Ο Λεύκιος Κορνήλιος Κίννας ήταν επικεφαλής της αντιπολίτευσης στον Λεύκιο Κορνήλιο Σύλλα και βοήθησε στην ανατροπή των υποστηρικτών του μετά την πρώτη πορεία στη Ρώμη, αλλά σκοτώθηκε λίγο πριν ο Σύλλας επιστρέψει στην Ιταλία κατά την έναρξη του Δευτέρου Εμφυλίου Πολέμου.
Ελάχιστα είναι γνωστά για τον Κίννα πριν την υποψηφιότητά του για Ύπατος το 87 π.Χ. Αναφέρεται στο Pro Fonteio του Κικέρωνα, όπου περιλαμβάνεται σε μια λίστα Πραιτοριανών που διοικούσαν κατά τη διάρκεια του Κοινωνικού Πολέμου (ή Μαρσικού Πολέμου). Ο Λίβιος τον αναφέρει ως επικεφαλής της εκστρατείας κατά των Μάρσων μαζί με τον Μέτελλο Πίο, πιθανότατα το 88 π.Χ.
Ο αποκαλούμενος «Σύλλας», αντίγραφο (πιθανώς από την εποχή του Αυγούστου) από πορτρέτο ενός σημαντικού Ρωμαίου του 2ου αιώνα π.Χ., με ομοιότητες με τον λεγόμενο «Μάριο», υποδηλώνοντας ότι και τα δύο αγάλματα σχεδιάστηκαν και εκτέθηκαν μαζί είτε ως αδέρφια είτε ως αντίπαλοι· Μόναχο, Glyptothek Glyptothek, Public domain, via Wikimedia Commons
Άνοδος στην εξουσία
Το 88 π.Χ. ο Σύλλας υπηρετούσε ως ύπατος όταν ανέλαβε επικεφαλής του πολέμου κατά του Μιθριδάτη ΣΤ’ του Πόντου. Με το νέο του αξίωμα, ξεκίνησε προετοιμασίες για τον Α’ Μιθριδατικό Πόλεμο, έχοντας στόχο να περιορίσει τις φιλοδοξίες του βασιλιά του Πόντου. Ωστόσο αντιμετώπισε αντιδράσεις από τον Γάιο Μάριο, ο οποίος παρά την προχωρημένη ηλικία και την απόσυρσή του από τα στρατιωτικά ζητήματα, επιθυμούσε να αναλάβει ο ίδιος την εκστρατεία. Για να το πετύχει συμμάχησε με το Πόπλιο Σουλπίκιο Ρούφο, έναν δήμαρχο (τριβούνο των πληβείων) τον οποίο ο Πλούταρχος περιγράφει με τα μελανότερα χρώματα.
Ο Σουλπίκιος, ο οποίος διατηρούσε έναν μικρό στρατό από σωματοφύλακες, ενθαρρύνθηκε σε νέες αυθαιρεσίες, ενώ ο Μάριος μέσω της συμμαχίας τους εξασφάλισε τη διοίκηση του εκστρατευτικού σώματος. Προκειμένου να αποφύγουν να ψηφίσουν το διάταγμα, οι δύο ύπατοι κήρυξαν διακοπή των πολιτικών διαδικασιών. Ο Σουλπίκιος προσπάθησε από την πλευρά του να εκβιάσει τους συγκλητικούς ώστε να πάρει αυτό που ήθελε. Ξέσπασαν φοβερές ταραχές, κατά τη διάρκεια των οποίων ο Σύλλας καταδιώχθηκε μέχρι το σπίτι του Μάριου και εξαναγκάστηκε να άρει το διάταγμα διακοπής των πολιτικών λειτουργιών. Ο Σουλπίκιος έστειλε κατόπιν απεσταλμένους στη Νόλα, για να μετακινηθούν τα στρατεύματα που διέμεναν εκεί στην οικία του Μάριου, αλλά ο Σύλλας κατόρθωσε να το σκάσει από την πόλη και να φτάσει πρώτος στο στρατόπεδο πείθοντάς τους να βαδίσουν στη Ρώμη, οπότε και ανέλαβε τον έλεγχο της πόλης (μάχη του Εσκουιλίνου Φόρουμ, 88 π.Χ.). Ο Σύλλας ανέκτησε την εξουσία και κατήργησε τους νόμους του Σουλπίκιου.
Ο Σύλλας θεωρούσε τον εαυτό του εκπρόσωπο της νόμιμης κυβέρνησης της Ρώμης και έτσι παρά τη στρατιωτική του νίκη, το 87 π.Χ. επέτρεψε να διεξαχθούν κανονικά οι εκλογές. Οι δικοί του υποψήφιοι ηττήθηκαν και αντ’ αυτού εκλέχθηκαν ο Κίννας και ο Γναίος Οκτάβιος. Ο Κίννας ήταν γνωστός πολέμιος του Σύλλα, ο οποίος σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει ότι οι μεταρρυθμίσεις του θα παραμείνουν όταν εκστράτευε ανατολικά, έβαλε τον εκλεγέντα ύπατο να ορκιστεί ότι θα υποστηρίξει την πολιτική του. Ο Κίννας πήγε στο Καπιτώλιο κρατώντας μια πέτρα και δήλωσε ότι αν δεν παρέμενε πιστός στον Σύλλα, να τον «πέταγαν» έξω από την πόλη, όπως πετιέται η πέτρα από το χέρι του.
Πρώτη θητεία και εξορία
Μόλις ξεκίνησε η θητεία του ως ύπατος το 87 π.Χ. ο Κίννας αθέτησε την υπόσχεση και ανέθεσε στον Βιργίνιο, έναν τριβούνο των πληβείων, να παραπέμψει τον Σύλλα για τις πράξεις του. Περίπου την ίδια εποχή δολοφονήθηκε ο συμπατριώτης του Σύλλα ο ύπατος Κόιντος Πομπήιος, ενώ προσπαθούσε να αναλάβει τη διοίκηση των στρατευμάτων του Πομπήιου Στράβωνα, ο οποίος βρισκόταν στο πεδίο της μάχης κατά τον Κοινωνικό Πόλεμο.
Επόμενη ενέργεια του Κίννα ήταν να προσπαθήσει να κερδίσει την υποστήριξη των νέων Ιταλών πολιτών, στους οποίους είχε χορηγηθεί υπηκοότητα ως αποτέλεσμα του Κοινωνικού Πολέμου. Οι νέοι πολίτες είχαν κατανεμηθεί σε οκτώ νέες ομάδες ψηφοφόρων, οι οποίες ψήφιζαν τελευταίες, που σημαίνει ότι οι ψήφοι τους σπάνια μετρούσαν. Ο Κίννας εισηγήθηκε νόμο για τη κατανομή των νέων ψηφοφόρων στις υπάρχουσες εκλογικές ομάδες. Θεωρητικά, αυτό θα επέτρεπε στους πολυάριθμους Ιταλούς να υπερκαλύψουν τους υπάρχοντες Ρωμαίους ψηφοφόρους, αλλά στην πράξη ελάχιστοι ήταν σε θέση να έρθουν στη Ρώμη για να ψηφίσουν αυτοπροσώπως. Ακόμα κι έτσι ο Γναίος Οκτάβιος κατάφερε να κερδίσει την υποστήριξη των παλαιών ψηφοφόρων και ορισμένων πληβείων. Την ημέρα των εκλογών, οι υποστηρικτές του Κίννα οι οποίοι πλειοψηφούσαν στο φόρουμ, εξεγέρθηκαν όταν οι τριβούνοι πρόβαλλαν βέτο στο νόμο. Ο Οκτάβιος συγκέντρωσε δικούς του οπαδούς, επιτέθηκε στους υποστηρικτές του Κίννα και τους έδιωξε από την πόλη.
Ο Κίννας προσπάθησε να σώσει τη θέση του προσφέροντας ελευθερία σε κάθε σκλάβο που θα τον ακολουθούσε, αλλά απέτυχε. Η σύγκλητος δήλωσε ότι ο Κίννας μπορούσε να καθαιρεθεί ως ύπατος και επέλεξε ως αντικαταστάτη τον Λούκιο Μέρουλα, ιερέα του Δία.
Ο Κίννας δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια. Άρχισε να συγκεντρώνει στρατό από τις πόλεις κοντά στη Ρώμη και στη συνέχεια νίκησε έναν στρατό που βρισκόταν στην Κάπουα (ίσως συμμετείχε στη συνεχιζόμενη πολιορκία της Νόλα, η οποία είχε περιέλθει στους Σαμνίτες κατά τη διάρκεια του Κοινωνικού Πολέμου). Κατάφερε να νικήσει και σε συνδυασμό με τα Ιταλικά στρατεύματά του ισχυροποιήθηκε. Είχε επίσης την υποστήριξη αρκετών αριστοκρατών, όπως του Μάριου του Νεότερου και του ικανού Κόιντου Σερτόριου.
Ο Οκτάβιος και ο Κίννας δεν ήταν οι μόνοι με στρατεύματα στην Ιταλία. Σε ορισμένες περιοχές εξακολουθούσε να μαίνεται ο Κοινωνικός Πόλεμος και τα στρατεύματα που συγκεντρώθηκαν για αυτή τη σύγκρουση παρέμεναν ακέραια. Ο Οκτάβιος κάλεσε το στράτευμα υπό τον Πομπήιο Στράβωνα, στη Ρώμη, αλλά με την άφιξή του ο Στράβων στρατοπέδευσε έξω από την πόλη και για κάποιο χρονικό διάστημα δεν ήταν σαφές ποιόν θα υποστήριζε. Ο Κίννας επιχείρησε να δολοφονήσει τον Στράβωνα και το γιο του (τον μετέπειτα Πομπήιο τον Μέγα) και κατάφερε να νικήσει τον συγκάτοικο του νεαρού Πομπήιου Λούκιο Τερέντιο. Το σχέδιο θα πετύχαινε, καθότι ο Στράβων ήταν μεν ικανός στρατιωτικός αλλά αντιπαθής.
Τελικά ο Στράβων σώθηκε από τον γιο του, ο οποίος ανακάλυψε την συνωμοσία, τοποθέτησε φρουρά γύρω από τη σκηνή του πατέρα του και στη συνέχεια κατάφερε να εξασφαλίσει την υποστήριξη των στρατευμάτων. Μετά από αυτό το συμβάν ο Στράβων εντάχθηκε στον Οκτάβιο και τους υπερασπιστές της Ρώμης, αλλά πέθανε πριν το τέλος της πολιορκίας. Λίγο μετά το θάνατό του, η Ρώμη θα παραδοθεί στον Κίννα και τον Μάριο.
Ο λεγόμενος «Μάριος». Μαρμάρινο Ρωμαϊκό έργο τέχνης του 1ου αιώνα π.Χ., αναστηλωμένο από τον Alexander Trippel. Vatican Museums, CC BY 3.0 via Wikimedia Commons
Εισβολή στην Ρώμη
Ο Κίννας κάλεσε τον Μάριο να επιστρέψει από την εξορία του στην Αφρική. Εκείνος έφτασε με στράτευμα και μαζί με τους υποστηρικτές του Κίννα πολιόρκησαν την πόλη (πολιορκία της Ρώμης, 87 π.Χ.). Ο Οκτάβιος και ο Μέρουλας πολέμησαν γενναία, αλλά οι επιτιθέμενοι κατάφεραν να αποκλείσουν την τροφοδοσία στην πόλη. Μια προσπάθεια κατάληψης του λόφου Τζανίκολο/Janiculum, στη δυτική όχθη του Τίβερη, απωθήθηκε και οι δύο στρατοί φαίνεται στη συνέχεια να μετακινούνται από την πόλη στους λόφους Άλβαν. Αυτό ήταν ένα μοιραίο λάθος εκ μέρους του Οκτάβιου και του κόμματός του, καθώς κατά την απουσία τους έχασαν τον έλεγχο της Συγκλήτου, η οποία ξεκίνησε ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, επιτρέποντας στον Κίννα και τον Μάριο να εισέλθουν στην πόλη. Ο Οκτάβιος και οι υποστηρικτές του υποχώρησαν στο Τζανίκολο, όπου ο Οκτάβιος συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε. Το κεφάλι του μεταφέρθηκε στον Κίννα και στη συνέχεια εκτέθηκε στην αγορά.
