Οι αλυσοδεμένοι Ελληνικοί σκελετοί μπορεί να διηγούνται την άνοδο της αρχαίας Αθήνας

Οι αρχαιολόγοι μελετούν αρχαιοελληνικούς αλυσοδεμένους σκελετούς που βρέθηκαν στο αρχαίο νεκροταφείο το 2016 στο λιμάνι του Φαλήρου, προκειμένου να κατανοήσουν την άνοδο της πόλης-κράτους της Αθήνας.

Το νεκροταφείο του Φαλήρου είναι ένας από τους μεγαλύτερους τέτοιους χώρους που έχουν ανασκαφεί στην Ελλάδα, καθώς περιέχει περισσότερους από 1.500 αρχαιοελληνικούς σκελετούς και χρονολογούνται στον 8ο-5ο αιώνα π.Χ.

Σκελετοί ανθρώπων με τα χέρια δεμένα πίσω από την πλάτη τους σε ομαδικούς τάφους θεωρούνται σημαντικοί για την κατανόηση των πολιτικών της Αθήνας εκείνης της εποχής και για το πώς ιδρύθηκε η πόλη-κράτος.

Οι ανασκαφές στην τοποθεσία αποκάλυψαν αρχαιοελληνικούς αλυσοδεμένους σκελετούς

Οι ανασκαφές στο νεκροταφείο στο Φάληρο ξεκίνησαν πριν από έναν αιώνα. Όμως, μεγάλης κλίμακας εργασίες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 2012-2016 από το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, με επικεφαλής την αρχαιολόγο Στέλλα Χρυσουλάκη.

Αρκετοί αρχαίοι Ελληνικοί σκελετοί αφαιρέθηκαν σε ογκόλιθους για μελλοντική μικροανασκαφή. Έγινε επίσης ψηφιοποίηση των αρχαιολογικών καταγραφών, φωτογραφιών και χαρτών. Ωστόσο, η διατήρηση και η ανάλυση πρέπει να γίνουν από ειδικούς στη βιοαρχαιολογία και την ιατροδικαστική ανθρωπολογία.

Η έκθεση αναφέρει ότι οι σκελετοί που βρέθηκαν θάφτηκαν με διάφορους τρόπους. Οι περισσότεροι ενταφιάστηκαν σε απλούς λακκοειδείς τάφους, αλλά σχεδόν το ένα τρίτο είναι βρέφη και παιδιά θαμμένα σε μεγάλα πιθάρια. Περίπου το 5 τοις εκατό των λειψάνων που βρέθηκαν είναι από αποτεφρώσεις με νεκρικές πυρές και υπάρχουν μερικοί κιβωτιόσχημοι τάφοι με πέτρα. Ένα άτομο επίσης θάφτηκε σε μια ξύλινη βάρκα που χρησιμοποιήθηκε ως φέρετρο.

Οι δεμένοι σκελετοί έχουν προβληματίσει τους ερευνητές καθώς υπάρχουν πολύ λίγες περιπτώσεις δεσμευμένων θανάτων στον αρχαίο κόσμο και θα μπορούσαν να υποδηλώνουν τιμωρία, σκλαβιά ή θανατική καταδίκη.

Η εξέταση και η ανάλυση 1.500 σκελετών από βιοαρχαιολόγους και γεωαρχαιολόγους είναι μια χρονοβόρα και δαπανηρή διαδικασία και απαιτείται σημαντική χρηματοδότηση.

Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι η ανάλυση των σκελετών μπορεί να μας δώσει ένα παράθυρο σε μια κρίσιμη περίοδο της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, λίγο πριν την άνοδο της πόλης-κράτους. Οι τέσσερις κύριοι στόχοι που ακολουθούν τη διατήρηση των σκελετών:

1) Να ερευνήσουμε τις αγκυλωμένες και άλλες παρεκκλίνουσες ταφές, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που πετούν σε ομαδικούς τάφους και να αποφασίσουμε αν είναι θύματα της πολιτικής αναταραχής που προηγήθηκε της ανόδου της αθηναϊκής δημοκρατίας.

2) Να μελετήσουν τις ταφές των παιδιών για να μάθουν περισσότερα για τη βρεφική και παιδική ηλικία στον αρχαίο κόσμο.

3) Για να μάθουμε περισσότερα για τη διατροφή των ανθρώπων σε αυτή την αρχαία πόλη και για να γνωρίζουμε αν οι κάτοικοί της υπέκυπταν σε ασθένειες που πέρασαν εύκολα από ναυτικούς και άλλους ταξιδιώτες από μακρινές χώρες.

4) Να προχωρήσουμε πέρα από την ανάλυση των επίλεκτων ατόμων που έχουν ταφεί με περίτεχνα κτερίσματα, εστιάζοντας στις πιο απλές ταφές, για να ρίξουμε φως σε όλες τις κοινωνικές τάξεις της αρχαίας Αθήνας.

Επικεφαλής του Φαλήρου Bioarchaeological Project, είναι η βιοαρχαιολόγος Jane Buikstra, ιδρυτική διευθύντρια του Κέντρου Βιοαρχαιολογικής Έρευνας στο State University της Αριζόνα και ο γεωαρχαιολόγος Παναγιώτης Καρκανάς, διευθυντής του Εργαστηρίου Wiener στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.