιχεία, του 14ου αιώνα - CNNi

Σάρκα που μεγαλώνει στο μάτι ενός άνδρα, λοιμώδη έλκη και καρκίνοι είναι μερικές μόνο από τις ανησυχητικές ασθένειες που αποκαλύπτονται στα βιβλία συνταγών που επηρέασαν τους μεσαιωνικούς ανθρώπους.

Οι ψηφιακές εικόνες των χειρογράφων, μαζί με λεπτομερείς περιγραφές από τους αρχειοθέτες των εγγράφων, θα δημοσιευτούν και θα διατεθούν ελεύθερα σε οποιονδήποτε να έχει πρόσβαση στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Κέμπριτζ, είπε ο Φρίμαν.

«Στόχος είναι να βοηθήσουμε τόσο τους ερευνητές όσο και το κοινό να κατανοήσουν, να μελετήσουν και να εκτιμήσουν αυτά τα μοναδικά και αναντικατάστατα τεχνουργήματα», πρόσθεσε.

Gruesome medieval remedies revealed in resurfaced manuscripts, cnn