Της μουσικολόγου Μαρίας Στούπη
Ο Ορφέας έζησε κατά την Προϊστορία, ήταν μεγάλος μουσικός, φιλόσοφος και μονοθεϊστής Ο Ορφισμός ήτο μία πλήρης θρησκεία, διάφορος της “Δωδεκαθεϊκής” – Ι. Πασσά “Τα Ορφικά”. Πατρίδα του Ορφέα θεωρείται η Λείβηθρα ή Λίβηθρα ξακουστό σπήλαιο, το πρώην Λιάκος (Λιοπ’ς) το νυν Ασπροκκλήσι στη Θεσπρωτία προς την Παραμυθιά. Σήμερα εις τον τόπον αυτόν, υπάρχει Δήμος Ορφέως, και ακόμη στις στέγες των σπιτιών οι πελαργοί χτίζουν τις φωλιές τους. Δικαίως αποκαλείται Θραξ διότι αρχικά κατά τον Αριστοτέλη, η Ήπειρος-Θράκη ήτο η πρώτη κοιτίς του Ελληνισμού που εκπολίτισε τον τότε κόσμο της Προ-Ιστορίας.
Ο Ορφέας με 6χορδη λύρα, ημερώνει φίδι και άλλα άγρια ζώα. Ψηφιδωτό από την Οικία του Ορφέα στην Πάφο Κύπρου, του 3ου αι. μ.X.
Η σημερινή Θράκη είναι η ιστορική η δεύτερη Θράκη. Εκεί συναντούμε κατά την αρχαιότητα πολλούς μουσικούς με το όνομα Ορφέας. Ορφέας κατά τον Πλάτωνα, “λέγεται ότι τρεις με το όνομα του Ορφέα εγεννήθησαν εις την Θράκην” .
Ο Ορφέας έζησε πολύ πριν από τους χρόνους της Αργοναυτικής εκστρατείας θεωρείται παλαιότερος του Ομήρου, Ησιόδου κ.ά. αρχαίων συγγραφέων. Ποιητικά έργα σωζόμενα είναι οι Ορφικοί Ύμνοι, Περί Λίθων, Αργοναυτικά. Εκεί ο Ορφέας υμνολογεί το σύμπαν, την φύση κλπ. Από στόμα σε στόμα έφτασαν σε μας όχι εις την καθαρώς ομηρική γλώσσα, αλλά παρουσιάζουν ιδιωματισμούς των μεταγενεστέρων χρόνων. Με την συνοδεία μιας λύρας, δίδασκε όλον τον τότε ομηρικό κόσμο, που ήταν η Αίγυπτος, η Λιβύη, η Κρήτη, κλπ. όχι με την σημερινή γεωγραφία των ονομάτων, αλλά όπως και η Θράκη, προϊστορικά τα ονόματα αυτά ήταν τοπωνύμια Παξών - Κερκύρας - Θεσπρωτίας, σύμφωνα με τον Όμηρο (βλ. Αθηναγόρα).
Η πρώτη κατοικία των ανθρώπων ήταν τα σπήλαια. Η ομιλία τους όπως ήταν φυσικό δεν αναπτύχθηκε αμέσως. Πρώτα έβγαλαν άναρθρες κραυγές και συνεννοούντο τηλεπαθητικά. Μετά άρχισαν να μιλούν με την προσωδιακή προφορά (Θράκη-Θρήκη, ηήλιος-αέλιος-βήλιος, κήλιος, γήλιος, ηέλιος) δηλαδή τα φωνήεντα τρεμόπαιζαν τους φθόγγους. Μετά όταν καθιερώθηκε το τονικό σύστημα, με την επιβολή των τόνων, τα φωνήεντα συμπτύχθηκαν (αι = ε-οι = ι) κι ο ήχος έγινε κοφτός. Τότε σιγά-σιγά σταμάτησε η προσωδιακή προφορά, αλλά και σήμερα ακόμη μιλάμε οι περισσότεροι Έλληνες τραγουδιστά (άντε γειάαα!). Πρέπει να προσθέσω επίσης, ότι τρεις από τους Ορφικούς ύμνους, χαρακτηρίζουν τον Διόνυσον ως ωμάδιον (ωμοφάγον), ως τρώγοντα και ωμά κρέατα. Συνήθεια που υπήρχε όταν ο άνθρωπος δεν γνώριζε ακόμα την φωτιά.
Άλλη μία πληροφορία υπάρχει - βλ. Ντιλς «Προσωκρατικοί», τ. α΄, σελ. 3: «οι πανάρχαιοι Έλληνες έγραφον τα διανοήματά τους και επί λεπτών σανίδων. Αλλά τόσον τα Ομηρικά όσον και Ορφικά προέρχονται από την «Αχαϊκήν» διάλεκτον της οποίας κλάδος είναι η Αιολική. Με την πάροδο χιλιάδων ετών από τότε που ο άνθρωπος άφησε τα άντρα, γράβες (graves), τα σπήλαια, σπηλιές (cave > Κάβο ντ’ όρο, ορ = χρυσός, Καποσίδερο, κλπ.) και πολλές άλλες ονομασίες. Πέρασαν χιλιάδες χρόνια, οι ανακατατάξεις της γης, σεισμοί, πλημμύρες, κλπ. άλλαζαν συνεχώς τον χάρτη της γης για να φτάσει στην σημερινή του μορφή… Γράφοντας αυτό το άρθρο, ήθελα να διορθώσω, όταν στα πρώτα μου βιβλία οι πηγές που αντλούσα τις διάφορες πληροφορίες, έλεγαν τον Ορφέα «ο Θραξ», που γεννήθηκε στην Πίμπλα της Πιερίας. Άλλοι πάλι εννοούσαν την ιστορική Θράκη. Όταν όμως είδα σε κάποιες εκλογές τα αποτελέσματα του Δήμου Ορφέως Θεσπρωτίας, τότε άρχισα να ψάχνω. Τι δουλειά είχε ο Ορφέας από τον Έβρο ή την Πιερία, στην Θεσπρωτία! Τότε ψάχνοντας, κατάλαβα τους Όμηρο - Αθηναγόρα - Ι. Πασσά κ.α. ερευνητάς, τι έγραφαν. Έτσι μου έγινε μάθημα, να μην επαναπαύομαι σ΄ αυτά που διάβασα σε παλαιότερους συγγραφείς, είτε Έλληνες, είτε ξένους.
Όπως π.χ. “πιπιλίζουμε” για τον βράχο που αυτοκτόνησε η Σαπφώ!.. Η λέξη Λευκάς υπάρχει όχι μόνο στην σημερινή Λευκάδα, αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδος. Λευκάθια της Χίου, Λευκαία ή και Ποσείδιον άκρον, ακρωτήριον της Σικελίας (ανάγεται κι αυτό αρχικώς στην νήσο των Παξών), Λευκάς η εις Αΐδου κατάβασις περί τα παράλια της Ηπείρου, Λευκανία, Λευκάτικα, Λευκίμμη, κ.ά. Μα είναι δυνατόν να μην είχε πιο κοντινό βράχο για να πέσει; Ακόμα και με αερόπλοιο να ταξίδευε η Σαπφώ από την Λέσβο μέχρι να φτάσει στην σημερινή Λευκάδα, θα της είχε φύγει αυτή η όρεξη…
Όταν αναφερόμαστε στην Προϊστορία πρέπει να προσέχουμε, διότι οι λέξεις άλλαζαν ή προσετίθετο κι άλλη σημασία με την πάροδο των ετών: π.χ. - η λέξη αγαπάω στον Όμηρο ερμηνεύεται «ευχαρίστως υπεδέχθην, εδεξιωσάμην». - Δαίμων-ονος = θεός δυνατός στο πνεύμα – ψυχή και σώμα. - Επίσης συγχέουμε την λέξη το γυμνό με το γυμνάζομαι: Το γυμνό από όπλα σώμα, το ερμηνεύσαμε ότι τα αγόρια χόρευαν γυμνά, κ.ά.
Πηγή: arxeion-politismou
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Πέμπτη, Ιανουαρίου 06, 2022
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: