Αλέξανδρος Α’ της Ρωσίας - Μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες που συνέβαλλαν στην τελική ήττα του Ναπολέοντα

Ο Αλέξανδρος Α’ Παύλοβιτς, Τσάρος της Ρωσίας (1777-1825) υπήρξε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες που συνέβαλλαν στην τελική ήττα του Ναπολέοντα. Η άρνησή του να διαπραγματευτεί με τον Ναπολέοντα μετά την πτώση της Μόσχας ανάγκασε τους Γάλλους να ξεκινήσουν την καταστροφική υποχώρηση που διέλυσε την Μεγάλη Στρατιά και συνέβαλε στην ενθάρρυνση της Γερμανίας να εξεγερθεί εναντίον του Ναπολέοντα.

Ο Αλέξανδρος θεωρήθηκε από τους συγχρόνους του ως αντιφατική προσωπικότητα και σε κάποιο βαθμό αυτό εξακολουθεί να ισχύει. Ενώ διέθετε φιλελεύθερη παιδεία και δήλωνε ότι είχε φιλελεύθερες απόψεις, εκδήλωνε ταυτόχρονα μυστικιστική συμπεριφορά και η Ρωσία μετά το θάνατό του παρέμεινε εξίσου αυταρχική όπως όταν ανήλθε στο θρόνο. Ο Αλέξανδρος επέκτεινε τα σύνορα της Ρωσίας περισσότερο από τον Μέγα Πέτρο ή τη Μεγάλη Αικατερίνη και συνέβαλλε να καταστεί η Ρωσία κυρίαρχη Ευρωπαϊκή δύναμη.

Τσαρικός θυρεός See page for author, Public domain, via Wikimedia Commons

Βιογραφικό

Ο Αλέξανδρος ήταν γιος του Τσάρου Παύλου Α’ και της Μαρίας Φεντόροβνα, κόρης του Φρειδερίκου ΙΙ Ευγένιου της Βυρτεμβέργης. Γεννήθηκε στις 10:45, στις 23 Δεκεμβρίου 1777 στην Αγία Πετρούπολη και αυτός και ο μικρότερος αδελφός του Κωνσταντίνος μεγάλωσαν με τη γιαγιά τους Αικατερίνη. Βαφτίστηκε στις 31 Δεκεμβρίου στην Μεγάλη Εκκλησία του Χειμερινού Παλατιού από τον μητροπολίτη Ιωάννη Ιωάννοβιτς Πανφίλοφ (εξομολογητή της αυτοκράτειρας Αικατερίνης Β’). Νονά του ήταν η Μεγάλη Αικατερίνη και νονοί ο Ιωσήφ Β’ αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ο Μέγας Φρειδερίκος. Πήρε το όνομά του από τον προστάτη άγιο της Αγίας Πετρούπολης – τον Αλέξανδρο Νέφσκι.

Ο Αντρέι Αφανάσιεβιτς Σαμπόρσκι, τον οποίο επέλεξε η γιαγιά του για τη θρησκευτική διδασκαλία, ήταν ένας άτυπος, ορθόδοξος ιερέας ο οποίος είχε ζήσει στην Αγγλία και δίδαξε στον Αλέξανδρο (και στον Κωνσταντίνο) εξαιρετικά αγγλικά, πράγμα σπάνιο εκείνη την εποχή για τους υποψήφιους Ρώσους αυτοκράτορες.

Εκπαιδεύτηκε από τον Ελβετό Φρεντερίκ-Σεζάρ ντε λα Αρπ και διαφώνησε με τις άτακτες και συχνά καταπιεστικές πολιτικές του πατέρα του. Το 1793 σε ηλικία 16 ετών, νυμφεύθηκε τη 14χρονη Γερμανίδα πριγκίπισσα Λουίζα του Μπάντεν η οποία βαφτίστηκε Ελισάβετ Αλεξέγιεβνα. Ο Αλέξανδρος φέρεται να εμπλέκεται στην συνωμοσία που οδήγησε στην ανατροπή του πατέρα του, αλλά σοκαρίστηκε όταν οι συνωμότες δολοφόνησαν τον Τσάρο Παύλο τη νύχτα της 23ης Μαρτίου 1801, ενώ το σχέδιο προέβλεπε να καθαιρεθεί και όχι να σκοτωθεί.

Αλέξανδρος και Λουΐζα του Μπάντεν 19th century author, Public domain, via Wikimedia Commons

Ενθρόνιση – πολιτική

Ο Παύλος Α’ συμμετείχε στο Δεύτερο Συνασπισμό εναντίον των Γάλλων, αλλά το 1799 ανέτρεψε την πολιτική του, εγκατέλειψε τον συνασπισμό και άρχισε να ακολουθεί αντιβρετανική πολιτική (συμπεριλαμβανομένης μιας εξωπραγματικής απόπειρας να στείλει στρατό Κοζάκων για να εισβάλει στη Βρετανική Ινδία). Μεταξύ των κινήτρων του ήταν η κατάληψη της Μάλτας από τον Ναπολέοντα και το 1798 η καταστροφή του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη – η Ρωσία εκδήλωσε επίσης ενδιαφέρον για το νησί και αργότερα ο Αλέξανδρος θα γίνει Μέγας Μάγιστρος του Τάγματος.

Αρχικά ο νέος τσάρος ήθελε να χρησιμοποιήσει την επιρροή της Ρωσίας για να αποκαταστήσει την ειρήνη στην Ευρώπη, διατηρώντας καλές σχέσεις τόσο με τη Γαλλία όσο και με τη Βρετανία. Προσφέρθηκε να μεσολαβήσει μεταξύ των δύο δυνάμεων το 1803 και το 1804 και πιθανώς ήταν πίσω από την πρόταση να μετατραπεί η Ευρώπη σε ειρηνική ένωση συνταγματικών κρατών, προστατευόμενη από τη Βρετανία και τη Ρωσία. Το εξωπραγματικό σχέδιο απορρίφθηκε στο Λονδίνο, όπου το ενδιαφέρον του Αλέξανδρου για επέκταση της Ρωσικής επιρροής στη Μεσόγειο ανησύχησε τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής (Γαλλία, Βρετανία).

Πορτρέτο του Αλέξανδρου Α ‘, αυτοκράτορα της ΡωσίαςThomas Lawrence, Public domain, via Wikimedia Commons

Οι πρώτες προσπάθειες του Αλέξανδρου να διατηρήσει καλές σχέσεις με τους Γάλλους σύντομα άρχισαν να ατονούν μπροστά σε μια σειρά αποφάσεων του Ναπολέοντα. Η απαγωγή και η εκτέλεση του Δούκα ντ’ Εγκιέν από το Μπάντεν, την ουδέτερη πατρίδα της συζύγου του Αλέξανδρου, εξόργισε πολλούς στην Ευρώπη. Η απόφαση του Ναπολέοντα να στεφθεί αυτοκράτορας ανησύχησε επίσης τον Αλέξανδρο και άρχισε να δημιουργεί μια σειρά συμμαχιών με τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Το καλοκαίρι του 1804, διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με τη Γαλλία και τον Νοέμβριο του 1804 υπέγραψε αμυντική συμμαχία με την Αυστρία. Αυτό επέφερε μια πλήρη Άγγλο-Ρωσική συμμαχία τον Απρίλιο του 1805, στην οποία εντάχθηκε η Αυστρία τον Αύγουστο του ίδιου έτους γεγονός που ολοκλήρωσε τον Τρίτο Συνασπισμό. Ο Αλέξανδρος προσπάθησε επίσης να πείσει τον βασιλιά Φρειδερίκο Γουλιέλμο ΙΙΙ της Πρωσίας να συμμετάσχει στον συνασπισμό, αλλά οι Πρώσοι δεν συμμετείχαν μέχρι να διαλυθεί ο Τρίτος Συνασπισμός.

Αυτός ο ισχυρός συνασπισμός τερματίστηκε με συντριπτική στρατιωτική ήττα. Ο Αλέξανδρος ήταν ένας από τους τρεις αυτοκράτορες που ήταν παρόντες στο Αούστερλιτς (2 Δεκεμβρίου 1805) όταν ο στρατός του υπέστη συντριπτική ήττα και ο ίδιος παραλίγο να αιχμαλωτιστεί, ενώ η Αυστρία εγκατέλειψε τον πόλεμο. Αρχικά ο Ναπολέων πίστευε ότι μετά την ήττα ο Αλέξανδρος θα επιζητούσε ειρήνη, αλλά σύντομα έγινε σαφές ότι οι Ρώσοι σκόπευαν να συνεχίσουν.

Η Πρωσία εισήλθε στον πόλεμο, αλλά ο Ναπολέων κινήθηκε γρήγορα και οι Πρώσοι ηττήθηκαν στην Ιένα και στο Άουερστεντ πριν οι άνδρες του Αλέξανδρου φτάσουν στο μέτωπο. Οι Ρώσοι πολέμησαν (παρά τις προσπάθειες του Ναπολέοντα να ξεκινήσει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις) αλλά μετά από τις ολέθριες μάχες των Αϊλάου και Φρίντλαντ ο Αλέξανδρος αναγκάστηκε να ξεκινήσει ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

Από αριστερά Ναπολέων, Αλέξανδρος, Βασίλισσα Λουΐζα και Φρειδερίκος Γουλιέλμος ΙΙΙ της Πρωσίας στο Τιλσίτ, 1807 Nikolas Gosse/ Николай Госсе, Public domain, via Wikimedia Commons

Ο Ναπολέων και ο Αλέξανδρος συναντήθηκαν στις 25 Ιουνίου 1807 σε μια πλωτή εξέδρα στον ποταμό Νέμαν στο Τιλσίτ, στα σύνορα μεταξύ των Πολωνικών εδαφών της Πρωσίας και της Ρωσικής Αυτοκρατορίας (αν και οι περισσότερες διαπραγματεύσεις έγιναν στην ίδια την πόλη). Τον Αλέξανδρο φαίνεται ότι τον κέρδισε η κολακεία και γοητεία του Ναπολέοντα και η Συνθήκη του Τιλσίτ κανονικά λέγεται ότι σηματοδότησε το απόγειο της δύναμης του Ναπολέοντα. Η Ρωσία εγκατέλειψε τα Επτάνησα, το Κατάρο στις ακτές της Δαλματίας, συμφώνησε να αποσυρθεί από την Αδριατική, να ενταχθεί στο Ηπειρωτικό Σύστημα και να αποδεχτεί τη δημιουργία του Δουκάτου της Βαρσοβίας (χρησιμοποιώντας εδάφη από την Πρωσία). Σε αντάλλαγμα ο Ναπολέων υποστήριξε τη Ρωσική κατάκτηση της Φινλανδίας το 1808-1809 και ενθάρρυνε τη Ρωσική επέκταση εις βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η συμφωνία δεν θα διαρκούσε επί μακρόν, καθότι δεν ήταν δημοφιλής στη Ρωσία και δέχθηκε μια σειρά από πιέσεις. Ακόμη και από το Συνέδριο της Ερφούρτης τον Σεπτέμβριο του 1808 η ισορροπία δυνάμεων είχε αρχίσει να μεταβάλλεται. Ο Ναπολέων έπρεπε να συμφωνήσει με τη Ρωσική κατοχή της Μολδαβίας και της Βλαχίας και να μειώσει την πολεμική αποζημίωση της Πρωσίας. Σε αντάλλαγμα ο Αλέξανδρος συμφώνησε να υποστηρίξει (ή τουλάχιστον να μην αντιταχθεί στην επέμβαση του Ναπολέοντα στην Ισπανία και να κάνει κοινό μέτωπο με τη Γαλλία εάν η Αυστρία κήρυττε πόλεμο). Όταν το επόμενο έτος ξέσπασε πόλεμος με την Αυστρία, οι Ρώσοι έκαναν πολύ μικρή προσπάθεια να τηρήσουν αυτή την αόριστη υπόσχεση και οι Αυστριακοί ήταν σε θέση να συγκεντρώσουν τα στρατεύματά τους εναντίον του Ναπολέοντα, αν και ο πόλεμος τελείωσε με Γαλλική νίκη στο Βάγκραμ.

Συνάντηση του Ναπολέοντα και του Αλεξάνδρου Α’ στο Τιλσίτ, σε πίνακα του 19ου αιώνα από τον Αδόλφου Ρον Adolphe Roehn, Public domain, via Wikimedia Commons

Διάφοροι παράγοντες οδήγησαν τους συμμάχους του Τίλσιτ σε διάσταση, αφού ο Ηπειρωτικός Αποκλεισμός έβλαψε τη Ρωσική οικονομία και ο Ναπολέων κατέλαβε τα εδάφη του κουνιάδου του Αλέξανδρου δούκα του Όλντενμπουργκ στα πλαίσια της αναδιάταξής του στη Γερμανία. Η Γαλλική κυριαρχία στο Μεγάλο Δουκάτο της Βαρσοβίας εξόργισε επίσης τον Αλέξανδρο, ο οποίος ήθελε να αναδημιουργήσει μια ανεξάρτητη Πολωνία υπό Ρωσική επιρροή. Η απόφαση του Ναπολέοντα να επιτρέψει στον στρατάρχη Μπερναντότ να γίνει διάδοχος του θρόνου της Σουηδίας βοήθησε να πεισθούν οι Ρώσοι ότι περιβάλλονται από ένα δίκτυο εχθρικών δυνάμεων, αν και δεν γνώριζαν ότι ο Ναπολέων δεν εμπιστευόταν τον Μπερναντότ και ο Αλέξανδρος σύντομα θα συμβιβαζόταν μαζί του. Ο Αλέξανδρος αποσύρθηκε από τον Ηπειρωτικό Αποκλεισμό επιβάλλοντας δασμούς στις Γαλλικές εισαγωγές και οι δύο πλευρές άρχισαν να προετοιμάζονται για πόλεμο.

Το 1809-10 ο Ναπολέων αποφάσισε να χωρίσει την Ιωσηφίνα και να βρει μια σύζυγο ικανή να του χαρίσει απόγονο. Ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, αλλά στη συνέχεια ανακοίνωσε τον αρραβώνα του με την Αρχιδούκισσα Μαρία Λουίζα της Αυστρίας. Ο Αλέξανδρος μπορεί ενδόμυχα να χάρηκε που απέφυγε μια οικογενειακή συμμαχία με τον Ναπολέοντα, αλλά δημοσίως εξοργίστηκε. Ο Αλέξανδρος δεν φαίνεται να ήθελε πόλεμο με τη Γαλλία, απλά μια πιο ισότιμη σχέση, αλλά αυτό δεν ήταν αποδεκτό από τον Ναπολέοντα, ο οποίος ήταν αποφασισμένος να κυριαρχήσει. Ωστόσο, το καλοκαίρι του 1812 ο Ναπολέων διέσχισε τον Νέμαν, σηματοδοτώντας το ξέσπασμα της καταστροφικής εισβολής στη Ρωσία.

Ρωσο – Γαλλικός πόλεμος

Στην αρχή της Γαλλικής εισβολής στη Ρωσία το 1812 οι Ρώσοι είχαν δύο κύριες στρατιές στο δυτικό θέατρο επιχειρήσεων. Την πρώτη διοικούσε ο Μπάρκλεϊ ντε Τόλλι, ο οποίος ήταν επίσης υπουργός πολέμου του οποίου η εξουσία υποβαθμίστηκε από την παρουσία του Τσάρου στη στρατιά και τη Γερμανική καταγωγή του. Η δεύτερη στρατιά ήταν νοτιότερα και διοικούσε ο πρίγκιπας Πιότρ Μπαγκράτιον.

Εκτός από την επίσημη ιεραρχία του στρατού, ο Αλέξανδρος επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τους συνεργάτες του. Μεταξύ αυτών ήταν ο στρατηγός Αλεξέι Αντρέεβιτς Αρακτσέγιεφ, πρώην υπουργός Πολέμου ο οποίος είχε μεταρρυθμίσει το Ρωσικό πυροβολικό και ο συνταγματάρχης Ερνστ φον Πουλ, πρώην μέλος του Πρωσικού Γενικού Επιτελείου. Ο Πουλ εκπόνησε το αρχικό Ρωσικό σχέδιο. Όποια στρατιά δεχόταν πρώτα επίθεση θα υποχωρούσε προς μια σειρά οχυρωμένων στρατοπέδων, με την άλλη στρατιά να παρενοχλεί τα πλευρά του Ναπολέοντα. Τα δύο βασικά μειονεκτήματα του σχεδίου ήταν ότι θεωρούσε ότι ο Ναπολέων θα στρεφόταν κατά της πρώτης στρατιάς και ότι τα οχυρωμένα στρατόπεδα ήταν είτε ελλιπή είτε ακατάλληλα.

Όταν ο Ναπολέων πέρασε τα σύνορα, επικέντρωσε τις αρχικές του προσπάθειες κατά της πρώτης στρατιάς του Μπάρκλεϊ. Ο Ρώσος υποχώρησε σύμφωνα με το σχέδιο και έφτασε στο οχυρωμένο στρατόπεδο στη Δρίσσα στις 10-11 Ιουλίου. Γρήγορα έγινε σαφές ότι το στρατόπεδο ήταν μια απροστάτευτη παγίδα και αποφασίστηκε να συνεχιστεί η υποχώρηση. Ταυτόχρονα, ο Μπάρκλεϊ κατάφερε να πείσει τον Αλέξανδρο ότι θα ήταν πιο χρήσιμος μακριά από το πεδίο της μάχης και έτσι στις 19 Ιουλίου ο Αλέξανδρος έφυγε από το αρχηγείο του. Στις 24 Ιουλίου βρέθηκε στη Μόσχα όπου έκανε δημόσια έκκληση για βοήθεια και προσφέρθηκαν 80.000 πολιτοφύλακες.

Η υποχώρηση στον ποταμό Μπερεζίνα των υπολειμμάτων της Μεγάλης Στρατιάς του Ναπολέοντα τον Νοέμβριο του 1812 Peter von Hess, Public domain, via Wikimedia Commons

Η υποχώρηση συνεχίστηκε και ο Αλέξανδρος δέχθηκε πιέσεις για να αντικαταστήσει τον Μπάρκλεϊ από αρχιστράτηγο. Τελικά στις 20 Αυγούστου αναγκάστηκε να ορίσει τον Κουτούζοφ, παρά το γεγονός ότι αρκετά χρόνια νωρίτερα είχε διαφωνήσει μαζί του.

Η σημαντικότερη συμβολή του Αλεξάνδρου στη Ρωσική νίκη το 1812 ήταν η άρνησή του να διαπραγματευτεί με τον Ναπολέοντα μετά τη μάχη του Μποροντίνο και την πτώση της Μόσχας. Ο Ναπολέων έστειλε τους πρώτους αγγελιοφόρους στον Τσάρο στις 20 Σεπτεμβρίου, αλλά ποτέ δεν έλαβε απάντηση. Αυτό ανάγκασε τον Ναπολέοντα να ξεκινήσει την καταστροφική υποχώρηση από τη Μόσχα, μετά την οποία μόνο ένα μικρό τμήμα του Μεγάλου Στρατού επέζησε για να φτάσει με σχετική ασφάλεια στην Πολωνία και τη Γερμανία.

Η Γαλλική εισβολή είχε σημαντικό αντίκτυπο στον Αλέξανδρο, ο οποίος έγινε πολύ θρησκευόμενος κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Μετά το 1812 η εξωτερική του πολιτική επηρεάστηκε από τις θρησκευτικές του αντιλήψεις, συμπεριλαμβανομένης της «Ιεράς Συμμαχίας».

Ο Ρωσικός στρατός εισέρχεται στο Παρίσι το 1814 Unknown author, Public domain, via Wikimedia Commons

Απολογισμός

Ο Αλέξανδρος ηγήθηκε του Έκτου Συνασπισμού κατά τη διάρκεια νικηφόρων εκστρατειών στη Γερμανία το 1813 και στη Γαλλία το 1814. Παραλίγο να χτυπηθεί από οβίδα κανονιού στη Δρέσδη, μια αστοχία που έπαιξε ρόλο στην απόφαση των Συμμάχων να τερματίσουν τη μάχη. Έμεινε μακριά από την αποφασιστική μάχη της Λειψίας τον Οκτώβριο του 1813 (ίσως για να αποφύγει την ταπείνωση του Αούστερλιτς ή ίσως επειδή ορισμένες από τις προηγούμενες παρεμβάσεις του στην εκστρατεία δεν ήταν πολύ επιτυχείς) αν και έπαιξε ρόλο στον σχεδιασμό. Ηγήθηκε των Ρωσικών στρατευμάτων κατά την είσοδό τους στο Παρίσι στις 31 Μαρτίου 1814 μετά την πρώτη παραίτηση του Ναπολέοντα.

Το 1814 ο Αλέξανδρος επέδειξε μεγαλοψυχία απέναντι στους Γάλλους, αντιστεκόμενος στον πειρασμό να τους τιμωρήσει για την εισβολή στη Ρωσία. Μετά την είσοδο στο Παρίσι, επισκέφθηκε τη Βρετανία, όπου έτυχε υποδοχής ήρωα από το λαό (αν και απέτυχε να εντυπωσιάσει την κυβέρνηση). Όταν ο Ναπολέων επέστρεψε από τον Έλβα το 1815, οι Ρώσοι κινητοποιήθηκαν, αλλά ο πόλεμος έληξε πριν τα στρατεύματα του Αλεξάνδρου φτάσουν στα σύνορα της Γαλλίας.

Η Ρωσική (μωβ) και άλλες παγκόσμιες αυτοκρατορίες το 1800 George Tsiagalakis, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Ήταν μια από τις κύριες προσωπικότητες στο Συνέδριο της Βιέννης. Κύριος στόχος του ήταν να διασφαλίσει ότι η ανασυγκροτημένη Πολωνία θα κυριαρχείται από Ρώσους τον οποίο τελικά πέτυχε. Οι περισσότερες από τις πρώην Πρωσικές περιοχές που είχαν σχηματίσει το Μεγάλο Δουκάτο της Βαρσοβίας (αρχικά κατακτήθηκαν κατά τη διάρκεια των διαιρέσεων της Πολωνίας) συγκρότησαν το Βασίλειο του Κογκρέσου της Πολωνίας το οποίο προοριζόταν να είναι ένα ημι-ανεξάρτητο βασίλειο με δικούς του θεσμούς, αλλά ο Αλέξανδρος έγινε βασιλιάς της Πολωνίας, συνδέοντας το νέο βασίλειο στη Ρωσία.

Ο Αλέξανδρος δημιούργησε την «Ιερά Συμμαχία», μια συμφωνία μεταξύ των περισσότερων ηγετών της Ευρώπης ότι θα ενεργούσαν ενωμένοι, καθοδηγούμενοι από Χριστιανικές αρχές. Η συμφωνία υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 1815. Μόνο ο Πάπας και ο Πρίγκιπας Αντιβασιλέας αρνήθηκαν να υπογράψουν, ενώ ο Οθωμανός Σουλτάνος δεν προσκλήθηκε να συμμετάσχει. Η «Ιερή Συμμαχία» κατέληξε σε μια σειρά συνεδρίων όπως του Άαχεν το 1818, του Τρόπαου το 1820, του Λάιμπαχ το 1821 και της Βερόνας το 1822.

Στη προσωπική του ζωή ο Αλέξανδρος ήταν δυστυχισμένος. Είχε νυμφευθεί στις 9 Οκτωβρίου 1793, χωρίς να ζητηθεί η γνώμη του, την πριγκίπισσα Λουίζα του Μπάντεν (Ελισάβετ Αλεξέγεβνα) ένα πολιτικό γάμο που όπως εξομολογήθηκε με λύπη στο φίλο του Φρειδερίκο Γουλιέλμο Γ΄, είχε οδηγήσει και τους δύο σε δυστυχία. Τα δύο παιδιά του γάμου, η μεγάλη δούκισσα Μαρία, πέθανε στις 26 Ιουνίου (ή 8 Ιουλίου) 1800 και η μεγάλη δούκισσα Ελισάβετ πέθανε στις 12 Μαΐου 1808. Η κοινή θλίψη έφερε τούς συζύγους πιο κοντά. Προς το τέλος της ζωής του η συμφιλίωσή τους ολοκληρώθηκε με τη μεγαλοψυχία της Αυτοκράτειρας να τον συμπονέσει για το θάνατο της ερωμένης του Πριγκίπισσας Μαρίας Ναρύσκινας.

Υπογραφή του Αλεξάνδρου Α’ Alexander I of Russia Created in vector format by Scewing, Public domain, via Wikimedia Commons

Το φθινόπωρο του 1825, λόγω της επιδεινούμενης ασθένειας της συζύγου του, ο αυτοκράτωρ έκανε ένα ταξίδι στο νότο της Ρωσίας. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού κρυολόγησε, κατάσταση που κατέληξε σε τύφο, από τον οποίο πέθανε στη νότια πόλη του Ταγκανρόκ στις 19 Νοεμβρίου 1825. Η σύζυγός του πέθανε μερικές εβδομάδες αργότερα, καθώς η σορός του αυτοκράτορα μεταφερόταν στην Αγία Πετρούπολη για την κηδεία. Ενταφιάστηκε στον Καθεδρικό των Αγίων Πέτρου και Παύλου στην Αγία Πετρούπολη στις 13 Μαρτίου 1826.

Παρά τις πρώιμες φιλελεύθερες απόψεις του, η Ρωσία μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου παρέμεινε εξίσου απολυταρχική όσο όταν διεκδικούσε το θρόνο και η δουλοπαροικία ήταν ακόμα ενεργή. Οι Ρώσοι κατά τη διάρκεια της βασιλείας του κέρδισαν τη Φινλανδία, τη Βεσσαραβία και την Πολωνία και έγιναν μια μεγάλη Ευρωπαϊκή δύναμη.

Πηγές

https://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_I_of_Russia

Peter Truscott «Russia First: Breaking with the West» 1997

Daria Olivier «Alexander I | Emperor of Russia» Encyclopedia Britannica.

Allen McConnell «Tsar Alexander I: Paternalistic Reformer» 1970

https://chilonas.com/2021/08/12/https-wp-me-p1op6y-foc/