Νέο εκπληκτικό βίντεο εξερευνά τα υποβρύχια ορυχεία Λαυρίου

Ο Κρανιδιώτης και ο Σταματάκης βουτούν σε θάλαμο που αποτελεί τμήμα του συγκροτήματος ορυχείων Λαυρίου. Φωτογραφία: Εθισμένος στο H20

---

Ένα νέο βίντεο για τα αρχαία ορυχεία του Λαυρίου, που ήταν τόσο πλούσια σε ορυκτά που η εκμετάλλευσή τους έκανε δυνατή την ανάδειξη της Αθήνας ως ναυτικής δύναμης, δείχνει τον λαβύρινθο των υποθαλάσσιων σηράγγων στα πλημμυρισμένα πλέον φρεάτια τους.

Οι Έλληνες αυτοδύτες Ερρίκο Κρανιδιώτης και Στέλιος Σταματάκης, οι οποίοι έχουν συγκεντρώσει τις προσπάθειές τους ως μέρος της εταιρείας τους «Addicted to H20», εξερευνούν τις υποβρύχιες γκαλερί και τα φρεάτια στο Λαύριο εδώ και χρόνια.

Τώρα ο περίπλοκος λαβύρινθος από φρεάτια και «δωμάτια» στα ορυχεία, που βρίσκεται κοντά στην Αττική ακτογραμμή κοντά στο Σούνιο, μπορεί να δει για πρώτη φορά μέσω του βίντεο, που ταξιδεύει τους θεατές σε ένα κάπως τρομακτικό ταξίδι μέσα από τις βυθισμένες σήραγγες.

Τα Μεταλλεία Λαυρίου έχουν φρεάτια που παραμένουν ανενόχλητα από τότε που εγκαταλείφθηκαν

Οι δύο άνδρες ανακάλυψαν τους υποβρύχιους άξονες το 2019 και το 2020, τραβώντας για πρώτη φορά εκπληκτικές εικόνες από αυτά τα αρχαία περάσματα ορυχείων.

Ο Κρανιδιώτης μίλησε πρόσφατα στο Greek Reporter για το πώς πρωτοεμφανίστηκαν μαζί με τη σύντροφό του για την εξερεύνηση των ορυχείων του Λαυρίου και τι ανακάλυψαν εκεί οι δύο δύτες.

«Στις εξερευνήσεις που είχαν κάνει, είχαν φτάσει σε ένα σημείο όπου υπήρχε νερό που ήταν πέντε επίπεδα κάτω από το έδαφος, περίπου 100 μέτρα (328 πόδια) σε βάθος, σε αυτή την περιοχή του Λαυρίου. Προφανώς, δεν μπορούσαν να συνεχίσουν περαιτέρω, αλλά τους ενδιέφερε πολύ να μάθουν αν το ορυχείο συνέχιζε κάτω από το νερό, και αυτό ήταν κάτι που διαπιστώσαμε από την κατάδυσή μας.»

Ο ορυκτός πλούτος του Λαυρίου εξορύσσεται από τα αρχαία χρόνια. Η γεωλογική δραστηριότητα μεταξύ των τεκτονικών πλακών της Ευρασίας και της Αφρικής σχημάτισε το γεωλογικό τόξο Αττικής-Κυκλάδων, καθιστώντας ουσιαστικά το Λαύριο έναν τόπο εξαιρετικά πλούσιο σε ορυκτά.

Φλέβες μεταλλεύματος ορατές στην κορυφή του εδάφους στο Λαύριο

Οι φλέβες του μεταλλεύματος ήταν ξεκάθαρα ορατές ακόμη και στην κορυφή του εδάφους εκεί από τη Νεολιθική Εποχή.

Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής της Αττικής εξόρυξαν χαλκό από τον Θορικό για την κατασκευή εργαλείων. Η μεταλλευτική δραστηριότητα αυξήθηκε πολύ ξεκινώντας το 3200 π.Χ., φτάνοντας στο αποκορύφωμά της τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ., κατά τις ημέρες δόξας της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.

Πράγματι, ο πλούτος των μεταλλείων του Λαυρίου κατέστησε δυνατή τη δημιουργία ενός στόλου από τριήρεις υπό τον ηγεμόνα Περικλή, ο οποίος διέταξε την κατασκευή πλοίων προκειμένου να αναχαιτιστούν οι συνεχιζόμενες περσικές επιδρομές στην Ελλάδα.

Και ήταν αυτά τα σκάφη που κατέστησαν δυνατή την ήττα των Περσών στη μάχη της Σαλαμίνας, σώζοντας τελικά τη Δύση από την εισβολή.

Αν και τα ορυχεία έπεσαν σε αχρηστία για αιώνες, έγιναν αντικείμενο εκμετάλλευσης για άλλη μια φορά. Μετά το πέρασμα των αιώνων, τα ορυχεία λειτούργησαν ξανά ξεκινώντας από τον δέκατο ένατο αιώνα.

Το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος επωφελήθηκε από τον πλούτο του Λαυρίου και οι Εταιρείες του Λαυρίου αναδείχθηκαν σε ηγετική θέση στον κλάδο από εκείνη την εποχή μέχρι σχεδόν το τέλος του 20ού αιώνα.

Οι πλημμύρες εμπόδισαν τα φρεάτια να λεηλατηθούν, διατηρώντας ανέπαφες τις αρχαίες περιοχές εξόρυξης

Όπως πολλά ορυχεία, έτσι και αυτά στο Λαύριο μάχονταν συνεχώς ενάντια στην εισροή υδάτων. Οι αντλίες έπαιρναν συνεχώς το νερό από τους άξονες έως ότου η ροή ήταν τόσο μεγάλη που οι άξονες έπρεπε να εγκαταλειφθούν. Το μέγεθος της πλημμύρας στο τέλος του ορυχείου ήταν τέτοιο που τελικά ολόκληρη η περιοχή παραδόθηκε στα νερά.

Αλλά αυτό το γεγονός είναι που έσωσε αυτές τις περιοχές από τις λεηλασίες που έγιναν αλλού πιο ψηλά στα φρεάτια.

Από τον Ιούλιο του 2019, ο Κρανιδιώτης και ο Σταματάκης πραγματοποίησαν εξερευνητικές καταδύσεις στην περιοχή της Πλάκας και του Αγίου Κωνσταντίνου. Τώρα, η βιντεοπαρουσίασή τους με αυτές τις επικίνδυνες καταδύσεις που δείχνουν άγνωστες περιοχές των αρχαίων ορυχείων παρουσιάζεται για πρώτη φορά στον κόσμο.

Οι Έλληνες αυτοδύτες τρέφουν αθάνατη αγάπη για τη θάλασσα και όλα τα αναρίθμητα θαύματα του υποβρύχιου κόσμου, παρά τους πολλούς κινδύνους που υπάρχουν πάντα στις καταδύσεις σε υποβρύχιες σπηλιές.

Και οι δύο στα σαράντα τους, έχουν και καθημερινές δουλειές – ο Κρανιδιώτης είναι υπάλληλος σε μεγάλη εταιρεία Fintech και ο Σταματάκης στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών.

Πλέον έχουν ολοκληρώσει ένα εντυπωσιακό σύνολο πάνω από 70 διαφορετικές καταδύσεις σε σπήλαιο σε όλη την Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια, εξερευνώντας σπήλαια στα νησιά Εύβοια, Κεφαλονιά και Αντίπαρο.

Ερωτηθείς από το Greek Reporter για το τι το ιδιαίτερο είχαν τα ορυχεία του Λαυρίου, ο Κρανιδιώτης λέει «Το μοναδικό κομμάτι είναι ότι έχει πολλή ιστορία. Προέρχεται από το 5 ου ή 6 ου αιώνα π.Χ., όταν οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν αυτή την περιοχή για πολλά ορυκτά, κυρίως το ασήμι, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση του Παρθενώνα τον 5 ου αιώνα π.Χ., κατά την Κλασική Περίοδο.

“Σαν να γυρνάω πίσω στο χρόνο”

«Το μεγαλύτερο μέρος του Παρθενώνα χρηματοδοτήθηκε από αυτά τα μέταλλα, κυρίως το ασήμι που εξορύχθηκε σε αυτήν την περιοχή», εξηγεί ο δύτης.

