Το Μαντείο που Σταμάτησε την Εισβολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ινδία

«Ο Μέγας Αλέξανδρος λαμβάνει την είδηση του θανάτου διά της θυσίας του Ινδού Γυμνοσοφιστή Calanus», του Jean-Baptiste de Champaigne. Εικόνα Δημόσιος τομέας

---

Η σχεδιαζόμενη εισβολή του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ινδία ανακόπηκε μόνο το 326 π.Χ. από τη μαντεία που έλαβε από τον Ινδό Καλανό (sadhu Kalanus Calanus).

Από τον Ajith Kumar

Όποιος γνωρίζει την ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου θα αναγνωρίσει εύκολα το όνομα Καλανός (Calanus, Kalana, Kalanos), του μυστηριώδους ασκητή βραχμάνου γυμνοσοφιστή από τα Τάξιλα που συνόδευε τον Αλέξανδρο σε όλη την εκστρατεία του στην Ινδία.

Ο Φλάβιος Αρριανός έγραψε: «Έχω αναφέρει τον Καλανό γιατί καμία ιστορία του Αλέξανδρου δεν θα ήταν πλήρης χωρίς την ιστορία του Καλανού». Οι Έλληνες τον αποκαλούσαν κατάλληλα γυμνοσοφιστή, που σημαίνει «γυμνός φιλόσοφος». Ο Καλανός απέκτησε μεγάλη φήμη ως φιλόσοφος (σοφιστής) στο στρατόπεδο του Αλεξάνδρου.

Ο Καλανός ήταν ένας από μια ομάδα μοναχών που ανήκαν σε μια λατρεία που ασκούσε ακραίο ασκητισμό που έδειχναν την πλήρη περιφρόνησή τους για την ευπρέπεια και τις ανέσεις της πολιτισμένης ζωής απορρίπτοντας τόσο τα ρούχα όσο και το καταφύγιο. Αυτοί οι μανάδες, όπως συμβαίνει συνήθως με τις ανατολικές μυστικιστικές λατρείες, ζούσαν στην ύπαιθρο στην Τάξιλα, συνήθως εκτεθειμένοι στα σκληρά στοιχεία της φύσης. Επειδή οι δυστυχίες της ζωής ξεκινούν με την ανάγκη για βασικές ανθρώπινες ανάγκες, περιόρισαν τις σωματικές και ψυχικές τους ανάγκες στα απολύτως απαραίτητα για την επιβίωση.

Η πρώτη εμφάνιση του Καλανού μπροστά στον Αλέξανδρο είναι απίστευτα θεατρική και είχε απρόβλεπτες συνέπειες στη ζωή του μεγάλου Μακεδόνα στρατηγού.

Ο Φλάβιος Αρριανός κατέγραψε το ενδιαφέρον επεισόδιο ως εξής: «Στην εντυπωσιακή εμφάνιση του Αλέξανδρου και του τεράστιου στρατού του στις πύλες της πόλης της Τάξιλα, μερικοί γυμνοί ασκητές Βραχμάνοι που στέκονταν στην άκρη του δρόμου χτύπησαν με θλίψη τα πόδια τους στο έδαφος και δεν έδωσαν άλλα σημάδια ενδιαφέροντος».

Οι ασκητές Βραχμάνοι της Ινδίας κυκλοφορούσαν γυμνοί στη φύση, φιλοσοφούσαν και αμφισβητούσαν την εξουσία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τι συνέβη όμως όταν ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο με τον Μεγάλο στρατηλάτη.

Ο Φιλόσοφος λέει στον Αλέξανδρο να γδυθεί

Όταν ο Αλέξανδρος αντίκρισε τους Βραχμάμους, λέει ότι ο Καλανός ήταν ξαπλωμένος γυμνός, ακουμπισμένος σε μια πέτρα, όταν τον είδε για πρώτη φορά, τον πλησίασε και τον χαιρέτησε. Ο Καλανός του είπε ότι αν ήθελε να μάθει, θα έπρεπε να βγάλει τα ρούχα του, να ξαπλώσει γυμνός στις ίδιες πέτρες και έτσι να ακούσει τις διδασκαλίες του.

Αργότερα, ο Έλληνας ιστορικός Πλούταρχος επιβεβαίωσε αυτή την καταγραφή, δηλώνοντας «Όσον αφορά τον Καλανό, είναι βέβαιο ότι ακολούθησε τον Αλέξανδρο». Ο Καλανός συνόδευσε σύντομα τον στρατό μέχρι την Περσία και ο Αλέξανδρος λάμβανε την κάθε «αμερόληπτη» πνευματική του συμβουλή καθ' όλη τη διάρκεια της εκστρατείας του.

Μεταγενέστερα γεγονότα αποδεικνύουν ότι ο Καλανός ήταν μέρος μιας σημαντικής στρατιωτικής στρατηγικής που ορίστηκε από τους Ινδούς σοφούς ως «kuta-yuddha» ή η Μάχη της ίντριγκας. Οι Ινδοί "φύτευαν" τακτικά τον Sadhu Kalanus στους στρατώνες του Αλέξανδρου, διεισδύοντας έτσι με επιτυχία στο εχθρικό στρατόπεδο.

Παραδόξως, ένα στέρεο αποδεικτικό στοιχείο με τη μορφή νομίσματος που απεικονίζει την πραγματική εικόνα του Καλάνου έχει επιβιώσει όλους αυτούς τους αιώνες στη θρυλική πόλη Τάξιλα. Το νόμισμα, που εξέδωσε ο βασιλιάς Τήλεφος των Τάξιλων, απεικονίζει την εικόνα του Καλανού. Ο βασιλιάς Τήλεφος φαίνεται ότι εξέδωσε το νόμισμα ως φόρο τιμής στον Καλανό, ο οποίος είχε σταματήσει ως εκ θαύματος τον Αλέξανδρο στο βωμό στην Κουρουκσέτρα και βοήθησε τους Ινδούς να ανακαταλάβουν τον θρόνο της Τάξιλα.

Το αναμνηστικό νόμισμα καταγράφει την αποφασιστική ήττα του Αλέξανδρου και επιβεβαιώνει το τέλος της ινδικής κατάκτησής του στο Παντζάμπ. Στην πίσω όψη του νομίσματος, ένας γυμνός Ινδός sadhu εμφανίζεται να κάθεται σε έναν βωμό από πέτρες και να προσφέρει μια θυσία στη φωτιά.

Αυτή η εικόνα έχει μπερδέψει τους περισσότερους μελετητές επειδή κανένα άλλο νόμισμα δεν απεικονίζει ποτέ την εικόνα ενός Σαντού Βραχμάνου, στην πλευρά στην οποία, κυρίως, εμφανίζεται συνήθως η εικόνα του βασιλιά. Συγκλονιστικά, όμως, σε αυτό το νόμισμα, ο βασιλιάς Τήλεφος είχε αντικαταστήσει με τόλμη την εικόνα του Αλέξανδρου με αυτή του Σαντού Καλανού.

Ο θρύλος του Kharosthi στο κέρμα γράφει: «Maharajasa Kalana kramasa Telephasa». Ο αντίστοιχος Ελληνικός θρύλος στην άλλη όψη του νομίσματος γράφει: «Βασιλέως Εὐεργέτου Τήλεφου». Καθώς η Ελληνική λέξη Ευεργέτης σημαίνει «κληρονομημένη θεϊκή δύναμη», μπορούμε να υποθέσουμε ότι η αντίστοιχη λέξη Kharosthi kramasa στην άλλη όψη του νομίσματος σημαίνει επίσης Ευεργέτης, ή θεία κληρονομιά.

Ο Πλούταρχος αφηγείται την ιστορία

Ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Πλούταρχος αφηγείται τι συνέβη στο βωμό στο Παντζάμπ, πριν ο Αλέξανδρος αποφασίσει να σταματήσει την ινδική εισβολή του:

Ήταν ο Καλανός, όπως μας λένε, που έθεσε στον Αλέξανδρο την περίφημη απεικόνιση της κρατικής διακυβέρνησης. Πέταξε στο έδαφος ένα στεγνό τσαλακωμένο δέρμα και έβαλε το πόδι του στην άκρη του, το δέρμα πιέστηκε σε ένα μέρος, αλλά σηκώθηκε σε άλλα. Πήγε γύρω από το δέρμα και έδειξε ότι αυτό ήταν το αποτέλεσμα όπου πίεζε την άκρη προς τα κάτω, και μετά επιτέλους στάθηκε στη μέση του, και εκπληκτικά, κρατήθηκε σταθερό και ακίνητο. Η μεταφορά αυτή σχεδιάστηκε για να δείξει ότι ο Αλέξανδρος θα έπρεπε να βάλει περισσότερους περιορισμούς στη μέση της αυτοκρατορίας του και να μην περιπλανηθεί πολύ μακριά από αυτήν.

Μετά από λίγα λεπτά, καθώς η θυσία τελείωνε στο βωμό, ο Αλέξανδρος δήλωσε στα πλήθη ότι αποδέχτηκε τη μαντική συμβουλή του Βραχμάνου και η πολεμική εκστρατεία στην Ινδία έληξε απότομα. Ο Αλέξανδρος ανακοίνωσε στα πλήθη ότι οι οιωνοί της θυσίας απέφευγαν να προχωρήσουν.

Αυτό το γεγονός από μόνο του βοήθησε τελικά να αλλάξει η άκαμπτη αποφασιστικότητα του Αλέξανδρου και άλλαξε την πορεία της παγκόσμιας ιστορίας. Ο Πλούταρχος προσφέρει περαιτέρω πληροφορίες για αυτό:

Επικράτησε βαθιά σιωπή σε όλο το στρατόπεδο και οι στρατιώτες ήταν προφανώς ενοχλημένοι με την οργή του, χωρίς να τους αλλάξει καθόλου. Ο Πτολεμαίος λέει ότι παρ' όλα αυτά προσέφερε θυσίες εκεί για να περάσει τον ποταμό. Αλλά το θύμα της θυσίας ήταν πάντα δυσμενές για αυτόν όταν θυσίαζε. Έπειτα μάζεψε τους γηραιότερους από τους συντρόφους και ιδιαίτερα αυτούς που ήταν φιλικοί μαζί του, και όπως όλα έδειχναν ότι ήταν σκόπιμο να επιστρέψει, έκανε γνωστό στον στρατό ότι είχε αποφασίσει να επιστρέψει.

Πόσο μακριά μπορείς να φτάσεις, Αλέξανδρε;

Ο θρύλος στον αρχαίο Ρωμαϊκό οδικό χάρτη, ο χάρτης Peutinger, χαραγμένος στο πλάι της εικόνας των βωμών, έλεγε στα αρχαία λατινικά: «Hic Alexander responsum accepit. Usque quo Alexander»

Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αύγουστος είχε διατάξει τη δημιουργία αυτού του χάρτη το 12 π.Χ. Ο χάρτης ήταν χαραγμένος σε μάρμαρο και εκτέθηκε στο Porticus Vipsania στην περιοχή Campus Agrippae στη Ρώμη.

Η περίεργη ετικέτα στον χάρτη σημαίνει: «Εδώ ο Αλέξανδρος δέχτηκε τη συμβουλή του μαντείου στην ερώτηση: Πόσο μακριά μπορείς να πας, Αλέξανδρε;»

«Όχι άλλο», είχε απαντήσει ο ίδιος ο Ινδός ιερέας.

Αυτή η πρόταση είναι η πιο σημαντική απόδειξη, κυριολεκτικά λαξευμένη σε πέτρα, που αποδεικνύει ότι ο Αλέξανδρος σταμάτησε τη στρατιωτική του εκστρατεία στην Ινδία κατόπιν συμβουλής του sadhu (μαντείο) Καλανού.

Η ιστορία βασίζεται σε αποσπάσματα από το βιβλίο «The Murder of Alexander the Great», του Ajith Kumar.