Ο Μακεδονικός Τάφος III στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου Θεσσαλονίκης

Άγιος Αθανάσιος. Μακεδονικός τάφος ΙΙΙ.

Με αφορμή τη σημερινή ημέρα γιορτής του Αγίου Αθανασίου περιηγούμαστε σε ένα μοναδικό μνημείο - αρχαιολογικό "θησαυρό" που ερευνήθηκε την άνοιξη του 1994.

Τον Μακεδονικό Τάφο III στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου Θεσσαλονίκης .

Στην περιοχή του Αγίου Αθανασίου έχουν εντοπιστεί 4 ταφικοί τύμβοι, οι οποίοι πιθανότατα συνδέονται με το σημαντικό πόλισμα στη μεγάλη "τράπεζα", στον τραπεζοειδή δηλαδή λόφο έξω από το σύγχρονο οικισμό της Γέφυρας. Το όνομα του πολίσματος παραμένει άγνωστο, με επικρατέστερη σήμερα την άποψη ότι ταυτίζεται με την αρχαία Χαλάστρα.

Κατά την ανασκαφή του μεγάλου τύμβου, στο ανατολικό όριο του οικισμού του Αγ. Αθανασίου, ερευνήθηκε ο μακεδονικός τάφος III και 2 μικρότεροι ασύλητοι τάφοι του τέλους του 4ου αιώνα ή των αρχών του 3ου αιώνα π.Χ.

Άγιος Αθανάσιος. Μακεδονικός τάφος ΙΙΙ. Η πρόσοψη του τάφου.

Η στενή ζωοφόρος πάνω από το θυραίο άνοιγμα του μακεδονικού τάφου ΙΙΙ, στο οποίο ξετυλίγεται μία πολυπρόσωπη σκηνή συμποσίου.

Στο μέσο της ζωοφόρου πάνω από το θυραίο άνοιγμα του μακεδονικού τάφου ΙΙΙ, έξι συμποσιαστές σε ανάκλιντρα απολαμβάνουν τα επιδόρπια και τη μουσική της κιθάρας, από τα χέρια της κιθαρίστριας. Όρθια παίζει η αυλητρίδα, ενώ ο οινοχόος, μπροστά στη σκευοθήκη (το "κυλικείον"), σπεύδει στο κάλεσμα των συνδαιτημόνων. Απεικονίζονται οι Συμποσιαστές σε ανάκλινδρα με την κιθαρίστρια.

Στα αριστερά της ζωοφόρου πάνω από το θυραίο άνοιγμα του μακεδονικού τάφου ΙΙΙ, πλησιάζουν 3 έφιπποι άνδρες και οι πεζοί συνοδοί τους, με σκεύη γεμάτα κρασί, συνεισφορά στο συμπόσιο που φαίνεται να εκτυλίσσεται στον υπαίθριο χώρο μιας πολυτελούς οικίας.

Τμήμα του μέσου της ζωοφόρου πάνω από το θυραίο άνοιγμα του μακεδονικού τάφου ΙΙΙ. Απεικονίζεται ο οινοχόος μπροστά στη σκευοθήκη. Μπροστά του διακρίνεται αυλητρίδα.

Το θυραίο πλαισιώνεται από 2 άνδρες με μακριές σάρισες, που τυλιγμένοι σε χλαμύδες στέκουν σιωπηλοί δίπλα στην είσοδο του τάφου, αιώνιοι φρουροί, του επιφανούς νεκρού. Πάνω από τα κεφάλια τους απεικονίζονται 2 ασπίδες με γραπτά επισήματα, ένα γοργόνειο στα αριστερά και έναν φτερωτό κεραυνό του Δία στα δεξιά.

Ο ένας, απλός κιβωτιόσχημος περιείχε την ταφή ενός νεαρού ιππέα, ενώ ο άλλος ήταν θαλαμωτός, με ζωγραφικό διάκοσμο στο εσωτερικό του.

Στον 2ο, μέσα σε ασημένια λάρνακα, είχαν εναποτεθεί τυλιγμένα σε χρυσοπόρφυρο ύφασμα τα καμένα οστά μιας γυναίκας και ένα χρυσό δαχτυλίδι που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Ο μονοθάλαμος μακεδονικός τάφος III, ήρθε στο φως στο κέντρο του τύμβου, συλημένος από την αρχαιότητα. Η πρόσοψη του τάφου είναι καταγραφή από τοιχογραφίες με εκπληκτικά χρώματα, τα οποία σώζονται σε εξαιρετική κατάσταση διατήρησης.

Άγιος Αθανάσιος. Μακεδονικός τάφος ΙΙΙ. Το εσωτερικό του τάφου.

Το Χρυσό δακτυλίδι με σφενδόνη από αδιαφανές γυαλί, που ανακαλύφθηκε στο εσωτερικό της λάρνακας που βρέθηκε στον 2ο τάφο και συνόδευε τη σποδό. Εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Ασημένια τεφροδόχος λάρνακα που ανακαλύφθηκε στο 2ο τάφο. Πρόκειται, ουσιαστικά, για ένα ορθογώνιο κιβωτίδιο-λάρνακα από ξύλο κυπαρισσιού επενδεδυμένο με αργυρό έλασμα, μέσα στο οποίο είχαν εναποτεθεί τα καμένα οστά της νεκρής, τυλιγμένα σε χρυσοπόρφυρο ύφασμα. Εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.

Το μοναδικό αυτό μνημείο υπήρξε η τελευταία κατοικία ενός υψηλόβαθμου Μακεδόνα, ενός στρατηγού - εταίρου του Μεγάλου Αλεξάνδρου, όπως δηλώνει και ο σιδερένιος οπλισμός του, που βρέθηκε στο εσωτερικό του τάφου και συναρμολογήθηκε από δεκάδες θραύσματα.

Ευχαριστούμε θερμά την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης για την παραχώρηση του υλικού.

Πηγή: ΥΠΠΟΑ