Η Ελληνική καταγωγή της Μασσαλίας, της παλαιότερης πόλης της Γαλλίας

Το τεράστιο λιμάνι της Μασσαλίας, στη νότια Γαλλία, ιδρύθηκε από Έλληνες το 600 π.Χ., όταν οι πρώτοι μετανάστες έφτασαν στην περιοχή και ίδρυσαν μια εμπορική αποικία.

Οι Έλληνες είναι γνωστοί για τις αρχαίες ιστορίες δόξας και τραγωδίας, καθώς και για την αναρίθμητη συμβολή του πολιτισμού τους στα ίδια τα θεμέλια του σύγχρονου κόσμου μας.

Ωστόσο, αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι κατά τη διάρκεια των αιώνων, ίδρυσαν πολλές πόλεις σε όλη τη Μεσόγειο που όχι μόνο υπάρχουν σήμερα, αλλά ευδοκιμούν και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις υποθέσεις της περιοχής τους.

Μία από αυτές τις πόλεις είναι το τεράστιο λιμάνι της Μασσαλίας, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γαλλίας και σίγουρα από τις παλαιότερες στην Ευρώπη.

Αυτό ήταν σε μια εποχή που πολλοί Φωκαείς εγκατέλειψαν την πατρίδα τους στη σημερινή Τουρκία (τότε ελληνόφωνη Μικρά Ασία) και έφτασαν στις βόρειες ακτές της Δυτικής Μεσογείου.

Βρήκαν μια τοποθεσία που μπορούσε εύκολα να φιλοξενήσει ένα μεγάλο λιμάνι και σε λίγα χρόνια είχε δημιουργηθεί μια νέα Ελληνική αποικία. Το όνομά του ήταν «ΜΑΣΣΑΛΙΑ» («Μασαλία»).

Ο Ελληνικός μύθος της Μασσαλίας

Η Γύπτις, πριγκίπισσα των Σεγκοβρίγων, καλωσορίζει τους Φωκαείς. Εικονογράφηση από τη Λαϊκή Ιστορία της Γαλλίας από τον Victor Duruy, 1862-1866

---

Ο Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης μας πληροφορεί για τον μύθο που αφορά την ίδρυση της Μασσαλίας.

Σύμφωνα με αυτή την ιστορία, ο Πρωτής, ο γιος του Ευγένους από τη Φώκαια, παντρεύτηκε τη Γύπτιδα, κόρη ενός βασιλιά μιας Κελτικής φυλής που ονομαζόταν Segobriges ή Segusiavi, ο οποίος ζούσε στη Γαλατία της αρχαίας Γαλλίας.

Αυτός ο γάμος ήταν η αρχή της ιστορίας της Μασσαλίας.

Όταν ο Έλληνας παντρεύτηκε αυτή την πλούσια και όμορφη Κέλτικη γυναίκα, ο ντόπιος βασιλιάς του έδωσε το δικαίωμα να αποκτήσει ένα κομμάτι Γης και να χτίσει την πόλη του.

Αυτός ο μικρός οικισμός ήταν το θεμέλιο αυτού που επρόκειτο να γίνει η γνωστή πόλη της Μασσαλίας.

Η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, περ. 800-550 π.Χ

Ωστόσο, ο γνωστός αυτός μύθος μπορεί να διαψεύστηκε, αφού σύμφωνα με αρχαιολογικά στοιχεία, οι Φωκαείς δεν ήταν οι πρώτοι Έλληνες που έφτασαν στις βόρειες ακτές της δυτικής Μεσογείου.

Ολόκληρη η παράκτια περιοχή που αποτελείται από τις σύγχρονες περιοχές της Καταλονίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας είχε δει τον ερχομό πολλών Ελλήνων του Ιονίου πριν από εκείνη την εποχή, κατά τη διάρκεια των αποστολών τους στη Δύση για να βρουν νέα μέρη για να ζήσουν και ανθρώπους για εμπόριο.

Ωστόσο, η ίδια η πόλη της Μασσαλίας ιδρύθηκε πράγματι από Φωκαείς, καθώς ήταν οι πρώτοι που εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί.

Αυτοί οι πρώτοι Έλληνες άποικοι της πόλης-λιμάνι δημιούργησαν πολύ σύντομα ένα ευρύ δίκτυο εμπορικών σχέσεων με γειτονικές πόλεις, όχι μόνο κατά μήκος της ακτής αλλά και στις περιοχές της ηπειρωτικής Γαλλίας, όπου κάποτε ζούσαν διάφορες Κελτικές φυλές.

Άλλες γειτονικές ελληνικές αποικίες

Οι «Μασαλιώτες», όπως ήταν γνωστοί οι Έλληνες της Μασσαλίας, εγκατέστησαν για πρώτη φορά καλές σχέσεις με άλλες γειτονικές Ελληνικές αποικίες της περιοχής ξεκινώντας από τα πρώτα στάδια του αποικισμού τους.

Αυτές οι αποικίες περιλάμβαναν τις πόλεις Αγκντ (Agde - Agathe Tyche, που σημαίνει «Καλή τύχη»), στη Γαλλία, Εμπόριο (η σύγχρονη πόλη Empuries στην Καταλονία) και φυσικά τις γνωστές πόλεις της Νίκαιας (Νίκαια) και το Μονακό, το σύγχρονο κοσμοπολίτικο Πριγκιπάτο.

Ευημερούντες έμποροι

Η εξωστρεφής και φιλική προς το εμπόριο στάση που ανέπτυξαν οι Έλληνες της Μασσαλίας, πρόσφερε στην πόλη τους την ευκαιρία να επεκταθεί οικονομικά και κατά συνέπεια να ευδοκιμήσει και να ευημερήσει.

Οι αποστολές Ελληνικών προϊόντων έφταναν συνεχώς στα λιμάνια της περιοχής και η αρχαία Γαλατία ήταν σε θέση να σχηματίσει ένα συνεπές, καλά εδραιωμένο δίκτυο επικοινωνιών και σχέσεων με τις μητροπολιτικές περιοχές της Ελλάδας μέσω των αποικιών τους, ιδιαίτερα της Μασσαλίας.

Κατά τους επόμενους αιώνες, οι κάτοικοι της Μασσαλίας συνέχισαν να συναλλάσσονται με ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου και το λιμάνι αυξήθηκε σε σημασία και μέγεθος.

Κατά συνέπεια, πολλά αγγεία, έργα τέχνης, νομίσματα και άλλα αντικείμενα αυτής της περιόδου έχουν ανακαλυφθεί σε όλη τη Γαλλία, από τα νότια έως τα πολύ βόρεια άκρα της χώρας.

Οι Μασσαλιώτες ως κυρίαρχει του εμπορίου

Αυτή η ενεργός ενασχόληση με ολόκληρη την περιοχή της Γαλατίας έκανε τους Μασσαλιώτες αδιαμφισβήτητους κύριους του εμπορίου της εποχής.

Τα Ελληνικά νομίσματα κυκλοφορούσαν ελεύθερα σε όλη τη Γαλλία, οι τοπικές κελτικές φυλές χρησιμοποιούσαν Ελληνικά θέματα για να φτιάξουν τα δικά τους νομίσματα και ολόκληρη η περιοχή επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την «ήπια δύναμη» του εμπορίου των Ελλήνων εποίκων.

Η επιρροή τους έφτασε ακόμη και στις ακτές της Βρετανίας, όπου τα τοπικά νομίσματα που ανακαλύφθηκαν στο Κεντ και το Σάρεϊ έχουν απεικονίσεις του Απόλλωνα. Αυτά τα νομίσματα πιστεύεται ότι έχουν επηρεαστεί από τα σχέδια που χρησιμοποιήθηκαν στη Μασσαλία.

Φυσικά, καθώς περνούσαν οι αιώνες, έφτασαν οι Ρωμαίοι, άλλοι λαοί και φυλές έφτασαν στις ακτές της νότιας Γαλλίας και η ιστορία προχώρησε.

Ωστόσο, η χαρακτηριστική Ελληνική καταγωγή της Μασσαλίας κατάφερε με κάποιο τρόπο να παραμείνει ανέπαφη στον ψυχισμό της πόλης μέχρι σήμερα.

Γι' αυτό η Μασσαλία είναι μια πόλη που, πολλούς αιώνες μετά την ίδρυσή της, εξακολουθεί να είναι περήφανη για τις αρχαίες ρίζες της που συνδέουν τον λαό της με τους Έλληνες, τους πρώτους αυθεντικούς Μασσαλιώτες.