Το μεγαλύτερο ψηφιδωτό στον κόσμο - Από την εποχή που οι Έλληνες κυβερνούσαν την Αντιόχεια

Το Antakya Museum Hotel στην Τουρκία είναι σήμερα μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας. Κατά την κατασκευή του, οι εργάτες ανακάλυψαν ένα μωσαϊκό 2.000 ετών που εκτείνεται σε 9.000 τετραγωνικά πόδια (περίπου 850 τετραγωνικά μέτρα)! Είναι το μεγαλύτερο ψηφιδωτό κομμάτι στον κόσμο και πραγματικά ένα εκπληκτικό θέαμα.

Το τεράστιο ψηφιδωτό, το οποίο άνοιξε πρόσφατα στο κοινό ως μέρος του νεόκτιστου Antakya Museum Hotel, ανακαλύφθηκε το 2010 από ένα συνεργείο κατασκευής που έσκαβε τα θεμέλια του νέου ξενοδοχείου. Η ανακάλυψη ήταν πέρα από κάθε τι θα περίμενε κανείς. Κρυμμένο κάτω από τα θεμέλια του μελλοντικού ξενοδοχείου βρισκόταν το μεγαλύτερο ψηφιδωτό στον κόσμο.

Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι αυτό το τεράστιο ψηφιδωτό κομμάτι με τις περίπλοκες γεωμετρίες του ήταν το πάτωμα ενός δημόσιου κτιρίου στην αρχαία πόλη της Αντιόχειας, μιας από τις σημαντικότερες πόλεις της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών. Αν και υπέστη ζημιές κατά τη διάρκεια μιας σειράς μεγάλων σεισμών το 526 και το 528 μ.Χ., ορισμένες από αυτές τις ζημιές στην πραγματικότητα ενισχύουν μόνο τις θεαματικές οπτικές του ιδιότητες, καθώς το ψηφιδωτό παρέμεινε συνδεδεμένο με το δάπεδο και ως επί το πλείστον άθικτο ακόμη και όταν το ίδιο το θεμέλιο κυματιζόταν άγρια. Αυτή η ανομοιομορφία στο επίπεδό κάνει το ψηφιδωτό να μοιάζει σαν ένα κυματιστό τεράστιο, όμορφο χαλί.

Ιστορία της περιοχής

Ιδρύθηκε το 300 π.Χ. από έναν από τους στρατηγούς του διαδόχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Σέλευκο Α΄. Η Αντιόχεια ήταν η πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Σελευκιδών μέχρι την κατάκτησή της από τη Ρώμη το 63 π.Χ. Η τοποθεσία της την έκανε σημαντικό εμπορικό κόμβο μεταξύ της Μεσογείου και της Ανατολής.

Στην ακμή της, η Αντιόχεια είχε πληθυσμό μισό εκατομμύριο και ήταν τόσο σημαντική που θεωρήθηκε αντίπαλος πρώτα της Αλεξάνδρειας και μετά της Κωνσταντινούπολης ως η δεύτερη πιο σημαντική πόλη της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Εντάχθηκε στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία γύρω στο 64 π.Χ. και παρέμεινε μέρος της μέχρι το 387 μ.Χ. Για τους επόμενους επτά αιώνες, πέρασε ανάμεσα στην Κωνσταντινούπολη, τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και την αραβική κυριαρχία.

Το 1098, οι Σταυροφόροι ανακατέλαβαν την Αντιόχεια και πέρασε από τα χέρια τους δεκάδες φορές τα επόμενα διακόσια χρόνια. Η πόλη της Αντιόχειας έπεσε το 1268. Αφού νίκησε τη Δαμασκό, τη Ναζαρέτ και το Βασίλειο της Ιερουσαλήμ, ένας Αιγύπτιος σουλτάνος πολιόρκησε την Αντιόχεια και σκότωσε σχεδόν όλους στην πόλη.

Οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέλαβαν την Αντιόχεια, η οποία είχε μειωθεί σε πληθυσμό περίπου 300 κατοίκων, το 1517. Παρέμεινε μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι και το 1939, η Antakya έγινε μέρος της Τουρκίας, όπου παραμένει μέχρι σήμερα.

Δεκαπέντε αιώνες εργασίας

Το τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Χατάι διαθέτει μια συλλογή από ρωμαϊκά ψηφιδωτά αυτής της περιόδου, τα περισσότερα από τα οποία έχουν αφαιρεθεί από ανασκαφές και συντηρούνται σε εσωτερικούς χώρους. Ωστόσο, το τεράστιο μέγεθος αυτού του συγκεκριμένου ψηφιδωτού απαιτούσε μια διαφορετική προσέγγιση. Αντί να σηκώσουν το ψηφιδωτό, ή μέρος του, ή να το καλύψουν για προστασία, αρχαιολόγοι και αρχιτέκτονες συνεργάστηκαν για να δημιουργήσουν ένα ξενοδοχείο μουσείο ακριβώς από πάνω του.

Μια πλατφόρμα συνδεδεμένη με δομικές στήλες που είναι εγκατεστημένες στην υποκείμενη κοίτη του ποταμού τώρα αιωρείται πάνω από το ψηφιδωτό και συγκεκριμένα σημεία θέασης κατασκευάστηκαν για να επιτρέπουν στους επισκέπτες να δουν το απίστευτο αριστούργημα. Πάνω από τις κολώνες χτίστηκε μια πλατφόρμα για να φιλοξενήσει τις ανέσεις του ξενοδοχείου - αίθουσα χορού, αίθουσες συνεδριάσεων, πισίνα, γυμναστήριο.

Εκτός από το τεράστιο μέγεθός του, ένα από τα πιο αξιοσημείωτα πράγματα για το μωσαϊκό της Antakya είναι το πόσο καιρό βρισκόταν σε εξέλιξη η κατασκευή του. Ξεκίνησε περίπου την εποχή που οι Έλληνες κυβερνούσαν την Αντιόχεια, περίπου το 300 π.Χ., και διήρκεσε μέχρι το 1200 μ.Χ.

Σε αυτούς τους δεκαπέντε αιώνες, δεκατρείς διαφορετικοί πολιτισμοί πιστεύεται ότι συνέβαλαν στο μωσαϊκό. Οι συνεισφέροντες περιελάμβαναν πολιτισμούς τόσο διαφορετικούς όπως οι Έλληνες, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί, οι Άραβες, οι Σταυροφόροι και οι Αιγύπτιοι.

Πηγή από τις εικόνες: The Museum Hotel Antakya - Κείμενο: Κωνσταντίνος Ντίνος - Αρχαία Ελληνικά