Γράφει ο Σπύρος Μακρής
Μερικές φορές, ένα διαφορετικό πρίσμα οπτικής σε αρχαία κείμενα, οδηγεί σε παράξενες σκέψεις και συμπεράσματα…
Στο κείμενο που ακολουθεί, στην συνέχεια παρακάτω, υπάρχει ένα παράξενο σκεπτικό που, κατά την γνώμη μας, αξίζει να εξετάσουμε.
Στο Δ’ της Οδύσσειας περιγράφεται πως ο Μενέλαος ξέμεινε πάνω στο νησάκι Φάρος για πολλές ημέρες. Όμως, δεν υπήρχε κανείς για βοήθεια. Το περίεργο, ίσως, είναι ότι δεν υπάρχει καμία αναφορά από τον Όμηρο σε Αιγύπτιους και γενικότερα στην Φαραωνική Αίγυπτο, αλλά ούτε στις Πυραμίδες που, ίσως, να φαίνονταν την εποχή εκείνη, από το νησί.
Αυτό μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: Το ένα είναι πως ο Όμηρος (όπως και εμείς, θεωρούμε βέβαιη την παρουσία τους τον καιρό εκείνο), κατά συνέπεια ήθελε να επικεντρωθεί μόνο στην ιστορία του ήρωα που περιγράφει. Το δεύτερο είναι πως δεν τα αναφέρει γιατί απλά τότε δεν υπήρχαν…
Αν το σκεπτικό αυτό μπορεί να είναι σωστό, τότε αυτόματα οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ο Τρωικός Πόλεμος έγινε σε μία εποχή που ακόμα δεν υπήρχαν Αιγύπτιοι Φαραώ και που παράλληλα δεν είχαν χτιστεί ακόμα οι Πυραμίδες!
Μία χρονολογία που θα μπορούσε να ταιριάζει για το γεγονός του Τρωικού Πολέμου, είναι γύρω στα 16.500 χρόνια πριν, τότε που έζησε ο Όμηρος, σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις…
Παραθέτουμε κείμενα με τις μεταφράσεις του και σχόλια από το operiplous, που είδαμε εδώ και εδώ:
Ομήρου Οδύσσεια Δ 351-374
“Αἰγύπτῳ μ᾽ ἔτι δεῦρο θεοὶ μεμαῶτα νέεσθαι ἔσχον, ἐπεὶ οὔ σφιν ἔρεξα τεληέσσας ἑκατόμβας. οἱ δ᾽ αἰεὶ βούλοντο θεοὶ μεμνῆσθαι ἐφετμέων. νῆσος ἔπειτά τις ἔστι πολυκλύστῳ ἐνὶ πόντῳ
355 Αἰγύπτου προπάροιθε, Φάρον δέ ἑ κικλήσκουσι, τόσσον ἄνευθ᾽ ὅσσον τε πανημερίη γλαφυρὴ νηῦς ἤνυσεν, ᾗ λιγὺς οὖρος ἐπιπνείῃσιν ὄπισθεν· ἐν δὲ λιμὴν ἐύορμος, ὅθεν τ᾽ ἀπὸ νῆας ἐίσας ἐς πόντον βάλλουσιν, ἀφυσσάμενοι μέλαν ὕδωρ
360 ἔνθα μ᾽ ἐείκοσιν ἤματ᾽ ἔχον θεοί, οὐδέ ποτ᾽ οὖροι πνείοντες φαίνονθ᾽ ἁλιαέες, οἵ ῥά τε νηῶν πομπῆες γίγνονται ἐπ᾽ εὐρέα νῶτα θαλάσσης. καί νύ κεν ἤια πάντα κατέφθιτο καὶ μένε᾽ ἀνδρῶν, εἰ μή τίς με θεῶν ὀλοφύρατο καί μ᾽ ἐσάωσε,
365 Πρωτέος ἰφθίμου θυγάτηρ ἁλίοιο γέροντος, Εἰδοθέη· τῇ γάρ ῥα μάλιστά γε θυμὸν ὄρινα. ἥ μ᾽ οἴῳ ἔρροντι συνήντετο νόσφιν ἑταίρων· αἰεὶ γὰρ περὶ νῆσον ἀλώμενοι ἰχθυάασκον γναμπτοῖς ἀγκίστροισιν, ἔτειρε δὲ γαστέρα λιμός.
370 ἡ δέ μευ ἄγχι στᾶσα ἔπος φάτο φώνησέν τε· “᾽νήπιός εἰς, ὦ ξεῖνε, λίην τόσον ἠδὲ χαλίφρων, ἦε ἑκὼν μεθίεις καὶ τέρπεαι ἄλγεα πάσχων; ὡς δὴ δήθ᾽ ἐνὶ νήσῳ ἐρύκεαι, οὐδέ τι τέκμωρ εὑρέμεναι δύνασαι, μινύθει δέ τοι ἦτορ ἑταίρων.᾽”
Μετάφραση
Στὴν Αἴγυπτο, σὰ γύρευα γιὰ ἐδῶ νὰ ξεκινήσω, μὲ κράτησαν οἱ ἀθάνατοι, τὶ δὲν τοὺς εἶχα κάνει τὴν ταχτικὴ ἑκατοβοδιά, κι ἐκεῖνοι πάντα θέλουν τὶς προσταγὲς ποὺ ἀφήνουνε νὰ μὴν τὶς ἀστοχοῦμε. Εἶναι νησὶ στὴ θάλασσα τὴν πολυκυματοῦσα,
κατάμπροστα στὴν Αἴγυπτο, καὶ Φάρο τ’ ὀνομάζουν· μακριὰ νὰ ποῦμε ὅσο μπορεῖ καράβι σὲ μιὰ μέρα νὰ φτάση, ἂν πρύμος ἄνεμος φυσάη καλὰ ὡς τὸ τέλος· κι ἔχει λιμάνι ἀπάνεμο, ποὺ κεῖθε τὰ καράβια ἀνοίγουνε στὰ πέλαγα, σκοῦρο νερὸ σὰν πάρουν.
Εἴκοσι μέρες οἱ θεοὶ μ’ εἶχαν ἐκεῖ κλεισμένο, κι ἄνεμοι ἀπὸ τὰ πέλαγα δὲ μοῦ φυσοῦσαν πρύμοι, ποὺ τὰ καράβια σπρώχνουνε στοῦ ὠκεανοῦ τὰ πλάτια. Καὶ πιὰ δὲ θὰ μᾶς μνήσκανε μήτε θροφὲς μήτ’ ἄντρες, ἂ δὲ μὲ σπλαχνιζότανε ἡ θεὰ ποὺ γλύτωσέ με,
τοῦ γέρου τοῦ θαλασσινοῦ, τοῦ θείου Πρωτέα ἡ κόρη, ἡ Εἰδοθέα, ποὺ ἄγγιξα περίσσια τὴν καρδιά της. Μὲ βρῆκε καὶ σερνόμουνα μόνος μακριὰ ἀπ’ τοὺς ἄλλους, ποὺ γύριζαν καὶ ψάρευαν μὲ τὰ γυρτὰ τ’ ἀγκίστρια, τὶ ἡ πεῖνα τοὺς τὰ θέριζε σκληρὰ τὰ σωθικά τους.
Αὐτὴ κοντά μου στάθηκε καὶ μίλησέ μου κι εἶπε· “Ἆραγες νά ‘σαι ἀνόητος κι ἀσύστατος, ὦ ξένε, ἢ πίτηδες ἀφήνεσαι, καὶ θὲς νὰ τυραννιέσαι ; Καιρὸ κρατιέσαι στὸ νησί, τέλος νὰ βρῆς δὲ σώνεις, καὶ τῶ συντρόφω σου ἡ καρδιὰ στοὺς πόνους μέσα λυώνει.”
Ο Όμηρος αγνοεί την Φαραωνική Αίγυπτο
Αυτό φαίνεται από δύο στοιχεία:
α) Ο Μενέλαος βρίσκεται στο νησάκι φάρος εκεί που είναι η σημερινή Αλεξάνδρεια και όμως γύρω του κοντά του δεν υπάρχει τίποτα απολύτως γι’ αυτό και αντιμετωπίζει το φάσμα της πείνας αυτός και οι σύντροφοι του ενώ αν υπήρχε η φαραωνική Αίγυπτος τότε θα είχε βρει τρόπο να αγοράσει τρόφιμα σε μια περιοχή που έσφυζε από ζωή την εποχή των Φαραώ ακόμη και πριν την θεμελίωση της Αλεξάνδρειας από τον Μ.Αλέξανδρο.
β)Ο Μενέλαος δεν αγνοεί την ύπαρξη του βασιλείου των Θηβών όπως αναφέρει σε προηγούμενους στίχους μια και με τους Έλληνες βασιλείς τους έχει μια σχέση φιλική.
Παραθέτω το απόσπασμα:
Φυλὼ δ᾽ ἀργύρεον τάλαρον φέρε, τόν οἱ ἔθηκεν Ἀλκάνδρη, Πολύβοιο δάμαρ, ὃς ἔναι᾽ ἐνὶ Θήβῃς Αἰγυπτίῃς, ὅθι πλεῖστα δόμοις ἐν κτήματα κεῖται· ὃς Μενελάῳ δῶκε δύ᾽ ἀργυρέας ἀσαμίνθους, δοιοὺς δὲ τρίποδας, δέκα δὲ χρυσοῖο τάλαντα.
Μετάφραση
καὶ τὸ πανέρι τ’ ἀργυρὸ φέρν’ ἡ Φυλώ, ποὺ δῶρο ἡ Ἀλκάντρα τῆς τὸ χάρισε ἡ γυναίκα τοῦ Πολύβου, ποὺ ζοῦσε καὶ λημέριαζε στὴν Αἴγυπτο στὶς Θῆβες, καὶ ποὺ εἶχε πλούτια ἀρίφνητα στὸ σπιτικό του μέσα. Ἔδωσ’ ἐκεῖνος δυὸ ἀργυρὰ λουτρὰ τοῦ γιοῦ τοῦ Ἀτρέα, δυὸ τρίποδα, καὶ μάλαμα τάλαντα δέκα χώρια·
Οδύσεια δ΄125-130
αλλά και ἔνθ᾽ αὖτ᾽ ἄλλ᾽ ἐνόησ᾽ Ἑλένη Διὸς ἐκγεγαυῖα· 220 αὐτίκ᾽ ἄρ᾽ εἰς οἶνον βάλε φάρμακον, ἔνθεν ἔπινον, νηπενθές τ᾽ ἄχολόν τε, κακῶν ἐπίληθον ἁπάντων. ὃς τὸ καταβρόξειεν, ἐπὴν κρητῆρι μιγείη, οὔ κεν ἐφημέριός γε βάλοι κατὰ δάκρυ παρειῶν, οὐδ᾽ εἴ οἱ κατατεθναίη μήτηρ τε πατήρ τε
225 οὐδ᾽ εἴ οἱ προπάροιθεν ἀδελφεὸν ἢ φίλον υἱὸν χαλκῷ δηιόῳεν, ὁ δ᾽ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῷτο. τοῖα Διὸς θυγάτηρ ἔχε φάρμακα μητιόεντα, ἐσθλά, τά οἱ Πολύδαμνα πόρεν, Θῶνος παράκοιτις Αἰγυπτίη, τῇ πλεῖστα φέρει ζείδωρος ἄρουρα
230 φάρμακα, πολλὰ μὲν ἐσθλὰ μεμιγμένα πολλὰ δὲ λυγρά· ἰητρὸς δὲ ἕκαστος ἐπιστάμενος περὶ πάντων ἀνθρώπων· ἦ γὰρ Παιήονός εἰσι γενέθλης. αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἐνέηκε κέλευσέ τε οἰνοχοῆσαι, ἐξαῦτις μύθοισιν ἀμειβομένη προσέειπεν·
Μετάφραση
Τότες αὐτὸ σοφίστηκε τοῦ Δία ἡ κόρη Ἑλένη· ἀπ’ ὅπου πίνανε κρασὶ τοὺς ἔριξε βοτάνι, συχαστικὸ κι ἀνέχολο, ποὺ κάθε πόνο πνίγει. Ὅποιος αὐτὸ τὸ καταπιῆ σμιγμένο στὸ κροντήρι, ὁλημερὶς δὲ χύνεται στὸ μάγουλο του δάκρυο, μὰ κι ἄξαφνα ἂν ἡ μάνα του ἢ ὁ κύρης τοῦ πεθάνη,
ἢ κι ὀμπροστὰ στὰ μάτια του μὲ τὸ μαχαίρι ἂν κόβουν ἀγαπημένο ἀδέρφι του, ἢ γιὸ μονάκριβό του. Τέτοια ‘χε γιατροβότανα καλὰ τοῦ Δία ἡ κόρη· τά ‘χε δοσμένα ἡ σύγκοιτη τοῦ Θώνα ἡ Πολυδάμνα, στὴν Αἴγυπτο, ποὺ ἀρίθμητα ἡ πλούσια ἡ γῆς τὰ βγάζει,
ἄλλα καλὰ στὸ σμίξιμο κι ἄλλα φαρμακωμένα· γιατρὸς καθένας εἶν’ ἐκεῖ παράξιος μὲς στὸν κόσμο, τὶ ὅλοι τους τὸν Παιήονα γνωρίζουν πρόγονό τους. Καὶ μέσα αὐτὰ σὰν τά ‘ριξε, κι εἶπε νὰ τοὺς κεράσουν, πάλε ἄρχισε τὸ μιλητό, κι αὐτὰ τοὺς συντυχαίνει·
από την ίδια ραψωδία λίγο πιο κάτω.
Έτσι λοιπόν προκύπτουν αμείλικτα ερωτήματα:
1)Πως είναι δυνατόν ο Όμηρος να αγνοεί την φαραωνική δυναστεία και την ύπαρξη των πυραμίδων που προφανώς θα είχε δει ο Μενέλαος αν υπήρχαν και θα είχε πάει να ζητήσει τροφή.
2) Ακόμη και αν δεχτούμε ότι ο Όμηρος γράφει κατά τους υποτιθέμενους Τρωικούς χρόνους του 1350 πχ η Φαραωνική δυναστεία έχει ήδη διανύσει 2000 περίπου χρόνια, διάστημα πολύ μεγάλο για να υποθέσει κάποιος ότι δεν υπήρχε από πάντοτε και άρα να μην την αναφέρει.
3)Γιατί ο Όμηρος είναι πεπεισμένος ότι στην Αίγυπτο διαβιούν μόνο Έλληνες όπως φαίνεται από την αναφορά της καταγωγής τους και όχι και άλλοι λαοί, που ούτε και ενδεικτικά υπάρχουν κατ’ αυτόν στην εν λόγω περιοχή;
Πηγή: diadrastika, operiplous
Reviewed by Αρχαία Ελληνικά
on
Σάββατο, Δεκεμβρίου 25, 2021
Rating:
Δεν υπάρχουν σχόλια: