Παιάνας Σπαρτιατών: Ο δοξασμένος πολεμικός ύμνος πριν από τη μάχη

Ήταν μια Ελληνική προσευχή που αφιερώθηκε στον Απόλλωνα ως ευεργέτης θεός που αργότερα κέρδισε δημοτικότητα στη μάχη ως πολεμικός ύμνος πριν από τη μάχη.

Οι Σπαρτιάτες προχώρησαν τραγουδώντας αυτόν τον εθνικό ύμνο ή Παιάνα, που τους παρότρυνε να πρασινίσουν τα κατορθώματα των ατρόμητων προγόνων τους, σύγχρονος με την κινούμενη φάλαγγα τους ήταν ένα τρομακτικό θέαμα.

Βαδίζοντας πρὸς τὴ μάχη, οἱ σπαρτιάτες πολεμιστὲς ἔψαλλαν τὸν παιάνα...

Ἀγετ', ὦ Σπάρτας εὐάνδρω κῶροι πατέρων πολιατᾶν λαιὰ μὲν ἴτυν προβάλεσθε, δόρυ δ' εὐτόλμως ἄνχεσθε, μὴ φειδομένοι τᾶς ζωᾶς. Οὐ γὰρ πάτριόν τα Σπάρτα!

Ἐμπρὸς ὢ τῆς εὐάνδρου Σπάρτης τέκνα πατέρων πολιτῶν, διὰ τῆς ἀριστερᾶς χειρὸς τὴν ἀσπίδαν προβάλετε, διὰ δὲ τῆς δεξιάς μὲ τόλμη τὸδόρυ ὑψώσατε, μὴ φειδόμενοι τὶς ζωὲς γιατί αὐτὸ δὲν εἶναι πατροπαράδοτον στήν Σπάρτη !

Στην Κούναξα, τη μεγάλη μάχη του έπους Δέκα Χιλιάδων Ελλήνων, 700 Σπαρτιάτες οπλίτες προχώρησαν προς τον εχθρό ψάλλοντας τον παιάνα και καθώς πλησίαζαν, μέρος της φάλαγγας προπορευόταν από την υπόλοιπη. Αυτή που έμεινε πίσω άρχισε να βαδίζει με διπλό ρυθμό. Ταυτόχρονα, όλοι εξαπέλυσαν την κραυγή του «Ελελέου», επικαλούμενοι τον θεό του πολέμου Άρη, ενώ έτρεχαν προς τον εχθρό.