Ιστορία του Αχλαδιού: Γιατί ο Όμηρος το ονόμαζε δώρο των θεών

Η πρώτη αναφορά του αχλαδιού βρίσκεται στο επικό ποίημα του Ομήρου (9ος αιώνας π.Χ.), Η Οδύσσεια, επιβεβαιώνει ότι το αχλάδι καλλιεργήθηκε στην Ελλάδα ήδη πριν από τρεις χιλιάδες χρόνια.

Ο Όμηρος το αποκάλεσε «δώρο των θεών» και μάλλον δεν είχε άδικο. Το αχλάδι είναι ένα πολύ δημοφιλές φρούτο, ενώ τα σημαντικά διατροφικά του οφέλη το καθιστούν σημαντικό «σύμμαχο» της υγείας μας. Η εποχή για τα αχλάδια είναι κυρίως από τα τέλη Ιουνίου έως τον Φεβρουάριο. Αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμινών Α, Β1, Β2, C, Ε, φολικού οξέος και νιασίνης. Είναι επίσης πλούσια σε χαλκό, φώσφορο και κάλιο, και σε μικρότερες ποσότητες ασβεστίου, χλωρίου, σιδήρου, μαγνησίου, νατρίου και θείου και είναι χαμηλά σε θερμίδες.

Το αχλάδι περιλαμβάνεται ως ένα από τα «δώρα των θεών» που φύτρωσε στον κήπο του Αλκίνοου, του βασιλιά των Φαιάκων, μιας θρυλικής χώρας:

Απόξω απ᾿ την αυλή του βρίσκεται χτήμα τρανό, εκεί δίπλα, τέσσερα στρέμματα, που ζώνεται με φράχτη γύρω γύρω· και μέσα εκεί ψηλά κι ολόχλωρα φυτρώνουν δέντρα πλήθος:

εκεί αχλαδιές, μηλιές χρυσόκαρπες, ρογδιές φυλλομανούνε, εκεί συκιές γλυκές κι ολόχλωρες ελιές θωρείς ολούθε. Καρπός δε χάνεται, μια που 'δεσε, κι ουδέ τους απολείπει χειμώνα καλοκαιρι, αδιάκοπα· τι ασίγαστα φυσώντας εδώ γεννάει καρπούς ο ζέφυρος κι άλλους εκεί γουρμάζει.

Απίδι απά στο απίδι ψήνεται, και μήλο απά στο μήλο, σύκο στο σύκο απάνω, αδιάκοπα, σταφύλι στο σταφύλι. Ακόμα αμπέλι εκεί πολύκαρπο του βασιλιά ριζώνει· στο 'να του μέρος, για το στέγνωμα των σταφυλιών στον ήλιο, εχει ένα αλώνι, κι άλλα είναι ώρα τους να τα τρυγήσουν, κι άλλα

να τα πατήσουν, κι άλλα είναι άγουρα πιο πέρα, τον αθό τους μόλις που τίναξαν, και παίρνουνε να κοκκινίζουν άλλα. Κει που τελεύουν πια τα κλήματα, λογής λογής, με τάξη βαλμένες οι βραγιές κατάχλωρες ολοχρονίς φουντώνουν.

Αυτά ήταν τα υπέροχα δώρα των θεών στο παλάτι του Αλκίνοου.

Στην Ευρώπη καλλιεργείται από το 17ο αιώνα. Ωστόσο, βρέθηκαν σε μια σπηλιά στην Ελβετία καρποί το και αποξηραμένες φέτες που χρονολογούνται από την εποχή των Παγετώνων. Σε λογοτεχνικά ή επιστημονικά κείμενα το αχλάδι αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Όμηρο στην Οδύσσεια ως ένα από τα δώρα των θεών προς τον βασιλιά των Φαιάκων Αλκίνοο, ο οποίος το καλλιεργούσε στους κήπους του.

Καλλιεργήθηκαν από τους αρχαίους Φοίνικες και τους Ρωμαίους και αποτελούσαν εκλεκτό έδεσμα για τους αρχαίους Πέρσες Βασιλιάδες. Για πρώτη φορά, βρίσκουμε απεικονίσεις του σε τοιχογραφίες της Πομπηίας και σε ρωμαϊκά ψηφιδωτά, ενώ σε μωσαϊκό χριστιανικής εκκλησίας στην Ιορδανία το δέντρο της αχλαδιάς φιγουράρει ως ένα από τα τέσσερα ιερά δέντρα.

Στην Κίνα, το αχλάδι ήταν ένα διαδεδομένο φρούτο ήδη από το 2.500 π.Χ. Το αχλάδι αποτελούσε και ένα σύμβολο. Για τους αρχαίους Αιγύπτιους, ήταν ιερό φρούτο και μάλιστα συνδεόταν με τη λατρεία της θεάς Ίσιδας. Στην Κίνα, ακόμα και σήμερα, το αχλάδι είναι σύμβολο μακροζωίας, αγνότητας, σοφίας και δικαιοσύνης.

Η άγρια αχλαδιά, ξεκίνησε από τη νοτιοανατολική Ευρώπη και εξελίχθηκε σε χιλιάδες ποικιλίες. Έγιναν τόσο γρήγορα δημοφιλή ώστε στη μεσαιωνική Ιταλία καλλιεργούσαν πάνω από 200 ποικιλίες. Μέχρι το 17ο αιώνα οι Γάλλοι είχαν αναπτύξει 300 διαφορετικές ποικιλίες, εμπνευσμένοι από το πάθος του Λουδοβίκου XIV για το συγκεκριμένο φρούτο και γενικότερα καθιερώθηκε ως φρούτο της αριστοκρατίας, σύμβολο αφθονίας και ευμάρειας, γι’ αυτό και απεικονίζεται συχνά σε πορτρέτα της εποχής.

Στους πίνακες-νεκρές φύσεις του χρυσού αιώνα της ολλανδικής ζωγραφικής, το αχλάδι έχει περίοπτη θέση. Κατά την περίοδο του Αναγέννησης, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι είχε στην κατοχή του το Codex Arundel 67, ένα βιβλίο με μύθους στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και ένας με πρωταγωνιστή το αχλάδι. Το άρωμα, η γεύση και το σχήμα του δεν άφησαν ασυγκίνητο ούτε τον Σαίξπηρ που το αναφέρει σε διάφορα έργα του. Η πρώτη αχλαδιά φυτεύτηκε στην Αμερική το 1620 μ.Χ., ενώ μέχρι εκείνη την εποχή γινόταν μεγάλη εισαγωγή τους από τη Γαλλία. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 5.000 γνωστές ποικιλίες στον κόσμο.

Βέβαια, μέχρι και τον 18ο αιώνα, τα αχλάδια δεν είχαν τον απαλό χυμώδη καρπό τους, που γνωρίζουμε σήμερα. Σε εκείνη την περίοδο αναπτύχθηκαν οι διάφορες ποικιλίες που του έδωσαν την ξεχωριστή υφή και γεύση του. Σήμερα, οι κύριες χώρες που παράγουν αχλάδια είναι η Κίνα, η Ιταλία και η Αμερική.