Πηλείδης Αχιλλέας και η Μοίρα

Χαρά Νάστου

Ο Αχιλλέας, ο ανδρειότερος των ηρώων του Τρωικού πολέμου βρίσκεται στο κέντρο του δικού του θανάτου.

Τι κι αν γέμισε με νεκρά κορμιά τα νερά του Ξάνθου και του Σιμόεντα, στην τρωική πεδιάδα, τι κι αν εξουδετέρωσε τη θρυλική αμαζόνα Πενθεσίλεια, τον Αιθίοπα Μέμνονα, εκδικούμενος τυφλά το θάνατο του ωραίου Αντίλοχου, το δικό του τέλος δεν κατάφερε να το εξαγοράσει ...

Αυτό, γραμμένο ανεξίτηλα στο κάτω μέρος του ποδιού που δεν έβρεξαν τα νερά της Στύγας, ήταν ένα τέλος χρησμοδοτημένο, με συγκεκριμένες λέξεις, όχι λοξές και δίσημες.

Θα συνιστούσε παράβαση, θ' απομυθοποιούσε τη δύναμη της μοίρας, αν δεν πραγματώνονταν με τον τρόπο που ορίστηκε. Περίμενε καρτερικά το χρόνο που θα να επιτελούσε το χρέος του.

Ήταν σε γνώση της μάνας του η θνητή πλευρά του και μαζί κι ο μεγάλος καημός της... Μάταια τον ντύνει με γυναικεία ρούχα και τον κρύβει από τη μοίρα του στη Σκύρο, στην αυλή του βασιλιά Λυκομήδη, ανάμεσα στις κόρες του...

Τον βρίσκει και τον φανερώνει με την πρώτη ευκαιρία η πονηριά του "πραματευτή" Οδυσσέα, όταν ανάμεσα στα γυνακεία εξαρτήματα που "ψευτοπουλούσε"¨στην αυλή του Λυκομήδη, ο μεταμφιεσμένος σε γυναίκα Αχιλλέας, διαλέγει το μοναδικό ξίφος που υπήρχε, δικαιώνοντας έτσι με την ετερότητά του τον παμπόνηρο Οδυσσέα που, ως συνήθως, είναι μάστορης στα τεχνάσματα. Τι κι αν ερωτεύτηκε την κόρη του Λυκομήδη, τη Δηιδάμεια, τη μάνα του γιου του Νεοπτόλεμου, η μοίρα του τον βρήκε και τον έστειλε στον Τρωικό πόλεμο.

Ο θεμέλιος λίθος του δικού του θανάτου μπαίνει, σαν σκοτώνει με λίθο τον Κύκνο, γιο του Ποσειδώνα, στην πρώτη συμπλοκή, αμέσως μόλις πάτησε το πόδι του στην Τροία. Η μοίρα βάζει το πρώτο λιθάρι, που φέρνει το θάνατο στον Κύκνο. Και όταν τον Πάτροκλο εκδικείται, παρά την ειδοποίηση της μάνας του για το αλληλένδετο των τριών θανάτων, τη μοίρα του ατενίζει άφοβα. Ανυποχώρητος, βαδίζει ολόισια πάνω στη γραμμή του πεπρωμένου του...

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΘΕΩΝ

Eκτίθεται στον θανάσιμο κίνδυνο, όταν βρίσκεται έξω από τα τείχη της Τροίας, εκεί που σκότωσε τον Έκτορα, έχοντας κατατροπώσει τους Τρώες, την ώρα που ο Ποσειδώνας και ο Απόλλωνας σχεδιάζουν το χαμό του, για τον Κύκνο ο πρώτος, για τον Τρωίλο, ο δεύτερος. Τον Τρωίλο, αδελφό της Πολυξένης, τον είχε σκοτώσει ο Αχιλλέας, ακολουθώντας το χρησμό που ανέφερε πως, αν ο Τρωίλος καταφέρει και φθάσει στα είκοσι χρόνια του, η Τροία δεν θα έπεφτε στα χέρια του εχθρού!

Σύμφωνα με μια από τις εκδοχές, τον αποκεφαλίζει, πριν κλείσει το εικοστό του έτος, πάνω στο βωμό του ναού του Θυμβραίου Απόλλωνα, στο μοιραίο τόπο όπου πρωτόειδε την Πολυξένη.

Άλλη μια ύβρη απέναντι στον ικέτη Τρωίλο, γεννημένη από την αδιαφορία για την οργή του Θεού, που προστάτευε την ουδέτερη ζώνη, στην οποία όλοι ειρηνικά έπρεπε να φθάνουν για προσευχή και θυσίες μόνο...

Αυτή την παρορμητική υπερβολή στη δράση του δεν μπόρεσε, κανείς, ούτε η Θέτις, ούτε ο κένταυρος Χείρωνας, ο δάσκαλός του, να τιθασεύσει.

Οι χρησμοί έχουν, από τη γέννα του ακόμη, δρομολογήσει τη σύντομη ζωή του, γι αυτό ίσως και τη ζει υπερβολικά άμετρα.

Δεν φοβάται, η Αθηνά του φανερώθηκε και τον αγαπά, ο Δίας τον τιμά. Το αθάνατο σώμα του το έχει ασπίδα του, αλλά αυτό το διακρίνει μια τρωτή πλευρά. Είναι το μυστικό που μόνο η μάνα του, ο ίδιος και οι θεοί το γνωρίζουν.

Κι αυτή πλευρά, η θνητή, θα επιτελέσει τον προορισμό της...

Εικόνα: Ο Αχιλλέας στο παλάτι του Λυκομήδη (Batoni, Pompeo ~ Achilles at the Court of Lycomedes, 1745, oil on canvas, Galleria degli Uffizi, Florence.

Πηγή: The Mythologists