Η πρώτη γυναίκα που πραγματοποίησε τον περίπλου της Γης και ανακάλυψε τη βουκαμβίλια

Σπουδαία βοτανολόγος, η πρώτη γυναίκα που πραγματοποίησε τον περίπλου της Γης και εκείνη που ανακάλυψε τη βουκαμβίλια....

Ο λόγος για τη Γαλλίδα εξερευνήτρια, Ζαν Μπαρέ.

Σπουδαία βοτανολόγος

Γεννήθηκε στις 27 Ιουλίου του 1740, στο χωριό Λα Κομέλ της Βουργουνδίας, σε μια φτωχή οικογένεια αγροτών. Από μικρή έδειξε το ενδιαφέρον της για τα βότανα. Άρχισε να μαθαίνει για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες και σταδιακά έγινε ειδική στον εντοπισμό και την αναγνώριση διαφόρων φυτών.

Το 1760, σε ηλικία 20 ετών, γνώρισε, μάλλον τυχαία, τον σπουδαίο βοτανολόγο, Φιλίπ ντε Κομερσόν. Εκείνος, γρήγορα αναγνώρισε το πάθος και την κατάρτισή της και την προσέλαβε ως οικιακή βοηθό στο σπίτι του. Εκτός, όμως, από χρέη οικονόμου, η Μπαρέ θα αναλάμβανε και τον ρόλο του βοηθού, οπότε δέχτηκε με χαρά.

Η Ζαν Μπαρέ. Σπουδάια βοτανολόγος και η πρώτη γυναίκα που έκανε τον περίπλου της Γης (Πηγή: Wikipedia)

Τον Απρίλιο του 1762, η γυναίκα του Κομερσόν γέννησε το παιδί τους και όντας ήδη άρρωστη, πέθανε. Ο βοτανολόγος και η νέα του βοηθός, γοητευμένοι ο ένας απ’ τον άλλον, γρήγορα ανέπτυξαν ερωτικό δεσμό.

Δύο χρόνια αργότερα, η Ζαν Μπαρέ έμεινε έγκυος και μετακόμισαν στο Παρίσι. Το παιδί τους γεννήθηκε τον Δεκέμβριο του 1964 και το καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς, ξεψύχησε.

Όταν η Ζανέ Μπαρέ έγινε άντρας

Το 1765, ο Κόμερσον προσκλήθηκε να συμμετάσχει στην αποστολή του Μπούγκενβιλ. Ο ιστορικός φυσιοδίφης μαζί με επίλεκτους βοτανολόγους θα έκαναν τον γύρο του κόσμου, προκειμένου να ανακαλύψουν νέα φυτά και βότανα.

Ο Κoμερσόν, αν και η υγεία του ήταν ήδη επιβαρυμένη, δέχτηκε μονομιάς. Ωστόσο, απαίτησε να τον συνοδέψει η σύντροφος και βοηθός του, Ζαν Μπαρέ. Ήταν η μόνη που θα μπορούσε να τον φροντίζει κατά την διάρκεια του ταξιδιού και να τον βοηθά στις έρευνες του.

Υπήρχε, όμως, ένα πρόβλημα. Οι γυναίκες απαγορεύονταν αυστηρά να συμμετάσχουν στις ναυτικές αποστολές. Έτσι, η πολυμήχανη και θαρραλέα βοτανολόγος αποφάσισε να μεταμφιεστεί σε άνδρα.

Η πρώτη γυναίκα που έκανε τον περίπλου της Γης.

Με ανδρικά ρούχα και αρρενωπή κοψιά επιβιβάστηκε μαζί με τον Κομερσόν, στο γαλλικό πλοίο «Ετουάλ» (Etoile, Αστέρι). Ο πλοίαρχος, λέγεται πως τους παραχώρησε τη καμπίνα του, μόλις είδε το μεγάλο εξοπλισμό του βοτανολόγου.

Για καλή της τύχη, η Ζαν, θα μπορούσε να απολαμβάνει το ταξίδι απομονωμένη από το υπόλοιπο πλήρωμα, μειώνοντας τις πιθανότητες να γίνει αντιληπτή. Και πράγματι, αυτό γινόταν, μέχρι που έφτασαν στην Ταϊτή, το μεγαλύτερο νησί της σημερινής Γαλλικής Πολυνησίας.

Εκεί, καθώς το ζεύγος βοτανολόγων εξερευνούσε τη γη, ένας ιθαγενής αντιλήφθηκε τη μεταμφιεσμένη γυναίκα. Όταν το υπόλοιπο πλήρωμα και ο Μπούγκενβιλ έμαθε την πραγματική ταυτότητα της Μπαρέ, ανάγκασε το ζευγάρι να εγκαταλείψει το πλοίο και τους «απέλασε» στον Μαυρίκιο, που τότε βρισκόταν υπό γαλλική κυριαρχία.

Σύμφωνα με τη βιογραφία της Ζαν Μπαρέ και του Κομερσόν, το ζευγάρι όντως βρέθηκε στην εξωτική γαλλική αποικία. Ωστόσο, η τιμωρητική απέλασή τους, αμφισβητείται.

Η ανακάλυψη της βουκαμβίλιας.

Σύμφωνα με μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας, το ψέμα της Μπαρέ αποκαλύφθηκε, όταν ο Μπούγκενβιλ αποφάσισε να πάρει μαζί του τον Ταϊτινό Αουτόρου, για να τον παρουσιάσει στον Λουδοβίκο.

Ο Αουτόρου είχε καταλάβει πως ο Ζαν ήταν στην πραγματικότητα γυναίκα και κατά η διάρκεια του ταξιδιού, το εμπιστεύτηκε στον Μπούγκενβιλ.

Εκείνος, εντυπωσιασμένος από το θάρρος και το ψυχικό σθένος της Μπαρέ, αποφάσισε να «κρατήσει» το μυστικό του ζευγαριού. Ο Κομερσόν και η Μπαρέ, έπρεπε να του ανταποδώσουν τη χάρη. Έτσι, έδωσαν το όνομά του σε ένα φυτό που ανακάλυψαν στη Βραζιλία. Τη βουκαμβίλια (Bougainvillea).

Η Google τίμησε τη Ζαν Μπαρέ, γιορτάζοντας τα γενέθλιά της στις 27 Ιουνίου, με ένα google doodle.

Το τέλος

Ο Μπούγκενβιλ μπορεί να κολακεύτηκε από τη κίνηση τους, όμως δεν έπαψε να ανησυχεί μήπως το πλήρωμα αντιληφθεί την παρουσία της «παράνομης» γυναίκας.

Έτσι, όταν πλησίαζαν το Μαυρίκιο, έπεισε τον Κομερσόν να μείνει με τη γυναίκα του στο νησί, όπου και θα απολάμβανε την φροντίδα του Κυβερνήτη, Πιερ Πουάβρ. Ο Κομερσόν ήταν πια βαριά άρρωστος και η Μπαρέ ανησυχούσε μήπως δεν καταφέρουν να φτάσουν μέχρι τη Γαλλία. Γι’ αυτό και δέχτηκαν την τιμητική προσφορά του Μπούγκενβιλ.

Το 1773 ο Κομερσόν πέθανε στον Μαυρίκιο. Η Μπαρέ άνοιξε ένα καμπαρέ, για να βγάζει τα προς το ζην και τον επόμενο χρόνο γνώρισε έναν Γάλλο αξιωματικό και τον παντρεύτηκε.

Σύντομα, επέστρεψε στη Γαλλία. Πλέον, έφερε τον τίτλο της πρώτης γυναίκας στην ιστορία που έκανε τον περίπλου της Γης.

Η Ζανέ Μπαρέ, πέθανε στις 5 Αυγούστου του 1807, σε ηλικία 67 ετών.

Μόλις το 2012, ένα φυτό από το γένος Solanum, το οποίο περιλαμβάνει πατάτες, ντομάτες και μελιτζάνες, ονομάστηκε προς τιμήν της, Solanum Baretiae.

Πηγή: mixanitouxronou