25 Δεκέμβρη Παγκόσμια ημέρα γέννησης μυθικών Θεών

ΑΠΟ ΒΑΣΩ ΔΕΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ

Τα πρώτα χρόνια, η Γέννηση του θείου βρέφους της χριστιανοσύνης εορταζόταν δώδεκα μέρες μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο, δηλαδή στις 6 Ιανουαρίου μαζί με τα Θεοφάνεια. Την ίδια εποχή, την ίδια ακριβώς ημέρα, εορταζόταν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου η Γέννηση του Αιώνος από την Ελληνική Κόρη (Αιών είναι ο μεταγενέστερη ονομασία του Όσιρι και η ελληνική κόρη ταυτίζεται με την Ίσιδα της οποίας αστερισμός ήταν ο Σείριος). Χρόνια και χρόνια την ίδια εποχή, οι Αιγύπτιοι παρατηρούσαν τον Σείριο να ανατέλλει στον ορίζοντα και να αναγγέλλει τη Γέννηση του Όσιρι ή του Ώρου και συνάμα την πλημμύρα του ποταμού Νείλου. Σηματοδοτούσε την πολυπόθητη πλημμύρα που έφερνε ζωή στη διψασμένη Αίγυπτο και εξασφάλιζε την αιώνια ζωή.

Στις εικοσιπέντε Δεκέμβρη γεννήθηκαν οι: Ώρος στην Αίγυπτο, Ζαρατούστρα στην Περσία Ηρακλής στην Ελλάδα, Μίθρας στην Περσία, ο Ταμούζ στη βαβυλώνα, ο Άδωνις στη Φοινίκη, ο Ερμής στην Ελλάδα και τέλος ο Ισραηλίτης Ιησούς. Ο Μίθρας, γεννήθηκε σε σπήλαιο, όπως και άλλοι θεοί μεταξύ των οποίων και ο Δίας και ο Χριστός. Να σημειώσουμε, επίσης, πως ο Ώρος συνελήφθηκε και γεννήθηκε από την παρθένο Ίσιδα. Τη γέννηση του Ώρου, όπως μας λέει ο μύθος, την έδειξε ένα αστέρι στην Ανατολή, το οποίο ακολούθησαν τρεις βασιλιάδες για να τιμήσουν το νέο θεό. Οι αστρολόγοι, προέβλεψαν λαμπρό μέλλον και για αυτόν. Σε ηλικία δώδεκα χρόνων ήταν ήδη διδάσκαλος και στα τριάντα άρχισε να διδάσκει το λόγο του θεού. Στη διάρκεια αυτών των περιοδειών έκανε πολλά θαύματα, ώσπου προδόθηκε από ένα μαθητή του, συνελήφθη, σταυρώθηκε και αναστήθηκε τρεις μέρες αργότερα.

Η παρθένα Ντεβάκι, επίσης, συνέλαβε και γέννησε τον Κρίσνα. Ας θυμηθούμε πως ο Κάσνα διέταξε τη θανάτωση όλων των βρεφών για να μην απειληθεί από τον Κρίσνα, όπως ακριβώς έπραξε ο Ηρώδης για να εμποδίσει τη γέννηση του Χριστού. Η Ίσις και ο Ώρος, επίσης, διέφυγαν καβάλα σε ένα γαϊδούρι, όπως ακριβώς η Μαρία με τον Ιωσήφ. Ο Βούδας, επίσης, στα δώδεκά του χρόνια ήδη, συνομιλούσε, όπως ο Ιησούς με σοφούς. Επίσης ο Βούδας, όπως και ο Ιησούς, αποσύρθηκε στην έρημο στα εικοσιοκτώ του χρόνια, όπου προσευχήθηκε νηστεύοντας. Ο Ντεβάττα, ένας μαθητής του Βούδα, είναι προδότης όπως και ο Ιούδας ο μαθητής του Χριστού.

Όσο για τη θεία σύλληψη από τις παρθένες μητέρες τους των πιο γνωστών θεών, ας αναφέρουμε πως ο Βούδας συνελήφθη από μια αχτίδα πέντε χρωμάτων η οποία χάϊδεψε τη μητέρα του, ο Ζαρατούστρα από το μίσχο κάποιου φυτού, ο Μεξικάνος θεός Βιτσιλθποτσίτλι από πούπουλα που έβαλε η παρθένα μητέρα του στο στήθος της, ενώ η μάνα του Φρύγα θεού Άττι, Νάνα, συνέλαβε από ένα κουκούτσι που έπεσε στο στήθος της.

Στην Ελλάδα το Τριέσπερον ή Ηλιούγεννα που ξεκινούσαν με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο (τη νύκτα της 21ης προς την 22α του Δεκεμβρίου, τη μεγαλύτερη δηλαδή νύκτα του χρόνου) και κορυφωνόταν με την αναγέννηση του φωτοδότη Ηλίου τη νύκτα της 24ης προς 25η Δεκεμβρίου. Σύμφωνα με τα τότε ελληνικά έθιμα η γιορτή περιείχε λιτανείες, χορούς, συμπόσια και ανταλλαγή δώρων. Με την επικράτηση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ο Αυτοκράτωρ Αυριλιανός το 274,ένα χρόνο πριν να τον δολοφονήσουν, θέλησε να ενώσει όλους τους λαούς με μία κεντρική διοίκηση και μία θρησκεία, καθορίζοντας την 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα της Γέννησης του Ανίκητου Ήλιου δηλαδή του ήλιου που δεν θα νικηθεί ποτέ από τα σύννεφα ή από το βαρύ χειμώνα (Dies Natalis Solis Invicti).

΄Ετσι ένωσε το ελληνικό Τριέσπερο με την αιγυπτιακή εορτή Γέννηση του Όσιρη και την περσική τριήμερη εορτή Γέννηση του Μίθρα (Θεός ¨Ηλιος).

Οι επίσημες λατρευτικές εκδηλώσεις έγιναν σε έναν καινούργιο ναό που άνοιξε στη Ρώμη.
Αλλά, ας επανέλθουμε στα Χριστούγεννα, και στο γνωστό έθιμο με τα κάλαντα.
Λέγεται πως τα πρώτα κάλαντα έψαλλε ο Όμηρος και ότι οι αρχαίοι στίχοι ήταν σε δακτυλικό εξάμετρο, ενώ η ερμηνεία τους, σήμερα, σε μερικά σημεία τους είναι αμφίβολη. Σύμφωνα με το λεξικό της Σούδας (10ος αι. μ.Χ.) τα κάλαντα της αρχαιότητας (σε έμμετρη παράφραση) είχαν ως εξής:

«Σ' αρχοντικό εμπήκαμε μεγάλου νοικονοκύρη, με λόγο που 'χει πέραση και μ' αγαθά περίσσια. Ανοίξτε πόρτες διάπλατα να μπουν μεγάλα πλούτη, μαζί κι η θαλερή χαρά κι η βλογημένη ειρήνη. Γιομάτοι ναν' οι πόθοι σας, πολλά τα ζυμωτά σας κι ο κριθαρένιος ο χυλός με το παχύ σουσάμι. Νύμφη για το μοναχογιό να κάτσει τραγουδώντας στ' αμάξι που το σέρνουνε τα δυνατά μουλάρια, να 'ρθει σε αυτό το σπιτικό, να φαίνει τα προικιά της. Κάθε χρονιά θε να 'ρχομαι κι εγώ σαν χελιδόνι. Μα φέρε γρήγορα, λοιπόν, ο,τι είναι να μας δώσεις, γιατί αλλιώς θα φύγουμε, δε θα ξημερωθούμε!».
Αυτοί περίπου οι στίχοι με το ευχολόγιο ονομάστηκαν «κάλαντα» απί τη λατινική λέξη «calendae» -«καλένδες» όπως αποκαλούσαν την πρώτη ημέρα του μήνα (και στην προκειμένη περίπτωση του χρόνου). Αργότερα, στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, σε όλες τις χώρες της επικράτειας και φυσικά στην Ελλάδα γιόρταζαν τα «Σατουρνάλια». Πρόκειται για μια επταήμερη γιορτή αφιερωμένη στον Σατούρνο, τον Κρόνο των Ελλήνων, πατέρα των Ολυμπίων θεών.
Ήταν μία παλλαϊκή γιορτή, που σύμφωνα με το μύθο, είχε καθιερωθεί ο ιδρυτής της πόλεως των Αθηνών, ο Κέκρωψ. Ένα μεγάλο πανηγύρι που ελάμβανε χώρα στην παριλίσια περιοχή, εκεί που βρισκόταν ο ναός του Κρόνου και της Ρέας.
Φίλες και φίλοι, ο χώρος μας είναι περιορισμένος, ωστόσο δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε πως ακόμα και ο Αγιοβασίλης πρόκειται για ένα μυθολογικό γεγονός, με το έλκηθρο του που το κινούν οι ιπτάμενοι τάρανδοι. Τον μήνα Δεκέμβριο, οι Έλληνες γιόρταζαν τον Διόνυσο αλλά και τον Φωτοφόρο Απόλλωνα-Ηλίου παριστάνοντας τον πάνω στο ιπτάμενο άρμα του, να μοιράζει το φως. Το άρμα έγινε έλκηθρο, τα άλογα έγιναν τάρανδοι και το “δώρο” του φωτός που μοίραζε στους ανθρώπους …έγινε κυριολεκτικά “μοίρασμα δώρων”.

Κλείνοντας σημειώνουμε πως “Tα γενέθλια του Ήλιου της Δικαιοσύνης, του Ιησού Χριστού, πήραν τη θέση της ειδωλολατρικής γιορτής των γενεθλίων του Ανίκητου Ήλιου. Αυτό υποστήριζε ο ιερός Αυγουστίνος (354-403 μ.Χ.), επίσκοπος Ιππώνος της Β. Αφρικής, που έλεγε ότι η Εκκλησία δέχτηκε την γέννησητου Ιησού την 25η Δεκεμβρίου.”
(ΣΤΡΑΤΟΣ ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ- ΜΑΝΟΣ ΔΑΝΕΖΗ, Στα ίχνη του ΙΧΘΥΣ, Δίαυλος, Αθήνα, 2000, σελ. 536.

Κι όσο για το νόημα των Χριστουγέννων, για τον καθένα διαφορετικό, ας εστιάσουμε πως πάντα μέσα και στο πιο βαθύ σκοτάδι, εμφανίζεται το φως για να χαράξει μια νέα πορεία. Χρόνια πολλά, ελπιδοφρόρα, με Υγεία σε όλους!

Πηγή: https://www.facebook.com/TheMythologists/photos/a.266687670100436/3929309120504921/