Η δεύτερη πανελλαδικά, αλλά και σε ευρύτερο γεωγραφικό επίπεδο νεκρική κλίνη ήρθε στο φως στη Μαυροπηγή Κοζάνης στη διάρκεια των ανασκαφών του 2021, πλησίον του λιγνιτωρυχείου, ενώ είχε προηγηθεί το 2019 μια παρόμοια κλίνη στην ίδια περιοχή με χάλκινα πόδια που ανήκει σε γυναίκα και χρονολογείται στο τέλος του 1ου π.Χ. αιώνα. Στον τάφο εκείνο βρέθηκαν χρυσές ταινίες πιθανόν ραμμένες σε ύφασμα και χρυσές κλωστές και πιθανόν η νεκρή ήταν ιέρεια της περιοχής.
Η νέα ανακάλυψη με τη δεύτερη κλίνη ήρθε στο φως στις ανασκαφές του λιγνιτωρυχείου Μαυροπηγής το 2021 κι όπως είπε στη Voria, η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης, Αρετή Μετόκη-Χονδρογιάννη, «ο τάφος ανήκει σε άτομο υψηλής κοινωνικής και οικονομικής θέσης της περιοχής».
Η προκαταρκτική εξέταση των οστών δείχνει ότι πρόκειται για ενήλικα άντρα, γεροδεμένο που πιθανόν έπασχε από οστεοαρθρίτιδα, καθώς υπάρχουν έντονες ενδείξεις μυικής καταπόνησης. Η νεκρική κλίνη τοποθετήθηκε σε απλό λακκοειδή τάφο ορθογώνιας κάτοψης με κάλυψη από λίθους και αυτή έφερε σιδερένια πόδια και ξύλινο σκελετό, ο οποίος δεν διατηρήθηκε.
«Η κλίνη αυτή αποτελεί τη δεύτερη που αποκαλύπτεται in situ στη Μαυροπηγή, αλλά και στον ευρύτερο Ελλαδικό και όχι μόνο χώρο. Τοποθετείται χρονολογικά στον 4ο αι. π.Χ., με βάση τα συνευρήματα, είναι κατά πολύ πρωιμότερη της πρώτης (τρεις αιώνες περίπου), από διαφορετικό υλικό και διαφορετικού τύπου. Έτσι, αποτελεί πολύτιμο εύρημα για τη μελέτη των αρχαίων κλινών», δήλωσε η κ. Χονδρογιάννη.
Ο νεκρός ήταν πλούσια κτερισμένος με τέσσερα πήλινα αγγεία, ένα γυάλινο και τρία χάλκινα, από τα οποία οι δύο τριφυλλόσχημες οινοχόες φέρουν πλαστική διακόσμηση ανθρώπινων μορφών.
Στα πόδια του νεκρού είχε είχε τοποθετηθεί σιδερένιος τριποδικός λυχνοστάτης με μολύβδινο δακτύλιο στη βάση. Παρόμοιος λυχνοστάτης έχει βρεθεί στον τάφο του Αλέξανδρου Δ΄ στην Βεργίνα, ενώ δύο βρέθηκαν στην Αιανή, στον οικισμό και το νεκροταφείο. Επιπλέον, ένας ακόμη βρέθηκε το 2021 σε ελληνιστική αγροικία στη Μαυροπηγή.
Οι δύο οινοχόες με την πλαστική διακόσμηση συντηρήθηκαν και αποτελούν μέρος της περιοδικής έκθεσης που με τίτλο «Χαλκός και Λιγνίτης», οργανώθηκε από την Εφορεία και φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής, στο πλαίσιο της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2022.
Στην έκθεση παρουσιάζεται για πρώτη φορά ένα σύνολο από πέντε χάλκινα αγγεία που βρέθηκαν κατά τις τελευταίες ανασκαφικές περιόδους στο λιγνιτωρυχείο της Μαυροπηγής Κοζάνης.
Στόχος της είναι να συστήσει στο ευρύ κοινό το ανασκαφικό έργο που πραγματοποιεί η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης στα λιγνιτωρυχεία της ΔΕΗ, καθώς και τις εργασίες επιστημονικής τεκμηρίωσης και συντήρησης των αντικειμένων που προκύπτουν από την ανασκαφική διαδικασία.
Τα πέντε αγγεία που βρέθηκαν στις ανασκαφές της Μαυροπηγής το 2021, όλα κλασικών χρόνων, είναι: ένα πλαστικό αγγείο με μορφή γυναικείας κεφαλής, πιθανόν της Αφροδίτης, μια οινοχόη για τη μεταφορά κρασιού, ένας μεγάλου μεγέθους λέβητας, μία φιάλη για σπονδές και μία αρύταινα για την άντληση ελαίου ή μύρου.
Ο χαλκός είναι από τα πρώτα μέταλλα που κατεργάστηκε ο άνθρωπος προκειμένου να κατασκευάσει όπλα, κοσμήματα, εργαλεία καθώς και άλλα τέχνεργα. Η τέχνη της μεταλλοτεχνίας στη Μακεδονία, δηλαδή της κατασκευής μεταλλικών αντικειμένων μετά την εξόρυξη και την επεξεργασία του χαλκού, εντοπίζεται ήδη από τον 6ο αι. π.Χ. στην περιοχή με την ακμή της να παρατηρείται κυρίως στον 4ο αι. π.Χ.Αιτίες για την ανάπτυξη αυτή αποτελούν η άνοδος του μακεδονικού βασιλείου και της δύναμής του, η έλευση καλλιτεχνών από την Αττική στην περιοχή, οι οποίοι μεταφέρουν μαζί την τεχνογνωσία τους αλλά και η ύπαρξη υλικού πλούτου.
Στο νομό Κοζάνης ένας αρκετά μεγάλος αριθμός μετάλλινων τέχνεργων, αγγείων, κοσμημάτων, όπλων έχει έρθει στο φως μέσα από ανασκαφές στη Βασιλική Νεκρόπολη και στο ελληνιστικό νεκροταφείο της Αιανής, στην Άνω Κώμη, στο Βόιο, στην Εορδαία. Κάποια από αυτά αποτελούν προϊόντα εισαγωγής και εμπορίου, ενώ άλλα είναι δημιουργίες τοπικών εργαστηρίων. Οι μελέτες στα αγγεία διαφόρων περιοχών πιστοποιούν την ύπαρξη ενός εργαστηρίου που κάλυπτε τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής. Πρόκειται για τοπικό εργαστήριο στο οποίο ενσωματώνονται οι επιρροές και οι επιδράσεις από τη νότια Ελλάδα και κυρίως από την Κόρινθο.
Στη Μαυροπηγή Κοζάνης όπου τα τελευταία χρόνια διενεργούνται αρχαιολογικές έρευνες μέσα στα όρια των λιγνιτωρυχείων έχουν ανακαλυφθεί μέσα σε τάφους αρκετά χάλκινα αντικείμενα που τοποθετήθηκαν ως κτερίσματα κατά την ταφή του νεκρού και είναι δηλωτικά του αναπτυγμένου πολιτιστικού επιπέδου των κατοίκων της περιοχής. Πιο συχνά είναι τα αγγεία, ενώ δεν υπολείπονται και τα κοσμήματα. Σημαντικό και μοναδικό εύρημα αποτελεί η ανακάλυψη μιας αρχαίας χάλκινης κλίνης σε γυναικεία ταφή, η οποία υποδηλώνει όχι μόνο την οικονομική επιφάνεια της θανούσης αλλά και τη θέση της ως επιφανούς μέλους του κοινωνικού status της εποχής.
Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κοζάνης
Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Voria
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Τετάρτη, Ιουνίου 01, 2022
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: