Εικόνα: Wikimedia Common / Visem
Το αποσχισθέν κράτος της Μολδαβίας, η Υπερδνειστερία και η αυτοαποκαλούμενη πρωτεύουσά της, η Τιράσπολ, έχουν κερδίσει κάποια ανεπιθύμητη προσοχή πρόσφατα, καθώς είχαν εμπλακεί στην πολιτική γύρω από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Όταν η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης αναγνώρισε την Υπερδνειστερία ως Μολδαβικό έδαφος κατεχόμενο από τη Ρωσία, στις 15 Μαρτίου, πολύ λίγοι άνθρωποι που διάβαζαν τις ειδήσεις θα γνώριζαν ότι η πρωτεύουσα αυτής της ελάχιστα γνωστής αμφισβητούμενης ανατολικής Ευρώπης έχει ένα αρχαίο Ελληνικό τοπωνύμιο.
Τιράσπολ: Πήρε το όνομά του από τον ποταμό Τύρας
Βρίσκεται στην ανατολική όχθη του ποταμού Δνείστερου, που χωρίζει την αποσχισθείσα επικράτεια της Υπερδνειστερίας από την υπόλοιπη Μολδαβία, η Τιράσπολ πήρε το όνομά της από το αρχαιοελληνικό όνομα του Δνείστερου.
Ο ποταμός Τύρας (αργότερα απλοποιημένη γραφή ως Τίρας) αναφέρεται στα έργα των κλασικών Ελλήνων ιστορικών Ηροδότου, Πτολεμαίου και Στράβωνα. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Τύρας αναδύθηκε από μια μεγάλη λίμνη, ενώ ο Πτολεμαίος τοποθετεί τις πηγές του στα Καρπάθια Όρη.
Έτσι, το σύγχρονο όνομα Τιράσπολ είναι στην πραγματικότητα ένα τοπωνύμιο, που συντίθεται από δύο Ελληνικές λέξεις: Τύρας, το αρχαίο όνομα του ποταμού Δνείστερου, και πόλις.
Αν και η Τιράσπολ δεν πρέπει να συγχέεται με την πραγματική Ελληνική αποικία Τύρας -τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στην ουκρανική επικράτεια στη Μαύρη Θάλασσα- η ονομασία της πόλης του 18ου αιώνα είναι ενδεικτική του πόσο ζωντανά επιβίωσε η Ελληνική ιστορία της περιοχής ανά τους αιώνες στη συλλογική μνήμη των τοπικών κοινωνιών.
Αρχαιότητα
Η Τύρας ήταν αρχαία Ελληνική αποικία της Μιλήτου η οποία ιδρύθηκε περίπου το 600 π.Χ. περίπου 10 χιλιόμετρα από τις εκβολές του ποταμού Τύρας (Δνείστερος). Η πόλη δεν ήταν ιδιαίτερα σημαντική και τον 2ο αιώνα π.Χ. κατελήφθη από ντόπιους βασιλείς, οι οποίοι εμφανίζονται στα νομίσματά της. Καταστράφηκε από τους Γέτες περίπου το 50 π.Χ.
Το 56 μ.Χ. οι Ρωμαίοι ανακατασκεύασαν την πόλη και την έκαναν τμήμα της επαρχίας της Κάτω Μοισίας. Διάφορα νομίσματα απεικονίζουν τους Ρωμαίους αυτοκράτορες από τον Δομιτιανό μέχρι τον Αλέξανδρο Σέβηρο. Σύντομα μετά τον δεύτερο, η πόλη καταστράφηκε από τους Γότθους. Η διακυβέρνηση της πόλης γινόταν από πέντε άρχοντες, μία γερουσία, μια συνέλευση του λαού και ένα ληξίαρχο. Οι λίγες εγγραφές αφορούν κυρίως το εμπόριο. Τα αρχαιολογικά στοιχεία παραμένουν διάσπαρτα, καθώς πάνω στην πόλη κατασκευάστηκε το μεσαιωνικό οχυρό Μονόκαστρο ή Άκκερμαν. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η περιοχή γύρω από την Τιράσπολ ήταν στα όρια ανάμεσα σε Μολδαβούς και Τατάρους.
Ανεξαρτησία
Στις 27 Ιανουαρίου 1990, οι πολίτες της Τιράσπολ υπερψήφισαν ένα δημοψήφισμα ανακηρύσοντας την πόλη ανεξάρτητο έδαφος. Η κοντινή πόλη Μπεντέρι επίσης ανακήρυξε την ανεξαρτησία της από την Μολδαβία. Καθώς το ρωσόφωνο κίνημα ανεξαρτησίας απέκτησε ορμή, μερικές τοπικές κυβερνήσεις συσπειρώθηκαν ώστε να αντέξουν την πίεση της Μολδαβικής κυβέρνησης για εθνικοποίηση. Τις 2 Σεπτεμβρίου 1990, η Τιράσπολ ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα της νεοσύστατης Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Μολδαβικής Υπερδνειστερίας. Η νέα δημοκρατία δεν αναγνωρίστηκε επίσημα από τις σοβιετικές αρχές. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, η περιοχή ανατολικά του Δνείστερου ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος ως Μολδαβική Δημοκρατία της Υπερδνειστερίας (PMR), με τη Τιράσπολ ως πρωτεύουσά της. Το κράτος δεν αναγνωρίστηκε από τη διεθνή κοινότητα.
Δεν υπάρχουν σχόλια: