Η υπακτική δράση του δαμάσκηνου ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες

Οι βανίλιες και τα φρέσκα δαμάσκηνα με το πλεονέκτημα των πολλών διαφορετικών ποικιλιών, είναι εύκολα καλλιεργήσιμα και διαθέσιμα από την άνοιξη μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου. Μπορεί να χάνονται μέσα στη δόξα και την ποικιλία των κλασσικών καλοκαιρινών φρούτων, τα δυνατά όμως αρώματα, η γλύκα αλλά και τα πλούσια θρεπτικά συστατικά τους είναι αυτά που τους δίνουν επάξια μια θέση στο τραπέζι μας.

Η βανίλια είναι ποικιλία του γένους Προύμνη (Prunus domestica) και ανήκει στην οικογένεια των Ροδοειδών (Rosaceae). Στην ίδια οικογένεια συναντάμε τα δαμάσκηνα–από το λατινικό prunum damascenum, «plum of Damascus» και πολλές άλλες ονομασίες, ποικιλίες και συγγένειες ανά τον κόσμο. Καταγωγή του ευρωπαϊκού δαμάσκηνου θεωρείται η περιοχή γύρω από την Κασπία Θάλασσα και τα Καυκάσια Όρη ενώ λέγεται πως παραγωγή και καλλιέργεια από ανθρώπινο χέρι ξεκίνησαν στην Δαμασκό της Συρίας απ’ όπου πήρε και το όνομά του. Το ασιατικό πάλι (Prunus salicina) έχει τις ρίζες του στην Κίνα, παρ’ότι διαδόθηκε από την Ιαπωνία και την Καλιφόρνια, όπου κι εκεί συναντάμε πλέον αρκετές ποικιλίες, μεγέθη και χρώματα. Η Προύμνη που σήμερα μας φέρει από τους πιο νόστιμους καρπούς, τοποθετείται στα αρχαιότερα χρόνια με ηλικία 2000 ετών τουλάχιστον και είναι δέντρα που ευδοκιμούν εύκολα σε διάφορα χώματα και κλίματα. Ακόμη και στην αρχαία ρωμαϊκή εποχή, υπήρχαν ήδη πάνω από 300 ποικιλίες ευρωπαϊκών δαμάσκηνων. Ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος αναφέρει ένα μεγάλο αριθμό διαφορετικών ποικιλιών. Η αξιόλογη υπακτική δράση του δαμάσκηνου ήταν γνωστή στους αρχαίους Έλληνες και τους Άραβες ιατρούς.

Οι βανίλιες αποτελούν καλή πηγή βιταμινών Α και C, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες με αποτέλεσμα να συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Περιέχουν κάλιο, ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο και μαγνήσιο. Επιπλέον περιέχουν φλαβονοειδή που έχουν μέγιστη αντιοξειδωτική ικανότητα και αποτελούν ασπίδα του οργανισμού από παθήσεις όπως καρδιοπάθεια αλλά έχουν και την ικανότητα να επιβραδύνουν την γήρανση του σώματος. Γενικά επιστημονικές έρευνες δείχνουν πως τα φρούτα που ανήκουν στο χρωματικό φάσμα του μωβ έως σκούρο κόκκινο, είναι πάρα πλούσια σε αντιοξειδωτικά κι έχουν αντιγηραντικές ιδιότητες. 100 γραµµάρια βανίλιας µας παρέχουν 46 θερµίδες.

Τα δαμάσκηνα είναι πλούσια σε βιταμίνες Α, Β και C, κάλιο, σίδηρο, χαλκό, μαγνήσιο, σελήνιο καθώς και σε φυτικές ίνες. Περιέχουν φυσικά σάκχαρα και έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη. Είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες (20 ανά τεμάχιο), δεν περιέχουν λιπαρά και χοληστερόλη. Τα αποξηραμένα έχουν εξαπλάσια αντιοξειδωτική ικανότητα από τα φρέσκα και επιβραδύνουν τους μηχανισμούς που εμπλέκονται με τη γήρανση του σώματος και του εγκεφάλου. Και αυτό επειδή προστατεύουν τις κυτταρικές μεμβράνες από την οξείδωση, ασκούν αντικαρκινική δράση, ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση και συμβάλλουν στην ομαλή εγκεφαλική μικροκυκλοφορία. Μας προσφέρουν ενέργεια, ενισχύουν τα οστά και η αντιφλεγμονώδης δράση των πολυφενολών στα δαμάσκηνα βοηθά στην καλύτερη υγεία της καρδιάς και την ισορροπία της χοληστερόλης.

Οι βανίλιες και τα δαμάσκηνα καταναλώνονται ωμά, μαρμελάδα, κομπόστα, χυμό, σε φρουτοσαλάτες αλλά και ως γέμιση σε τάρτες ή ψητά στο φούρνο. Τα αποξηραμένα δαμάσκηνα δεν ενδείκνυνται σε όσους πάσχουν από σάκχαρο.

Πηγή: itrofi, Φωτεινή Πουρνάρα