Ο Μέγας Παν

Ο Παν είναι γιος του Ερμή και της Νύμφης Δρυόπης και γεννήθηκε στο Λύκαιον όρος, όπου η λατρεία του ήταν αχώριστη μ' εκείνη του Λυκαίου Διός.

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στο Λύκαιο και στην Λυκόσουρα υπήρχαν παλαιότατοι ναοί αφιερωμένοι στον Πάνα, όπου ασκούσαν και την μαντική, καθώς θεωρείτο ότι κατείχε το χάρισμα της προφητείας. Η λατρεία του γινόταν κατά κανόνα σε άντρα (σπήλαια), ενώ στους βωμούς του έκαιγε «άσβεστο πυρ» και προς τιμήν του είχαν θεσπισθεί μυσταγωγικές τελετουργίες και μυητικές τελετές.

Ο Παν περιτριγυρίζεται από Νύμφες κι ερωτοτροπεί μαζί τους. Μία εξ' αυτών, η Σύριγξ, για να τον αποφύγει αρχίζει να τρέχει ως την όχθη του ποταμού Λάδωνα κ' ικετεύει τον ποταμό να την σώσει. Αυτός εισακούει την παράκλησή της κι όταν ο Παν πλησιάζει την Νύμφη και προσπαθεί να την αρπάξει, δεν του μένει στο χέρι παρά ένα καλάμι! Θρηνώντας για το πάθημά του ο Παν, ακούει έναν μουσικό ήχο που παράγεται από τον αέρα, καθώς περνάει μέσα από τις καλαμιές. Τότε κόβει καλάμια, τα ενώνει μεταξύ τους με κερί και φυσώντας τα, αρχίζουν να βγαίνουν μουσικοί ήχοι.

Έτσι γεννήθηκε η σύριγγα/αυλός που γοήτευσε τους τσοπάνηδες της Αρκαδίας κι έγινε το σύμβολο του Πανός.

Έχοντας επινοήσει τον αυλό, είναι κι αυτός θεός της μουσικής και καθώς η μουσική υποβοηθάει τον χορό, ο Παν επίδεται σ' αυτόν με πάθος!

Ο Παν με την μουσική του, μας μυεί στην μουσική των σφαιρών και στην αρμονία του σύμπαντος, συνδέοντας τον μικρόκοσμο με τον μεγάκοσμο.

Δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως τον Πάνα συνοδεύουν οι Μαινάδες, ιέρειες του Διονύσου, οι οποίες υπό την τελετουργική θεϊκή μανία, χορεύουν εκστατικά, "παραδομένες" σε μέθεξη.

Επειδή οι Μαινάδες, είναι εκείνες που μπορούν να "συλλάβουν" τις συχνότητες που εκπέμπει μέσα από τα Συμπαντικά Ηχεία ο ά ϋ λ ο ς α υ λ ό ς του Πάνος!

Όσο για την σφοδρή επιθυμία του για τις Νύμφες, δεν είναι παρά διακαής πόθος ένωσης με την ουσία της (φυλακισμένης, εντός σάρκινου περιβλήματος) ψυχής.

Πόθος για ανέλιξη σε λεπτοφυέστερα πεδία, καθώς οι Νύμφες είναι εκείνες που αναλαμβάνουν την ύφανση της ψυχής με το σώμα κατά την ενσάρκωση και γενικά εμψυχώνουν την Φύση.

Ο Παν είναι επίσης ερωτευμένος με την Αφροδίτη, διότι οι ψυχές που ενσαρκώνονται και δέχονται την επίδραση του Λόγου, τείνουν -δυνητικά- προς το Νοητό Κάλλος, που αντιπροσωπεύει η θεά.

Πόσο γλαφυρά τα "ζωγραφίζει" όλα ο Μέγας Παν, με τρόπο ανυπέρβλητα Μυστηριακό!

Επίσης

η δυσμορφία του Πανός, ο οποίος απεικονίζεται κερασφόρος, με πόδια τράγου, γένια και μυτερά αυτιά, μισός άνθρωπος και μισός τράγος, περιέχει έναν σπουδαίο συμβολισμό.

Η διφυής μορφή του είναι ύψιστη εικόνα που παρουσιάζει την συνύπαρξη της ζωώδους και ανθρώπινης φύσης στο ίδιο ον, μεταφέροντας τον διχασμό μπροστά στην κρίση μας.

Στην κατώτερη, ζωική υπόστασή του, ο Παν εκπροσωπεί τα πάθη, τις ψυχικές αδυναμίες, ελαττώματα, διαστροφές και φοβίες. Στην ανώτερη ανθρώπινη υπόσταση, συμβολίζει τον νοήμονα άνθρωπο που προσπαθεί να κατακτήσει την γνώση.

Τα κέρατα (που τόσο διασύρθηκε η αληθινή τους έννοια) στην κορυφή της κεφαλής του, ως κεραίες, δύνανται να επιφέρουν την προσδοκούμενη σύνδεση/επαφή του ανθρώπου με το Θείον.

Στην κρίση και στην δυνατότητα πρόσληψης της κάθε ψυχής, επαφίεται η ΕΝΩΣΙΣ!

Συνοψίζοντας,

Ο Παν μας μυεί σε συνειδησιακή μεταστοιχείωση και ψυχική/πνευματική ανέλιξη που "λειτουργεί" ως ενοποίηση των ΠΑΝΤΩΝ προς το ΟΛΟΝ!

Είναι ο Ιεροφάντης που οδηγεί την ψυχή του Μύστη προς την εναρμόνιση του κατώτερου ζωώδους με το άνω θρώσκον μέρος της ένσαρκης ψυχής, την εξ' αυτού αυτογνωσία και την ποθούμενη θέωση!

Πρόκειται για εμπειρία μύησης που δεν εξηγείται με λέξεις, αλλά βιώνεται σε βάθος ψυχής ως προσδοκούμενη ευδαιμονία.

Δυστυχώς, ο Χριστιανισμός μετέστρεψε τον Μυσταγωγό των Ελλήνων σε διάβολο... Με την επικράτηση της νέας θρησκείας, ο Παν αντιστράφηκε σε σατανά, καθώς η μορφή του υιοθετήθηκε κι επικράτησε, διαστροφικά, ως μορφή της κόλασης!!!

Αλλά ότι κι αν προσπάθησαν να κάνουν σε βάρος της Ελληνικής Κοσμοθέασης, εμείς ακουμπάμε στον λόγο του μεγάλου μας Κωστή Παλαμά, ο οποίος αποκαλύπτει ότι:

... η αρχαία ψυχή ζει μέσα μας αθέλητα κρυμμένη· ο Μέγας Παν δεν πέθανεν, όχι· ο Παν δεν πεθαίνει! Στίλβη Μ.Μ.

---

Τον ισχυρό Πάνα καλώ, προστάτη των ποιμένων,

τον ουρανό, τη θάλασσα κι ολόκληρο τον κόσμο,

τη γη, όλων βασίλισσα, την άσβεστη τη φλόγα,

όλα αυτά που του Πανός λογίζονται κομμάτια.

Ευλογημένε χορευτή, περιπλανώμενε, έλα

συ των Ω ρών ομόθρονε, με τα τραγίσια πόδια,

συ βακχευτή θε'οπνευστε, που ζεις επάνω στ' άστρα,

την αρμονία απηχείς του κόσμου με τραγούδι

συ των ανθρώπων ξάφνιασμα, που προκαλείς το φόβο,

που σε λατρεύουν στις πηγές ποιμένες και βουκόλοι,

εύστοχος είσαι, θηρευτής και της Ηχώς ο φίλος,

συγχορευτή συ των νυμφών, που από παντού γεννιέσαι,

γεννήτορα των πάντων, θεέ, μ' ονόματα περίσσια,

Παιάνα κοσμοκράτορα, την αύξηση ευοδώνεις,

φέρνεις το φως και τους καρπούς και μες τα σπήλαια μένεις,

οξύθυμε, αληθινός ο κερασφόρος Δίας.

Το απέραντο σώμα της γης στηρίζεται σε σένα

και το νερό, που στα βαθιά με ρεύματα κυλάει,

της άοκνης της θάλασσας σε σένα υπακούει

κι ο Ωκεανός που με νερά τη γη την περιζώνει

κι ο αέρας που αχώριστο του βίου είναι κομμάτι,

ζωής σπηνθήρας και ψηλά, στην κορυφή επάνω,

της αεικίνητης φωτιάς το πυρωμένο μάτι.

Το θείο το πλύμορφο οι προσταγές σου ορίζουν

κι αλλάζεις με φριντίδες σου τις φύσεις των πραγμάτων

και με δική σου μέριμνα όλων τη φύση αλλάζεις

θρέφοντας γενεά θνητών στον άπειρο τον κόσμο.

Αλλά μακάριε, βακχευτή, θεόπνευστε, αποδέξου

τις αγιασμένες τις σπονδές, καλό θάνατο δώσε

στης γης την άκρη διώχνοντας του πανικού τον τρόμο".

Ορφικός Ύμνος στον Πάνα

Πηγή