Την πτώση της Ρώμης ακολούθησε σφαγή των αντιπάλων του Κίννα και του Μάριου. Μεταξύ των νεκρών ήταν ο πατέρας και ο αδελφός της τριανδρίας Κράσσου, ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας Στράβων και ο ετεροθαλής αδελφός του Λεύκιος Ιούλιος Καίσαρας, ο Ατίλιος Σερράνος, ο Πόπλιος Λέντουλος, ο Γάιος Νεμετόριος και ο Μάρκος Βαίβιος. Ο Μάρκος Αντώνιος, ο παππούς της τριανδρίας, βρήκε καταφύγιο σε ένα αγρόκτημα, αλλά ανακαλύφθηκε και σκοτώθηκε όταν ο αγρότης έστειλε έναν σκλάβο να αγοράσει κρασί καλύτερης ποιότητας. Ο Μέρουλα, προσωρινός αντικαταστάτης του Κίννα ως ύπατος, αυτοκτόνησε λίγο πριν δικαστεί, όπως και ο Κόιντος Κάτουλος, συμπολεμιστής του Μάριου στο τέλος του Κιμβρικού Πολέμου. Η προσπάθεια να αιχμαλωτίσουν τη γυναίκα και τα παιδιά του Σύλλα απέτυχε και τελικά κατάφεραν διαφύγουν και να τον συναντήσουν στα ανατολικά.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Κίννας και ο Μάριος επελέγησαν ως ύπατοι για το 86 π.Χ., αλλά λίγες εβδομάδες μετά την έβδομη θητεία του, ο Μάριος πέθανε. Ο Κίννας τον αντικατέστησε με τον Λεύκιο Βαλέριο Φλάκκο, στον οποίο ανατέθηκε τότε η διοίκηση του πολέμου κατά της Σύλλα στην Ασία. Για τα επόμενα χρόνια ο Κίννας κυριαρχούσε στη Ρώμη. Ήταν ύπατος ξανά το 85 π.Χ. και το 84 π.Χ., αυτή τη φορά μαζί με τον Γναίο Παπίριο Κάρβωνα.
Κατά τη διάρκεια της πορείας του στη Ρώμη το 88 π.Χ. ο Σύλλας δεν είχε σχεδόν καμία υποστήριξη μεταξύ των υψηλόβαθμων Ρωμαίων, αλλά ο Κίννας και οι σύμμαχοί του δημιούργησαν αντιπάθειες σε πολλούς από τους κορυφαίους άνδρες της πόλης και αρκετοί από αυτούς κατέφυγαν στο Σύλλα στα ανατολικά δίνοντάς του τοιουτοτρόπως επιρροή στην Σύγκλητο.
Μέχρι το 84 π.Χ. ήταν σαφές ότι ο Σύλλας ετοιμαζόταν να εισβάλει στην Ιταλία, έχοντας τερματίσει τον Α’ Μιθριδατικό Πόλεμο υπογράφοντας συνθήκη ειρήνης με τον Μιθριδάτη. Ο Κίννας και ο Κάρβων συγκέντρωσαν στρατό στην Ιταλία και στη συνέχεια ετοιμάστηκαν να τον στείλουν στα Βαλκάνια, για να αντιμετωπίσουν τον Σύλλα πριν μπορέσει να περάσει στην Ιταλία.
Θάνατος
Υπάρχουν δύο διαφορετικές εκδοχές θανάτου του Κίννα. Η πρώτη αναφέρεται στο έργο του Πλουτάρχου «Βίοι Παράλληλοι – Πομπήιος». Όταν ο Σύλλας επέστρεφε στην Ιταλία, ο νεαρός Πομπήιος επισκέφθηκε τον Κίννα στο στρατόπεδό του και δραπέτευσε όταν κατηγορήθηκε για κάποια αδικοπραγία. Η φήμη ότι ο Κίννας βοήθησε τον Πομπήιο εξόργισε τους στρατιώτες του οι οποίοι θεώρησαν ότι πρόδωσε την εμπιστοσύνη τους. Ο Κίννας κυνηγήθηκε από έναν εκατόνταρχο και προσπάθησε να διασωθεί προσφέροντας το πολύτιμο συγκλητικό δαχτυλίδι του. Ο εκατόνταρχος απέρριψε την προσφορά με το επιχείρημα ότι ήθελε να «τιμωρήσει έναν παράνομο και κακό τύραννο» και τον σκότωσε.
Ο Αππιανός αναφέρει μια διαφορετική εκδοχή. Το πρώτο απόσπασμα στρατευμάτων διέσχισε με ασφάλεια την Αδριατική, αλλά το δεύτερο έπεσε σε καταιγίδα και οι επιζώντες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Ιταλία, αλλά μόλις αποβιβάστηκαν, λιποτάκτησαν. Ο υπόλοιπος στρατός αποφάσισε ότι δεν επιθυμούσε να περάσει στα Βαλκάνια μόνο και μόνο για να πολεμήσει Ρωμαίους και ο Κίννας τους κάλεσε σε συνάντηση προσπαθώντας να αποκαταστήσει την τάξη. Αντιμέτωπος με μεγάλο και οργισμένο πλήθος, ο Κίννας χειρίστηκε λάθος την κατάσταση. Καθώς πλησίαζε στη συνάντηση, ένας από τους ραβδούχους του χτύπησε έναν στρατιώτη που ήταν εμπόδιο στο δρόμο του, με αποτέλεσμα αυτός να ανταποδώσει το χτύπημα και ο Κίννας να διατάξει τη σύλληψή του. Αυτό εξόργισε το στράτευμα, το οποίο στράφηκε εναντίον του και τον μαχαίρωσε μέχρι θανάτου.
Η δεύτερη ίσως είναι η πιθανότερη εκδοχή διότι μέχρι τότε ο νεαρός Πομπήιος ήταν ακόμα άγνωστος, οπότε φαίνεται απίθανο το στράτευμα να εξεγέρθηκε εξαιτίας του, αλλά είναι πιθανό οι φήμες για τη εξέλιξή του να τροφοδότησαν την οργή των στρατιωτών.
Με τη Κίννα νεκρό, ο Κάρβων που απέμεινε μοναδικός ύπατος για εκείνο το έτος, ακύρωσε την εκστρατεία στα Βαλκάνια και έτσι ο Δεύτερος Εμφύλιος Πόλεμος του Σύλλα (83-82 π.Χ.) θα εξελισσόταν σε Ιταλικό έδαφος.
Η κόρη του Κίννα, Κορνηλία η νεότερη που παντρεύτηκε τον Ιούλιο Καίσαρα. Published by Guillaume Rouille (1518?-1589), Public domain, via Wikimedia Commons
Οικογένεια
Ο Κίννας παντρεύτηκε την Άννια και απέκτησαν δύο κόρες και ένα γιο. Η μεγαλύτερη κόρη, Κορνήλια η Πρεσβύτερη, παντρεύτηκε τον Γναίο Δομίτιο Αχενόβαρβο, έναν από τους υποστηρικτές του Κίννα. Η Κορνηλία Κίννα η νεότερη, παντρεύτηκε τον Ιούλιο Καίσαρα και απεβίωσε πολύ νέα, λίγο μετά τη γέννηση του μοναδικού νόμιμου τέκνου του, της Ιουλίας η οποία παντρεύτηκε τον Πομπήιο τον Μέγα.
Ο γιος του, Λεύκιος Κορνήλιος Κίννας ο νεότερος, όταν επέστρεψε ο Σύλλας, έφυγε από την Ιταλία, πιθανότατα στην Ισπανία. Επέστρεψε για λίγο το 78 π.Χ. για να βοηθήσει στην εξέγερση του Λέπιδου και στη συνέχεια διέφυγε και πάλι στην Ισπανία μετά την αποτυχία της εξέγερσης. Κατάφερε να επιστρέψει στη Ρώμη το 78 π.Χ. λόγω του νόμου Λεξ Πλαυτία/Lex Plautia, ο οποίος επέκτεινε την αμνηστία σε όλους τους εξόριστους της εποχής του εμφυλίου πολέμου. Γιος αυτού του Κίννα ήταν ο Γναίος Κορνήλιος Κίννας ο πρεσβύτερος, ο οποίος αμνηστεύθηκε δύο φορές, μία φορά μετά την υποστήριξή του στον Μάρκο Αντώνιο και πάλι αργότερα για συνωμοσία εναντίον του αυτοκράτορα Αυγούστου. Παραδόξως το 5 μ.Χ. τιμήθηκε εκλέχτηκε ως Ύπατος μαζί με τον Αυτοκράτορα.
Πηγές – βιβλιογραφία
http://www.historyofwar.org/articles/people_cinna.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Lucius_Cornelius_Cinna
Πλούταρχος «Βίοι Παράλληλοι – Πομπήιος» παρ.5
Αππιανός «Εμφύλιοι» τόμος Ι
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Δευτέρα, Νοεμβρίου 29, 2021
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: