Αντιγράφοντας την τέχνη του Φειδία: Το άλογο του Παρθενώνα για… ψυχανάλυση

Αποκαλύπτεται σήμερα στο Λονδίνο το πρώτο αντίγραφο ακριβείας των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας. Πρόκειται για την κεφαλή αλόγου που σέρνει το άρμα της Σελήνης και δημιουργήθηκε από πεντελικό μάρμαρο με τη χρήση ρομποτικής τεχνολογίας

Η κεφαλή του αλόγου που σέρνει το άρμα της Σελήνης δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Ψηφιακής Τεχνολογίας ως πρόταση αντικατάστασης των Γλυπτών του Βρετανικού Μουσείου με αντίγραφα.

Θα μπορούσαν ποτέ μαρμάρινα αντίγραφα να αντικαταστήσουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο; Μπροστά σε αυτό το ερώτημα θα βρεθούν απόψε όσοι επισκεφθούν το Μουσείο Σίγκμουντ Φρόιντ στο Λονδίνο καθώς εκεί θα αποκαλυφθεί το μαρμάρινο αντίγραφο της κεφαλής του αλόγου που οδηγεί το άρμα της Σελήνης στο ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα.

Το αυθεντικό γλυπτό βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο ενώ αυτό που θα παρουσιαστεί σήμερα δημιουργήθηκε από το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας (Institute of Digital Archaeology) το καλοκαίρι που μας πέρασε. Το IDA είναι ένας ιδιωτικός φορέας με έδρα το Λονδίνο που έχει μπει με δική του πρωτοβουλία στη συζήτηση για το θέμα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα και προτείνει την αντικατάσταση των αρχιτεκτονικών μελών που βρίσκονται στο μουσείο της Αγγλίας με ακριβή αντίγραφα φτιαγμένα από πεντελικό μάρμαρο και από τα «χέρια» ενός ρομπότ.

Σε συνεργασία με ένα ιταλικό εργαστήριο στην πόλη Καράρα, το ινστιτούτο δημιούργησε πριν από λίγους μήνες το πρώτο αντίγραφο της κεφαλής του αλόγου από μάρμαρο της περιοχής, που χρησιμοποιήθηκε ως μοντέλο για το δεύτερο που επρόκειτο να φτιάξουν από πεντελικό μάρμαρο. Η βασική εργασία έγινε ρομποτικά ενώ για τα φινιρίσματα χρειάστηκε το ανθρώπινο χέρι. «O ρομπoτικός βραχίονας που χρησιμοποιούμε για τη λάξευση του μαρμάρου μπορεί να κάνει την κατασκευή μέχρι ενός σημείου, μετά χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση», είχε δηλώσει στην «Κ» ο διευθυντής του ινστιτούτου Ρότζερ Μίτσελ (9/7/2022).

Η μαρμάρινη κεφαλή που θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Φρόιντ είναι ακριβές αντίγραφο του μνημείου που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο.

Ο Μίτσελ μας είχε εξηγήσει τότε ότι η διαδικασία δημιουργίας μιας ρέπλικας δεν είναι δύσκολη ή χρονοβόρα. Αυτό που απαιτείται στην πραγματικότητα είναι μια λεπτομερής ψηφιακή αναπαράσταση ενός αντικειμένου, η οποία γίνεται είτε με τρισδιάστατη φωτογράφιση του μνημείου ή με τη σύνθεση ενός ψηφιακού μοντέλου από πολλές απλές φωτογραφίες, όπως έκανε το ινστιτούτο το 2016 με την ανακατασκευή της συριακής Αψίδας της Παλμύρας που είχε καταστραφεί από τους Ταλιμπάν. Μόλις σχηματιστεί το ψηφιακό μοντέλο, ένας ρομποτικός βραχίονας αναλαμβάνει τα υπόλοιπα και μέσα σε δύο μήνες το άλογο της Σελήνης σχηματίζεται μπροστά στα μάτια σου. Στην περίπτωση της κεφαλής του αλόγου, το ινστιτούτο υιοθέτησε πιο «ριζοσπαστικές» μεθόδους. Δεν πήραν ακριβώς άδεια για να φωτογραφίσουν, όπως θα έπρεπε, το μνημείο αλλά τράβηξαν πολλές φωτογραφίες με τα κινητά τους τηλέφωνα ως επισκέπτες.

Πάντως, χρειάζονται αρκετά βήματα ακόμη μέχρι να τεθεί και να απαντηθεί ρεαλιστικά το αρχικό μας ερώτημα. Πρωτοβουλίες όπως αυτή βοηθούν να μένει το θέμα στην επικαιρότητα και στη δημόσια συζήτηση. Το ίδιο κάνουν και ομάδες πίεσης όπως το Parthenon Project και οι διεθνείς επιτροπές διεκδίκησης των Γλυπτών. Είναι διαπιστωμένο ότι η κοινή γνώμη έχει αλλάξει και σταδιακά οδεύει προς αλλαγή και η βρετανική νομοθεσία για τον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων. Μέχρι όμως να φτάσει η συζήτηση σε διακρατικό επίπεδο το άλογο από το άρμα της Σελήνης θα μπει και θα ξαναβγεί από το κουτί του πολλές φορές.

Πηγή: kathimerini