Αίσωπος: Τα κακά και τα αγαθά πνεύματα

Κάποτε τα Αγαθά και τα Κακά πνεύματα ζούσαν αόρατα ανάμεσα στους ανθρώπους δίνοντάς τους τα δώρα τους.

Και ενώ τα δώρα των Αγαθών πνευμάτων ήταν ωφέλιμα και γενναιόδωρα και προκαλούσαν την ευγνωμοσύνη των ανθρώπων, τα δώρα των Κακών πνευμάτων ήταν άσχημα και πολλές φορές καταστροφικά. Έτσι οι άνθρωποι μαστίζονταν συχνά από πολέμους, ασθένειες, λιμούς και ταλαιπωρίες, από τα οποία κάθε φορά τους γλύτωνε η καλοσύνη των Αγαθών πνευμάτων που ως αντιστάθμισμα τους πρόσφεραν τη χαρά και όλες τις απολαύσεις της ζωής.

Αυτό έγινε η αιτία τα Κακά πνεύματα να θυμώσουν και να αρχίσουν να κατηγορούν τα Αγαθά πνεύματα πως με τα δώρα τους έκαναν τους ανθρώπους άπληστους, φίλαυτους και αλαζόνες. Από τη μεριά τους τα Αγαθά πνεύματα κατηγορούσαν τα Κακά πως έφερναν στους ανθρώπους τη δυστυχία.

Μεταξύ τους ξέσπασε ένας ανελέητος πόλεμος από τον οποίο τις περισσότερες φορές έβγαιναν νικητές τα Κακά πνεύματα, τα οποία σε αντίθεση με Αγαθά και ειρηνοποιά, ήταν δυνατότερα και οπλισμένα. Όταν τα Αγαθά πνεύματα κατάλαβαν πως κινδύνευαν να αποδεκατιστούν κατέφυγαν στον Όλυμπο και αφού στάθηκαν μπροστά στον Δία, του είπαν για τον ανελέητο πόλεμο που δέχονταν και του ζήτησαν να απαλλάξει και εκείνα και τους ανθρώπους από την απαίσια παρουσία των Κακών πνευμάτων.

Ο Δίας σκέφτηκε το αίτημα τους, όμως κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο αφανισμός των Κακών πνευμάτων δεν θα ωφελούσε, γιατί όλα μαζί τα πνεύματα, Αγαθά και Κακά, συνέβαλαν στη διατήρηση της ισορροπίας στον κόσμο. Τους είπε όμως πως εκείνα μπορούσαν να μείνουν για πάντα κοντά του, στον Όλυμπο, και από εκεί, με ασφάλεια, να προσφέρουν στους ανθρώπους τα πολύτιμα δώρα τους. Τους επέστησε, επίσης, την προσοχή αυτό να γίνεται στο εξής με φειδώ αφήνοντας στους θνητούς την επιλογή του δώρου, καθιστώντας τον κάθε άνθρωπο υπεύθυνο για αυτό που θα διάλεγε.

Από τότε τα Αγαθά πνεύματα κατέβαιναν ένα ένα από τον Όλυμπο και η απόκτησή των δώρων τους απαιτούσε από τους ανθρώπους μεγαλύτερο κόπο, εν αντιθέσει με τα Κακά πνεύματα που δεν έπαψαν ποτέ να ζουν ανάμεσά τους και να τους βασανίζουν.

Με τον μύθο αυτόν, ο Αίσωπος προσπάθησε να εξηγήσει πως η συνύπαρξη του καλού και του κακού είναι αναπόφευκτη. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, το αγαθό που προέρχεται από τον ουρανό, δηλαδή τον ανώτερο κόσμο, τον πνευματικό, αποκτάται με κόπο και θυσία. Για τον Σωκράτη το σώμα είναι εκείνο που γεννά το κακό, ενώ το καλό ενυπάρχει στην ψυχή, η οποία είναι θεϊκή, άρα άφθαρτη.

Στον μύθο ο Δίας εκπροσωπεί τον θεό που δημιούργησε το καλό και άφησε στον άνθρωπο την ελευθερία της επιλογής, η οποία αναλόγως θα τον οδηγήσει στη θέωση ή τον αφανισμό του, ενώ τα Κακά και τα Αγαθά πνεύματα αντιπροσωπεύουν τον διαρκή εσωτερικό πόλεμο του ανθρώπου για την αρετή. Για τον Στωικό φιλόσοφο, πολιτικό και ρήτορα, Σενέκα, το κακό είναι μια σειρά από συνεχείς δοκιμασίες που έχουν ως σκοπό να αποδείξουν τις αντοχές του ανθρώπου έναντι σε αυτό.