Ιστορίες για το αθέατο νερό στο Μετρό του Πειραιά

Μετρό Πειραιά: Ιστορίες για το αθάνατο νερό

---

Οι αθέατες υδάτινες διαδρομές μέσα στη Γη είναι το θέμα, που αναδεικνύεται εκθεσιακά στον τερματικό σταθμό του Μετρό «Δημοτικό Θέατρο» της Γραμμής 3.

Η μόνιμη αρχαιολογική έκθεση του σταθμού με τίτλο «Ιστορίες για το Αθέατο Νερό» γνωρίζει στους κατοίκους της πόλης αλλά και στον καθένα φυσικά, ιστορίες νερού, που «γράφτηκαν» στην περιοχή εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Πηγάδια που ανοίχτηκαν για να βρεθεί νερό, δεξαμενές που κατασκευάστηκαν προκειμένου να αποθηκευτεί το απαραίτητο για τη ζωή του ανθρώπου αγαθό, κανάλια και αγωγοί για την διαμοίρασή του.

Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών που έγιναν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιά για τη δημιουργία του μετρό αποκαλύφθηκαν 150 κατασκευές, που είχαν σχέση με αρχαία υδροσυστήματα – χαρακτηριστικά της αρχαίας πόλης του Πειραιά – που ήρθαν μάλιστα να προστεθούν στα περισσότερα από 345 πηγάδια και τις 388 δεξαμενές που έχουν βρεθεί σε παλαιότερες ανασκαφές στην πόλη, όπως είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη κατά την ομιλία της.

Υπογραμμίζοντας, ότι αυτό το μεγάλο τεχνικό έργο έγινε η αφορμή της μεγαλύτερης ανασκαφικής έρευνας στον Πειραιά και μάλιστα με πρότυπο τρόπο και με καινοτόμες μεθόδους.

Η νέα δυναμική του Μετρό

«Η έκθεση, η οποία μαζί με το μετρό αποδίδεται στην πόλη, συμβάλλει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της, ιδιαίτερα σήμερα, που η οικονομική, τουριστική και κοινωνική επιτυχία των πόλεων βασίζεται ολοένα και περισσότερο στη δυνατότητα να αναπτύσσουν νέα σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος, που αναδεικνύουν τη δυναμική τους», επισήμανε η υπουργός. Και υπενθύμισε ότι στις αρχές της χιλιετίας ο τρόπος διαχείρισης των αρχαιοτήτων στο πλαίσιο κατασκευής του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου της Αθήνας δημιούργησαν διεθνώς μία σχολή, η οποία έχει γίνει αποδεκτή στην διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία.

«Το έργο του Μετρό στον Πειραιά», είπε η κυρία Μενδώνη «αποδεικνύει ότι η παρουσία αρχαιοτήτων και η έρευνα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, στο πλαίσιο ενός μεγάλου δημόσιου έργου συνιστά ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την πόλη, παρά εμπόδιο στην ομαλή εξέλιξη του έργου. Η αρχαιολογική έρευνα αφηγείται ιστορίες από τη διαχρονική ζωή της πόλης, που μπορούν να συνδυαστούν δημιουργικά με την αναπτυξιακή προοπτική των σύγχρονων πόλεων».

Μη παραλείποντας να σημειώσει την περίπτωση του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου στη Θεσσαλονίκη, όπου «Το ιστορικό όφελος από την αρχαιολογική έρευνα σε όλο το έργο, ιδιαίτερα στους σταθμούς «Αγία Σοφία» και «Βενιζέλου» με την αποκάλυψη -εκτός των άλλων πολύ σημαντικών ρωμαϊκών και βυζαντινών καταλοίπων- οικιστικές μαρτυρίες της Θεσσαλονίκης του Κασσάνδρου είναι τεράστιο», όπως είπε.

Η ιδέα της έκθεσης

Κεντρική ιδέα για τη σύνθεση του μουσειολογικού σκεπτικού στην παρουσίαση του συνόλου στον σταθμό ήταν η σύνδεση της διαχείρισης του νερού με την ιστορική και κοινωνική εξέλιξη της πόλης του Πειραιά από τα Κλασικά χρόνια έως την Ύστερη αρχαιότητα. Έτσι η παρουσίαση του συστήματος υδροδότησης της αρχαίας πόλης αναπτύχθηκε σε πέντε θεματικές ενότητες.

Παράλληλα τα ανασκαφικά δεδομένα που παρουσιάζονται προέρχονται από δύο αλληλοσυμπληρούμενες πηγές, τα οικιστικά κατάλοιπα και τις υπόγειες κατασκευές ύδρευσης. Τα ίχνη των αρχιτεκτονικών δομών, από τη µία πλευρά, µας οδηγούν στην ανάλυση και την ανασύνθεση της εικόνας του πειραϊκού αστικού τοπίου. Τα πηγάδια και οι δεξαμενές, από την άλλη, µαζί µε τα αντικείμενα τα οποία βρέθηκαν, καλυµµένα µε λάσπη στο εσωτερικό τους, µας μεταφέρουν, σαν «χρονοκάψουλες», ιστορίες για τη χρήση των ίδιων των υπόγειων κατασκευών και την καθημερινή ζωή των κατοίκων.

Η ζωή των αρχαίων κατοίκων

Οι θεματικές ενότητες υποστηρίζονται από τέσσερις βασικούς εκθεσιακούς τύπους:

Την έκθεση αντιγράφων των συστημάτων άντλησης, συλλογής και μεταφοράς νερού, όπως εξελίχθηκαν από την ίδρυση της πόλης τον 5ο αι. π.Χ. έως τη ρωμαϊκή περίοδο. Και την έκθεση πρωτότυπων εκθεμάτων που σχετίζονται με τον τρόπο διαμόρφωσης και λειτουργίας μιας πειραϊκής οικίας σε σχέση με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων της πόλης. Το κεντρικό έκθεμα τοποθετήθηκε κάτω από γυάλινο δάπεδο της υπόγειας διάβασης. Πρόκειται για την ανασύσταση ενός ανδρώνα κλασικής οικίας που αποκαλύφθηκε στη σωστική ανασκαφή κατά την κατασκευή του Φρέατος Δεληγιάννη και το οποίο αποσπάστηκε και συντηρήθηκε για το σκοπό αυτό.

Η παρουσίαση εξάλλου, της χρήσης του νερού στην καθημερινή ζωή των αρχαίων κατοίκων του Πειραιά γίνεται με ψηφιακά εκθέματα. Σε videowall προβάλλονται μορφές από την αρχαία εικονογραφία σε ανθρώπινη κλίμακα και σε διάδραση με σκηνικά που μεταβάλλονται παραπέμποντας στην εκάστοτε δραστηριότητα. Και η αφήγηση ολοκληρώνεται με το εποπτικό υλικό που πλαισιώνει την κατά χώραν ανάδειξη της διατηρούμενης δεξαμενής 27, στο επίπεδο της πλατείας Αγ. Κωνσταντίνου, πλησίον της κεντρικής εισόδου του σταθμού.

Γενικότερα στόχος της έκθεσης είναι να αποτελέσει σημαντικό σημείο αναφοράς για τον Πειραιά και τους πολίτες του και να διεκδικήσει έναν ενεργό ρόλο στην ανάδειξη της αρχαίας πόλης.

Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews