Valhalla: Στα άδυτα της σκανδιναβικής μυθολογίας

Διαβάζοντας τις ιστορίες της σκανδιναβικής μυθολογίας, μεταφέρεσαι αυτομάτως σε πολυεπίπεδους κόσμους, γεμάτους μαγεία, μοχθηρές και φωτεινές θεότητες, ξωτικά, νάνους και γίγαντες. Μπροστά σου ξεδιπλώνονται αιώνιες διαμάχες σκότους και φωτός, τόσο ενδιαφέρουσες και συνάμα τόσο εντυπωσιακές, που εξηγούν απόλυτα τον λόγο που η σκανδιναβική μυθολογία ελκύει μοναδικά τους αναγνώστες της.

Ουσιαστικά, πρόκειται για τους μύθους, τις δοξασίες και τις παραδόσεις των Βίκινγκς που αν και παρέμειναν ζωντανοί χάριν του προφορικού λόγου, κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να καταγραφούν και συνεπώς συμπεριλαμβάνονται στα ιερά τους κείμενα (Edda).

Η αρχή των πάντων στην σκανδιναβική μυθολογία

Όπως προαναφέρθηκε, η σκανδιναβική μυθολογία σε μεταφέρει σε πολυεπίπεδους κόσμους μεταφορικά, αλλά και κυριολεκτικά, καθώς το Σύμπαν χωρίζεται σε τρία επίπεδα, εκ των οποίων το καθένα διαιρείται σε άλλους τρεις κόσμους. Συνολικά, δηλαδή, υπάρχουν εννέα κόσμοι και όλοι τους στηρίζονται στα κλαδιά ενός δέντρου, του Yggdrasill, το οποίο θεωρείται ως το Παγκόσμιο Δέντρο. Τα βασικά επίπεδα είναι το Helheim (Κόσμος των Νεκρών, εξού και η λέξη hell=κόλαση στα αγγλικά), η Midgard (Γη των ανθρώπων) και η Asgard (Γη των θεών). Στα υπόλοιπα επίπεδα συναντάμε νάνους, γίγαντες, ξωτικά του φωτός και του σκότους.

Το βασικότερο χαρακτηριστικό της σκανδιναβικής μυθολογίας είναι πως το πάνθεον είναι διαιρεμένο σε δύο ομάδες, τους Aesir (θεοί του πολέμου) και τους Vanir (θεοί της γονιμότητας) και κανένας από αυτούς δεν είναι αθάνατος. Μπορεί να είναι αγέραστοι λόγω των μήλων της Idunn (που τους χαρίζουν την αιώνια νιότη), αλλά όχι και απέθαντοι.

Η αιώνια διαμάχη των ομάδων αυτών, έληξε μετά από έναν πόλεμο και οι Aesir αναγνωρίστηκαν ως κυρίαρχοι όλων, με πατέρα και κεφαλή τον θεό Odinn.

Odinn: Ο αρχηγός των θεών

Ο Odinn, ή αλλιώς Γκρίζος Θεός, ήταν ο αρχηγός όλων, πάνσοφος, διαμορφωτής των εννέα κόσμων και δημιουργός των πρώτων ανθρώπων. Εκτός από θεός του πολέμου, θεωρείται και θεός της γνώσης, της ποίησης και της νίκης. Πολλές φορές, παρουσιάζεται και ως ψυχοπομπός που μετέφερε τις νεκρές ψυχές στον Κάτω Κόσμο. Σύμβολα του ήταν τα δυο του κοράκια, τα οποία -σύμφωνα με τους θρύλους- πετούσαν όλη την ημέρα και το βράδυ επέστρεφαν στον αφέντη τους και του ανέφεραν τι συνέβη στον κόσμο.

Υπάρχουν πολλοί μύθοι σχετικά με τον Odinn. Ένας από αυτούς, εξηγεί και τον λόγο για τον οποίο παρουσιάζεται μονόφθαλμος, καθώς θυσίασε το ένα του μάτι για να αποκτήσει το δώρο της προφητείας.

Ήταν παντρεμένος με την Frigg, προστάτιδα της οικογενειακής εστίας και ένας από τους γιους τους ήταν ο Baldur, θεός της ομορφιάς, της ειρήνης και της αγνότητας. Άξιος αναφοράς αποτελεί ο μύθος γύρω από το θάνατο του ευγενικού Baldur, ο οποίος είναι και ένας από τους πιο συγκινητικούς της σκανδιναβικής μυθολογίας. Κάποτε, λοιπόν, η μητέρα του είδε ένα πολύ κακό όνειρο σχετικά με το παιδί της, το οποίο και θεώρησε προφητικό. Τότε, λοιπόν, για να τον προστατέψει, έβαλε όλα τα πλάσματα της Γης να υποσχεθούν πως ποτέ δεν θα τον έβλαπταν, εξασφαλίζοντας έτσι την αθανασία του. Όλα τα πλάσματα συμμορφώθηκαν στις απαιτήσεις της θεάς, εκτός από ένα ασήμαντο αγριόχορτο, το γκυ. Μετά από πολλά χρόνια και όταν ο θεός της απάτης (Loki) έμαθε το τρωτό του σημείο, έβαλε τον τυφλό αδερφό του Baldur κατά την διάρκεια ενός παιχνιδιού να του πετάξει ένα βέλος από γκυ, το οποίο τελικά τον σκότωσε.

Loki: Ο πανούργος και δολοπλόκος θεός της σκανδιναβικής μυθολογίας

Μισός γίγαντας, μισός θεός, ο Loki, θεός της απάτης αποτελεί μια μυστηριώδη φιγούρα στο σκανδιναβικό πάνθεον. Βρισκόταν υπό την προστασία του Odinn και ζούσε μαζί με τους Aesir, αλλά πολλές φορές δεν δίσταζε να τους διχάζει, να τους δημιουργεί προβλήματα και τελικώς να τους μαχαιρώνει πισώπλατα. Αυτός ήταν, άλλωστε, ο υπεύθυνος για την εξαφάνιση των μήλων της Idunn και συνεπώς υπεύθυνος για την εξαφάνιση της νιότης των θεών.

Παντρεμένος με την Sigyn, έκανε τρία παιδιά, φοβερά στην όψη και υπεύθυνα για την αρχή του τέλος των θεών.

Hel: Κόρη του Loki, βασίλισσα του Κάτω Κόσμου (Helheim), εξόριστη του Odinn. Είχε εξουσία πάνω σε όλους τους κατοίκους των εννέα κόσμων που δεν πεθαίναν ένδοξα στην μάχη, αλλά εξαιτίας ασθενειών ή γηρατειών.

Jörmungandr: Πρόκειται για το Ερπετό της Γης, ένα τεράστιο μυθικό φίδι, που τυλίγει τον κόσμο των θνητών. Ήταν αιώνιος αντίπαλος του Thor, τον οποίον και σκοτώνει στην συντέλεια του κόσμου.

Fenrir: Με την μορφή λύκου, ο πιο τρομερός γιος του Loki είναι υπεύθυνος για το τέλος των θεών. Μπορεί να τον είχαν αιχμαλωτίσει προσωρινά, όμως εκείνος απελευθερώθηκε και σκότωσε τον αρχηγό και πατέρα των θεών, Odinn.

Thor και Tyr: Οι γιοι του Odinn

Κοκκινομάλλης και γενειοφόρος, ο Thor είναι από τους πιο γνωστούς θεούς της σκανδιναβικής μυθολογίας, καθώς συστήθηκε στο ευρύ κοινό μέσα από την μεγάλη οθόνη. Γιος του Odinn και θεός του κεραυνού και της αστραπής, κατείχε το περίφημο Mjollnir, το πολεμικό σφυρί το οποίο με μαγικό τρόπο επέστρεφε στον ίδιο, αφού πρώτα έβρισκε τον στόχο του. Το όπλο αυτό του δόθηκε ως δώρο από τους νάνους, τους καλύτερους τεχνίτες και των εννέα κόσμων.

Εσύ το ήξερες;

Η λέξη Thursday στα αγγλικά προκύπτει από την ημέρα του Θωρ (Tor’s Day ή Thor’s Day)!

Ο άλλος γιος του Odinn, ήταν ο μονόχειρας Tyr, θεός του πολέμου, όπως και ο πατέρας του. Ο Tyr περιγράφεται ως ο πιο γενναίος εκ των θεών, καθώς όταν εκείνοι -φοβούμενοι την τρομερή απειλή και γνωρίζοντας την μοίρα τους- προσπάθησαν να αλυσοδέσουν τον Fenrir με την θέληση του κατά τη διάρκεια ενός «παιχνιδιού δύναμης», αυτός θυσιάστηκε για το καλό όλων. Όταν, λοιπόν, έδεναν το κτήνος, αυτό έσπαγε όποια αλυσίδα του έβαζαν. Τελικά, οι νάνοι έφτιαξαν μια μαγική λουρίδα, πολύ δυνατή και ανθεκτική, και ο Fenrir υποψιάστηκε την εξαπάτηση. Έτσι, αρνήθηκε να δεθεί, εκτός αν κάποιος εξ αυτών τοποθετούσε το δεξί του χέρι στο στόμα του. Ο Tyr, γνωστός για το μεγάλο θάρρος του, συμφώνησε και οι υπόλοιποι θεοί έδεσαν τον λύκο, ο οποίος μόλις κατάλαβε πως δεν μπορεί να ξεφύγει, έκοψε το χέρι του θεού.

Η ονομασία της λέξης Τρίτη (Τuesday) στα αγγλικά προκύπτει από την ημέρα του Tyr!

Valhalla και Valkyries

Οι Valkyries (Valkyrjur) ήταν θηλυκές θεότητες της σκανδιναβικής μυθολογίας που υπηρετούσαν τον Oddin. Το όνομα τους σημαίνει «αυτές που επιλέγουν τους σφαγιασθέντες». Θεωρείται πως κατά κάποιο τρόπο είχαν συγγένεια με τα κοράκια, τα οποία πετούσαν πάνω στα πεδία των μαχών και επέλεγαν πτώματα. Το καθήκον των Valkyrjur ήταν να επιλέγουν τους πιο γενναίους από όσους έπεσαν στην μάχη και να τους μεταφέρουν στην Valhalla. Όλοι οι υπόλοιποι, που δεν πέθαναν με ένδοξο τρόπο, πήγαιναν αμέσως στο Helheim.

Το καθήκον τους ήταν ιερό, καθώς ο Oddin χρειαζόταν πολεμιστές για την μάχη των μαχών, το Ragnarok. Η θρυλική Valhalla (αίθουσα των νεκρών) ήταν ένα παλάτι που είχε ασπίδες και δόρατα στους τοίχους. Ήταν φρουρούμενο και τόπος όπου γίνονταν μάχες μεταξύ των πολεμιστών, προκειμένου να βελτιώσουν τις τεχνικές τους και να είναι έτοιμοι για την σύρραξη με τον Fenrir. Στο τέλος της ημέρας, οι πληγές και τα τραύματα των πολεμιστών επουλώνονταν με τρόπο μαγικό και οι Valkyrjur τους περιποιούνταν, δίνοντας τους φαγητό και υδρόμελο για να ξεδιψάσουν.

Ragnarok: Η μάχη των μαχών της σκανδιναβικής μυθολογίας

Η λέξη Ragnarok σημαίνει «η μοίρα των θεών» και ουσιαστικά πρόκειται για το τέλος του κόσμου όπως τον ήξεραν μέχρι τότε και το τέλος των θεών. Είναι μια διαμάχη μεταξύ των θεών (Aesir και Vanir) με τους Γίγαντες και διάφορα τέρατα, με ηγέτη τον Loki.

Όταν θα ξεκινήσει αυτή η κρίσιμη ημέρα, θα προκύψουν τεράστιες φυσικές καταστροφές που θα οδηγήσουν σε έναν πολύ βαρύ χειμώνα, ο οποίος θα κρατήσει τρία χρόνια. Έπειτα, οι θεοί θα πολεμήσουν με τους Γίγαντες, με την μάχη να τελειώνει με μια πυρκαγιά που θα καταστρέψει το Σύμπαν και την Γη να βυθίζεται στη θάλασσα. Μια νέα Γη θα αναδυθεί και θα κατοικηθεί από όσους θεούς επιζήσουν και ένα ζευγάρι ανθρώπους.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως οι θεοί γνωρίζουν την μοίρα τους, ξέρουν ότι δεν θα ξεφύγουν από αυτήν και ότι θα πεθάνουν, όμως είναι έτοιμοι να πολεμήσουν μέχρι τέλους. Ο Odinn θα σκοτωθεί από τον Fenrir, ο οποίος θα τον καταπιεί ολόκληρο. Ο Thor θα πεθάνει από το δηλητηριώδες δάγκωμα του Jörmungandr, αφότου το σκοτώσει. Από την μοίρα τους δεν θα γλιτώσουν ούτε ο Tyr και ο Loki, καθώς ο πρώτος θα υποκύψει στα τραύματα του και ο δεύτερος θα καεί στην φωτιά του Sourt.

Το θετικό της υπόθεσης είναι πως ο θεός της αγνότητας, Baldur, που πέθανε από το βέλος από γκυ, θα αναστηθεί και θα κυβερνήσει μαζί με τους εναπομείναντες θεούς της Asgard, μετά το πέρας του Ragnarok.

Πηγή: maxmag