«Στα μετέπειτα χρόνια, από τα τέλη του 1800 έως τις αρχές του 1900, ήταν ιδιωτική ιδιοκτησία πολλών εταιρειών. Προφανώς, η εξόρυξη συνεχίστηκε χρησιμοποιώντας τις πιο σύγχρονες τεχνικές που υπήρχαν τότε, αλλά υπάρχει μεγάλη ιστορία σε αυτή την περιοχή, γενικά στο Λαύριο όπου εξερευνήσαμε, που είναι ο Άγιος Κωνσταντίνος και η Πλάκα.

«Είναι ξεχωριστά ορυχεία αλλά συνδέονται και στο ότι ήταν ολόκληρη η περιοχή που λέγεται «Λαυριώτικη». Ήταν η πρώτη βιομηχανική εξόρυξη που έλαβε χώρα στην αρχαιότητα – από όπου ξεκίνησαν όλα, στην περίπτωση της εξόρυξης».

Το καθηλωτικό νέο βίντεο τα δείχνει που παρέμειναν αδιατάρακτα για πολλούς αιώνες, προσφέροντας όχι μόνο ανεκτίμητη εικόνα της Ελληνικής ιστορίας αλλά βάζοντας την Ελλάδα στον διεθνή καταδυτικό χάρτη σχετικά με τοποθεσίες που προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες κατάδυσης για επαγγελματίες δύτες.

Το Greek Reporter ζήτησε από τον Κρανιδιώτη να περιγράψει την εμπειρία του από τα ορυχεία. «Ήταν σαν να γυρνάω πίσω στο χρόνο!» αναφώνησε, προσθέτοντας: «Ένα από τα καλύτερα πράγματα για μένα, τουλάχιστον, στην κατάδυση σε σπηλιές γενικά είναι ότι επισκέπτεσαι σπηλιές που είναι ακριβώς όπως ήταν πριν από εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια επειδή έχουν καλυφθεί από νερό.

«Επισκέπτεσαι ορυχεία όπου υπάρχουν τεράστιοι σταλακτίτες ή σταλαγμίτες. Είναι σαν να έχει παγώσει ο χρόνος, να έχει σταματήσει εκείνη την ώρα που η σπηλιά γεμίζει με νερό, έτσι, κατά μία έννοια, επισκέπτεστε κάπως το παρελθόν και παίρνετε μια ενέργεια όπως ήταν πριν από χιλιάδες χρόνια.

«Και το ίδιο συμβαίνει με αυτό το ορυχείο – η ιστορία πίσω από αυτό και η ανάγνωση της ιστορίας που ξεκίνησε από τον 5ο – 6ο αιώνα π.Χ.», εξηγεί ο βετεράνος δύτης. «Ήταν η πρώτη κατάδυση που έκανα στο ορυχείο όπου ήταν μοναδική, νιώθοντας ότι είσαι από τους πρώτους ανθρώπους που το κοίταξαν.

«Ήταν καταπληκτικό, ειδικά το τμήμα που μπήκαμε, όπου μπορείτε να δείτε τα ίχνη που χρησιμοποιούσαν τα καρότσια για να μεταφέρουν το εξορυχθέν μετάλλευμα και τα μέταλλα στην επιφάνεια.

Οι περισσότεροι από εμάς ίσως πιστεύουν ότι αυτοί οι δύτες που επιχειρούν υπόγεια, σε σχεδόν αδιάβατες σήραγγες γεμάτες με νερό, με πολλά μέτρα πέτρας από πάνω τους, πρέπει να είναι εντελώς ατρόμητοι. Όμως ισχύει το αντίθετο, λέει ο Κρανιδιώτης.

«Περίεργα, ένα άλλο βασικό στοιχείο για να μπορέσεις να το κάνεις αυτό είναι ότι πρέπει να έχεις έναν βαθμό φόβου», δηλώνει. «Πολλοί άνθρωποι έχουν την εντύπωση ότι όταν κάνεις αυτού του είδους τις καταδύσεις ή γενικά τις καταδύσεις σε σπηλιές, είσαι ατρόμητος, αλλά δεν είναι έτσι.

«Πρέπει να είσαι πολύ ήρεμος και συγκρατημένος και πρέπει να έχεις ένα στοιχείο φόβου πριν ξεκινήσεις μια βουτιά όπως αυτή. Εάν δεν το κάνετε, τότε τα πράγματα πιθανότατα θα πάνε πολύ στραβά γιατί πρέπει να θέσετε όρια. Πρέπει να σέβεσαι τα όρια που θέτει το περιβάλλον και τα δικά σου προσωπικά όρια».