Ο «σκαραβαίος του Ιωνίδη»: Το αρχαίο Ελληνικό αριστούργημα πωλήθηκε στη Νέα Υόρκη

Ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία πώλησης του «αριστουργήματος» του 6ου αιώνα π.Χ.

«Ο"σκαραβαίος του Ιωνίδη" είναι αναμφισβήτητα ο ωραιότερος σκαραβαίος της αρχαϊκής περιόδου που κατασκευάστηκε ποτέ» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Οίκος δημοπρασιών Christie’s, για ένα «αρχαϊκό ελληνικό αριστούργημα», το οποίο τελικά πωλήθηκε στη Νέα Υόρκη αν και είχε απαγορευτεί η έξοδός του από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ερωτήματα θέτει το δημοσίευμα του The Art Newspaper σχετικά με τη διαδικασία πώλησης του συγκεκριμένου τεχνουργήματος του 6ου αιώνα π.Χ., το οποίο πωλήθηκε τον Απρίλιο του 2021 έναντι 250.000 δολαρίων, αν και, σύμφωνα με το δημοσίευμα ίσως να μην είχε δικαίωμα ούτε ο Οίκος αλλά ούτε και ο αποστολέας να το πουλήσουν στις ΗΠΑ.

Όπως αναφέρει στο προφίλ του στο Instagram o Οίκος δημοπρασιών, αυτό το ελληνικό αριστούργημα απεικονίζει έναν νεαρό δρομέα που κρατάει ένα κύπελλο και μια κανάτα από τη μία πλευρά, ενώ από την άλλη πλευρά απεικονίζεται ένα σκαθάρι.

Όπως αναφέρει η περιγραφή του Οίκου δημοπρασιών «η σχολαστική προσοχή στις λεπτομέρειες σε αυτόν τον σκαλιστό σκαραβαίο από καρνεόλη (ημιπολύτιμος λίθος) είναι ορατή, ιδιαίτερα στα κυματιστά μαλλιά του δρομέα που είναι χτενισμένα πίσω από το αυτί και στα δάχτυλα των ποδιών που καμπυλώνουν κατά μήκος του περίτεχνου πλαισίου. Αυτό το εξαιρετικό κομμάτι είναι το προϊόν ενός ιδιαίτερα επιδραστικού εργαστηρίου της Ιωνίας με έδρα την Ετρουρία, μια περιοχή της Κεντρικής Ιταλίας. Αποδίδεται στην ομάδα του «Λεπτού Σατύρου», γύρω στο 530 π.Χ».

Το 1983, ο Thomas Heneage, ένας πωλητής βιβλίων με έδρα στο Λονδίνο και ειδικός σε χαραγμένους πολύτιμους λίθους, πούλησε τη σφραγίδα, σε σχήμα σκαραβαίου σε έναν συλλέκτη των ΗΠΑ έναντι 71.380 λίρες (σχεδόν 250.000 λίρες σήμερα).

Ωστόσο, σύμφωνα με την εφημερίδα The Art, η επιτροπή του Ηνωμένου Βασιλείου, αρμόδια, για την εξαγωγή έργων τέχνης και αντικειμένων πολιτιστικού ενδιαφέροντος αρνήθηκε στον πωλητή την άδεια εξαγωγής για τουλάχιστον δέκα χρόνια.

Η Επιτροπή Ελέγχου Εξαγωγών συμβούλευσε τη βρετανική κυβέρνηση ότι αν ένα πολιτιστικό αντικείμενο που προορίζεται για εξαγωγή είναι εθνικός θησαυρός καλό θα ήταν να σταματά η διαδικασία ώστε να διασφαλιστεί η διατήρησή του στο Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός και αν «προκύψουν νέοι κρίσιμοι παράγοντες».

Σύμφωνα με την περιγραφή του σκαραβαίου, στον ιστότοπο του Οίκου Christie, το στολίδι περιήλθε στα χέρια συλλέκτη της Νέας Υόρκης «μέχρι το 1986» - πριν από το τέλος της δεκαετούς περιόδου.

Πώς όμως έφτασε στη Νέα Υόρκη και ποιοι «ιδιαίτερης σημασίας παράγοντες» μεσολάβησαν μεταξύ 1983 και 1986; διερωτάται η εφημερίδα.

Η βρετανική φορολογική αρχή HMRC, επειδή ο σκαραβαίος αποτελεί μέρος έρευνας της HMRC και της αμερικανικής υπηρεσίας μετανάστευσης και της τελωνειακής αρχής, δεν μπορούσε «ούτε να επιβεβαιώσει ούτε να διαψεύσει οποιαδήποτε έρευνα» και το ICE (υπηρεσία μετανάστευσης και τελωνειακής αρχής) δεν απάντησαν σε αίτημα του The Art Newspaper για σχολιασμό.

Όταν ένας εκπρόσωπος του Οίκου Christie's ρωτήθηκε αν γνώριζε ότι ο σκαραβαίος ενδεχομένως πωλήθηκε χωρίς άδεια εξαγωγής, επέλεξε να «απέχει από τον σχολιασμό». Τέλος, το Συμβούλιο Τεχνών της Αγγλίας, το οποίο εποπτεύει την Επιτροπή Ελέγχου Εξαγωγών του Ηνωμένου Βασιλείου, αρνήθηκε να εντοπίσει οποιεσδήποτε αναφορές σχετικά με τον σκαραβαίο, δηλώνοντας ότι δεν είναι σε θέση να απαντήσει άμεσα σε ερωτήσεις.

Πηγή: naftemporiki