Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, τελευταίος βυζαντινός αυτοκράτορας. Φωτογραφία: George E. Koronaios /Wikimedia Commons/ CC BY-SA 4.0
Στις 29 Μαΐου του 1453, ο Οθωμανικός στρατός, με επικεφαλής τον Μωάμεθ τον Πορθητή, κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη, θέτοντας βίαιο τέλος σε μια από τις μακροβιότερες αυτοκρατορίες στην ιστορία. Η άλωση της μεγάλης πόλης έβαλε τέλος στη ζωή και του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
Οι θρύλοι που ξεπήδησαν γύρω από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης αποτελούν μεγάλο μέρος της ορθόδοξης και Ελληνικής παράδοσης. Ακόμη και μετά την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς —και ακόμη και σήμερα— υπάρχουν Έλληνες που συνεχίζουν να πιστεύουν ότι μια μέρα η Κωνσταντινούπολη θα γίνει ξανά Ελληνική.
Ο θρύλος του Μαρμαρωμένου τελευταίου Αυτοκράτορα
Εξ ου και η ανάδυση του θρύλου του «Μαρμαρωμένος Βασιλιάς», Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
Το σώμα του αυτοκράτορα δεν βρέθηκε μετά την πτώση της πόλης και ο τάφος του δεν ανακαλύφθηκε ποτέ.
Ο θρύλος λέει ότι ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος δεν πέθανε στα χέρια των Οθωμανών, αλλά μάλλον έγινε πέτρα, μη αντέχοντας να κοιτάξει την αγαπημένη έδρα της αυτοκρατορίας του να πέφτει στον εχθρό.
Έτσι, σύμφωνα με το μύθο, μια μέρα ο Μαρμαρομένος Αυτοκράτορας θα ξαναζωντανέψει και θα πάρει πίσω την Κωνσταντινούπολη.
Ίσως ο θρύλος του Μαρμαρομένου Αυτοκράτορα ήταν μια ιστορία που διαδόθηκε στους ηττημένους για να κρατήσουν ζωντανές τις ελπίδες τους ότι οι κατακτητές δεν θα έμεναν στην πόλη για πολύ.
Ο βίος του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου
Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1405, το όγδοο από τα δέκα παιδιά του αυτοκράτορα Μανουήλ Β' Παλαιολόγου και της συζύγου του Έλενας Δραγάση, κόρης του Σέρβου ηγεμόνα Κωνσταντίνου Ντεγιάνοβιτς.
Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του Κωνσταντίνου πριν από την άνοδό του στον θρόνο του Βυζαντίου. Ήταν επιδέξιος στρατηγός και διοικούσε μαζί με τα αδέρφια του το Δεσποτάτο του Μυστρά, στον Μωριά, τη σημερινή Πελοπόννησο.
Η Μονή Παντάνασσας στον Μυστρά. Φωτογραφία: Ed88 /Wikimedia Commons
Το 1427–1428, ο Κωνσταντίνος και ο αδερφός του Ιωάννης απέτρεψαν μια επίθεση στον Μωριά από τον Κάρλο Β' Τόκκο, ηγεμόνα της Ηπείρου, και το 1428 ο Κωνσταντίνος ανακηρύχθηκε Δεσπότης του Μοριά, για να κυβερνήσει την επαρχία μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Θεόδωρο και ο μικρότερος αδερφός του Θωμάς.
Μαζί, οι αδελφοί Παλαιολόγοι επέκτειναν τη βυζαντινή κυριαρχία για να καλύψει σχεδόν ολόκληρη την Πελοποννησιακή χερσόνησο για πρώτη φορά μετά την Τέταρτη Σταυροφορία, περισσότερα από διακόσια χρόνια πριν.
Ανοικοδόμησαν το αρχαίο «Εξαμίλιον» Τείχος, το οποίο υπεράσπιζε τη χερσόνησο από εξωτερικές επιθέσεις, και το 1444-1446, ο Κωνσταντίνος ηγήθηκε προσωπικά εκστρατείας στη Στερεά Ελλάδα και τη Θεσσαλία σε μια προσπάθεια να επεκτείνει τη Βυζαντινή κυριαρχία περαιτέρω στην Ελλάδα.
Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία βρισκόταν σε παρακμή όταν ο Κωνσταντίνος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας στις 6 Ιανουαρίου του 1449, μετά το θάνατο του αδελφού του Ιωάννη. Ήταν μια εποχή που οι Οθωμανοί ήταν σε άνοδο, καταλαμβάνοντας εδάφη που βρίσκονταν υπό βυζαντινή κυριαρχία.
Ο Κωνσταντίνος έκανε μια προσπάθεια να ενώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία με την Καθολική Εκκλησία με την ελπίδα ότι οι Καθολικοί θα παρείχαν στρατιωτική βοήθεια για να σταματήσουν την προέλαση των Οθωμανών. Αλλά αυτό δυστυχώς δεν είχε αποτέλεσμα.
Τέσσερα χρόνια μετά την ανάληψη της εξουσίας στο Βυζάντιο, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κλήθηκε να αντιμετωπίσει την τρίτη πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς — μια πολιορκία που ξεκίνησε στις 15 Απριλίου 1453 και έληξε με την Άλωση της πόλης στις 29 Μαΐου του ίδιου έτους.
Η τελευταία μάχη και θάνατος του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου
Λέγεται ότι ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου είχε αντιληφθεί ότι δεν είχε αρκετή στρατιωτική δύναμη για να αποτρέψει την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τον στρατό του Μωάμεθ του Πορθητή.
Πορτρέτο του Μωάμεθ του Πορθητή από τον Τζεντίλ Μπελίνι, 1480. Φωταγραφία: Δημόσιος Τομέας
Λίγο πριν την άλωση, ο Παλαιολόγος επισκέφτηκε την Αγία Σοφία, όπου και έλαβε τη Θεία Κοινωνία. Στη συνέχεια είπε το τελευταίο αντίο στην οικογένειά του πριν πάει στη μάχη.
Όταν οι Οθωμανοί εισέβαλαν στην πόλη, κάποιοι συμβούλεψαν τον Παλαιολόγο να φύγει για να σώσει τη ζωή του.
Ωστόσο, οι μαρτυρίες λένε ότι επέμεινε να μείνει - και αναμφίβολα πάλεψε μέχρι το πικρό τέλος. Σκοτώθηκε στη μάχη, προφανώς αποκεφαλίστηκε από Οθωμανό στρατιώτη.
Λέγεται ότι ο Μωάμεθ Β' διέταξε έρευνα για το σώμα του και όταν βρέθηκε, πένθησε και έθαψε τα λείψανα. Ωστόσο, ο τάφος του Παλαιολόγου δεν βρέθηκε πουθενά στην Κωνσταντινούπολη.
Ο «χαμένος» τάφος του Κωνσταντίνου ΙΑ' Παλαιολόγου, τελευταίου Βυζαντινού Αυτοκράτορα
Στα χρόνια που ακολούθησαν, υπήρξαν πολλές αναφορές για το μέρος όπου πρέπει να είχε ταφεί ο Κωνσταντίνος. Ωστόσο, οι πληροφορίες ότι η σορός του θάφτηκε μέσα στην Αγία Σοφία δεν μπορούν να επαληθευτούν.
Εικόνα: https://gr.pinterest.com/pin/814729388862605862/
Η πιο πιθανή εξήγηση είναι ότι τα δύο πρώτα χρόνια μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, ο Πατριάρχης κατέφυγε στον ναό των Αγίων Αποστόλων, τον οποίο χρησιμοποίησε ως έδρα και ο τελευταίος αυτοκράτορας θάφτηκε εκεί.
Η εκκλησία, ωστόσο, αργότερα εγκαταλείφθηκε από τους χριστιανούς, με τον Μωάμεθ Β' να διάτασει να κατεδαφιστεί για να ανοίξει ο δρόμος για το Φατίχ Τζαμί.
Αν όντως τα οστά του Παλαιολόγου βρίσκονταν στο ναό των Αγίων Αποστόλων, πιθανότατα είναι να χάθηκαν μετά την κατεδάφισή του ή ίσως μεταφέρθηκαν σε άλλο σημείο.
Οι αναφορές αναφέρουν ότι τα λείψανα των Αποστόλων και των μελών των βασιλικών οικογενειών τοποθετήθηκαν σε δύο κρύπτες δεξιά και αριστερά της εκκλησίας της Αγίας Θεοδοσίας, η οποία αργότερα μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τζαμί που ονομαζόταν Γκιουλ Τζαμί.
Δεν μπορεί όμως προς το παρόν να εξακριβωθεί με κανέναν τρόπο εάν όντως εκεί βρίσκονται τα οστά του μεγάλου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Κυριακή, Νοεμβρίου 28, 2021
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: