Η αναζήτηση της ιρλανδικής Ατλαντίδας

Η νησίδα "Hy-Brasil" (Άι-Μπραζίλ, ή Μπραζίλ (Brasil) ή Μπρασίλ (Bracile)), γνωστή και ως η αρχαία ιρλανδική Ατλαντίδα, συνδέεται με τις ιδιοτροπίες της θάλασσας και είναι σεβαστή από τους ντόπιους ως το σπίτι των παγανιστικών θεών τους, αλλά και ως το ερημητήριο ενός μοναχικού μάγου που ζει στο κάστρο του. Η θέαση του νησιού, παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις, δεν έχει αλλάξει.

Κάθε επτά χρόνια, για μια και μόνο μέρα, αναδύεται από την ομίχλη και είναι ορατή. Αλλά και πάλι. Κανείς δεν μπορεί να την φτάσει. Οι μελέτες για την εύρεση του νησιού σταμάτησαν το 2007.

Το όνομα της νησίδας -που δεν έχει καμία σχέση με τη χώρα της Νότιας Αμερικής- προέρχεται από το ιρλανδικό Uí Breasail, που σημαίνει "οι απόγονοι του Μπρέαζαλ", μια από τις αρχαίες και μεγαλύτερες φυλές της βορειοανατολικής Ιρλανδίας, το δε "bres" μεταφράζεται ως "πανίσχυρη ομορφιά" στα ιρλανδικά. Από τον 14ο αιώνα περίπου, ο κόσμος την είχε τοποθετήσει περίπου 321 χιλιόμετρα (200 μίλια) στα δυτικά της Ιρλανδίας.

Καταλανικός άτλας από το 1375

Λεπτομέρεια χάρτη της Ευρώπης του Αβραάμ Ορτέλιου από το 1595, που εμφανίζει την Μπραζίλ στα αριστερά της Ιρλανδίας

Ο θρύλος της νησίδας ταξίδεψε έξω από την Ιρλανδία και άρχισε να εμφανίζεται σε χάρτες εξερευνητών όπως ο Angelino Dulcert, ο Αβραάμ Ορτέλιους, ο Γεράρδος Μερκάτορ, κ.ά.. Αυτό συνεχίστηκε για πέντε αιώνες και η νησίδα εμφανίστηκε σε πάνω από 300 ναυτικούς χάρτες. Όλοι μιλούσαν για την Άι-Μπραζίλ.

Χάρτης του Μερκατόρ από το 1595

Χάρτης της Ευρώπης και της Μεσογείου από το 1513 του Οθωμανού ναυτικού, ναυάρχου και συγγραφέα, Πίρι Ρέις

Λεπτομέρεια του χάρτη του Πίρι Ρέις που δείχνει τη νησίδα

Τρεις αποστολές του 15ου αιώνα έψαξαν για να την βρουν, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Χάρτης του 1570 με τη νησίδα

Όμως, το 1674, κάποιος καπετάνιος ονόματι Nisbet, όχι μόνο δήλωσε ότι είχε βρει το νησί σε ένα ταξίδι του από τη Γαλλία προς την Ιρλανδία, αλλά ότι είχε συναντήσει και τους κατοίκους του: έναν μοναχικό μάγο σε ένα κάστρο και μερικά τεράστια, μαύρα κουνέλια.

Άποψη των γκρεμών του Moher, που μοιάζουν με εκείνους της μυθιστορηματικής "ιρλανδικής Ατλαντίδας". Στα αριστερά φαίνεται ο πύργος του O'Brien

Υπάρχουν πολλά απροσπέλαστα και, ως εκ τούτου, μυστηριώδη νησιά έξω από τις ακτές της Ιρλανδίας. Πάρτε για παράδειγμα τα νησιά Aran, στα δυτικά του Γκάλγουεϊ, που κατοικούνταν από το 7000 π.Χ. και είναι σχεδόν ανέπαφα. Το νησί Inis Oírr ή Inisheer, το μικρότερο και πιο ανατολικό από τα τρία νησιά Aran, έχει πολλά αξιόλογα σημεία, όπως πύργους σε γκρεμούς από τον 14ου αιώνα, των οποίων οι πέτρες μοιάζουν με αρχαία πρόσωπα παγωμένα στο χρόνο.

Το Κάστρο O’Brien

Ένα πρόσωπο σκαλισμένο στο κάστρο O’Brien

Η Βασιλική Ιρλανδική Ακαδημία (Royal Irish Academy, RIA), μια από τις κορυφαίες εταιρίες στις επιστήμες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες της Ιρλανδίας, αναφέρει ότι τον 17ο αιώνα, ένα μέλος της εξέχουσας οικογένειας O'Lee "είπε μια 'ιστορία' ότι μεταφέρθηκε μαγικά στο μαγεμένο νησί του Άι-Μπραζίλ και απέκτησε υπερφυσικές γνώσεις ιατρικής που τις έχει καταγράψει σε ένα βιβλίο". Αυτό το βιβλίο είναι πραγματικό και το περιεχόμενό του έπεισε πολλούς για "την εγκυρότητα της ιστορίας".

Το αρχαίο ιρλανδικό "Book of O’Lees"

Πράγματι, υπάρχει μια μαγευτική βάση στη νησίδα, γι' αυτό οι εξερευνητές δε σταματούν την προσπάθειά τους να την βρουν. Δεν είναι απλά ένα νησί. Είναι τα κέλτικα Ηλύσια Πεδία. Έτσι, συνέχισε να εμφανίζεται σε χάρτες στα νοτιοδυτικά του κόλπου Γκάλγουεϊ, συνήθως ως ένα κυκλικό νησί στα τέλη του 1800, γνωστό τότε ως "Βράχος Μπραζίλ". Το 1874, ο Ιρλανδός μελετητής αρχαιοτήτων, λαογράφος και ερασιτέχνης αρχαιολόγος, T.J. Westropp (ο οποίος έφτιαξε τον παρακάτω χάρτη) δήλωσε ότι είδε το νησί τρεις φορές.

Η Ιρλανδία και η νησίδα στα αριστερά (το κυκλικό νησί) σε χάρτη του Angelino Ducart, 1339

"Καθώς κατέβαινε ο ήλιος, ένα σκοτεινό νησί εμφανίστηκε μακριά στη θάλασσα, όχι στον ορίζοντα. Είχε δύο λόφους, ο ένας είχε δάσος. Μεταξύ αυτών, σε μια χαμηλή πεδιάδα, υψώνονταν δύο πύργοι και καπνός. Η μητέρα μου, ο αδερφός μου, ο Ralph Hugh Westropp, και πολλοί φίλοι το είδαν ταυτόχρονα. Ένας φώναξε ότι μπορούσε να 'δει τη Νέα Υόρκη!'".

Ο T.J.Westropp

Δυστυχώς, τα σκίτσα του νησιού του Westropp έχουν γίνει κάτι σαν το Άγιο Δισκοπότηρο. Το πλησιέστερο που έχουμε από τα σχέδια, τα οποία έκανε στην παιδική του ηλικία, είναι τα σκίτσα του στους βράχους στο Kilkee...

Σκίτσο ιρλανδικών γκρεμών του T.J. Westrop

... και η φωτογραφία του με μια άγνωστη γυναίκα, η οποία βρίσκεται στους ομιχλώδεις γκρεμούς του Dun Aengus, για να τραβήξει μια φωτογραφία προς την κατεύθυνση της Άι-Μπραζίλ.

Η φωτογραφία του T.J. Westropp

Τον 19ο αιώνα, ένας γεωλόγος πρότεινε ότι η κοντινή ατλάντια ράχη "Porcupine Bank", στα όρια του Ατλαντικού Ωκεανού μήκους περίπου 200 χιλιομέτρων, μια λωρίδα κρύου νερού, θα μπορούσε να είναι η τοποθεσία της αρχαίας βυθισμένης γης. Επίσης, η νήσος Ρόκαλ στον Ατλαντικό είναι ένα πιθανό μέρος.

Το νησί Ρόκαλ

Δεδομένου του ότι η νησίδα εμφανίζεται μια φορά το χρόνο, μέσα από την ομίχλη που την καλύπτει όλες τις υπόλοιπες μέρες, θα μπορούσε να έχει σχέση με το οπτικό φαινόμενο που ονομάζεται Φάτα Μοργκάνα.

Μια απεικόνιση του 19ου αιώνα, που δείχνει αντικατοπτρισμούς. Οι αντικατοπτρισμοί δεν μπορούν ποτέ να είναι πολύ πάνω από τον ορίζοντα, ενώ ένας αντικατοπτρισμός δεν μπορεί ποτέ να είναι τόσο μεγάλος όσο του αντικειμένου που φαίνεται στα δεξιά

Ο όρος είναι μια συντομογραφία. Τα αντικείμενα στον ορίζοντα, όπως νησιά, γκρεμοί, πλοία ή παγόβουνα, εμφανίζονται σύνθετα, δηλαδή δύο είδωλα ίδιου αντικειμένου ενωμένα αντίστροφα κατά κορυφή. Το όνομα του φαινομένου αποτελεί εκλατινισμένη απόδοση του μεσαιωνικού αγγλικού ονόματος Μόργκαν ή Μοργκάνα λε Φέι, της μάγισσας και ετεροθαλούς αδελφής του Βασιλιά Αρθούρου, και θεωρήθηκε ως επέκταση της μαγείας της. Το φαινόμενο είναι ένα ιδιαίτερο είδος διπλού αντικατοπτρισμού, που οφείλεται σε θερμοκρασιακή αναστροφή, όπου εκεί βρίσκεται το φανταστικό παλάτι της Φάτα Μοργκάνα. Από τότε, έχει ειπωθεί ότι η Φάτα Μοργκάνα δελεάζει τους ναυτικούς στον χαμό τους. Το φαινόμενο αποτελεί την βάση των θρύλων του Ιπτάμενου Ολλανδού και άλλων πλοίων-φαντασμάτων.

Όταν ο καιρός είναι ήπιος, η απρόσκοπτη αλληλεπίδραση μεταξύ του ζεστού υπερκείμενου αέρα και του πυκνότερου ψυχρού αέρα κοντά στην επιφάνεια του εδάφους μπορεί να δράσει ως διαθλαστικός φακός, δημιουργώντας ένα κατακόρυφα αντεστραμμένο είδωλο, επί του οποίου φαίνεται να αιωρείται το απομακρυσμένο ευθύ είδωλο. Η Φάτα Μοργκάνα παρατηρείται συνήθως τις πρωινές ώρες μετά από μια ψυχρή νύχτα που έχει ως αποτέλεσμα τη διαφυγή θερμότητας δι' ακτινοβολίας στο διάστημα. Η πρώτη αναφορά στην Φάτα Μοργκάνα στα αγγλικά, το 1818, αφορούσε έναν παρόμοιο αντικατοπτρισμό που παρατηρήθηκε στο Στενό της Μεσσίνας, ανάμεσα στην Καλαβρία και τη Σικελία.

Όπως εξηγεί ο ερευνητής Sean Lynch στην έρευνά του για τη νησίδα το 2009, "ανακαλύψαμε νησιά στη δεκαετία του 1970 -για παράδειγμα, το νησί Landstat του Καναδά. Επίσης, μόλις αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε τη Zealandia, την κρυμμένη 8η ήπειρο της Γης. Έτσι είναι και η Άι-Μπραζίλ".

Οι γκρεμοί Moher

Ο Lynch ήταν αποφασισμένος να βρει τα περίφημα σχέδια του Westropp. Όμως, "μετά από ανεπιτυχείς προσπάθειες σε πολυάριθμα αρχεία την άνοιξη του 2007 για να τα βρω", γράφει, "ξεκίνησε μια αποστολή για να βρεθεί κάποιο υποκατάστατο γι' αυτό το χαμένο τεχνούργημα. Όταν έφτασαν στο Dun Aengus, έβαλαν μια φωτογραφική μηχανή στη θέση της φωτογραφίας του 1901 του Westropp εστιάζοντας στη γραμμή του ορίζοντα του Ατλαντικού, στα νοτιοδυτικά των βράχων. Κάθε βράδυ, καθώς ο ήλιος βρισκόταν δυτικά, τραβούσαν φωτογραφίες".

Τα αποτελέσματα; Η ύπαρξή της νησίδας δεν είναι απολύτως οριστική. Ούτε όμως και το αντίθετο...

Πηγές: messy nessy chic, 3otiko